|
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Ik ben laat. Met de 'snelle-media-van-tegenwoordig' zou dat geen probleem zijn, maar ik wil deze brief --juist deze brief-- (ook) per gewone post sturen. Nostalgie? Nee, niet helemaal, de geschreven brief bevat net zoals de telefoonstem, of de warme aanwezigheid van een ècht gezicht, een hoeveelheid 'iets' dat onvervangbaar is. Dat 'iets' noemen we informatie. Het zij zo. Geniet er maar van. Het heeft geen naam nodig, of laat het aan de dichters over, of aan de filosofen. Voor mij is dat 'iets' deel van mijn wens om jullie van harte een
Ik ga even zitten en vertel jullie wat van mijn wederwaardigheden in 2004, van "mes petites joies, mes grands amours", zoals Reggiani zong.
Het jaar begon toen ik samen met mijn dochter hier op het marktplein van San Sebastián --met van gemeentewege verstrekte champagne in het glas-- de twaalf klokslagen had afgeteld, en Martine mij omhelsde. Dat was gewoon een goede start. En toen? Rustig dóórlopen in die stemming. Ik ging naar Upington, midden in de Kalahari-woestijn omdat ik mij had verbaasd over wijn midden in de woestijn. Nieuwsgierigheid slechts. Maar er bleek veel meer aan vast te zitten. Ik ontmoette ook èchte mensen en genoot van de geluksmomentjes. En zo ging het het hele jaar door. Ik kwam terug op La Gomera. Kort en bondig, eigenlijk alleen om belasting te betalen en de kontakten warm te houden, en toen snel door naar La Douce France waar Ghislaine en de (klein)kinderen --mes grands amours-- kwamen, en van waar uit ik twee keer naar NL escapeerde. Een keer met buitengewoon slecht weer, en een keer met buitengewoon goed weer. Dat was het prachtige weekend van 4 september toen ik mijn 75ste vierde. Het Gregoriaans koor is iedereen wel het meest bijgebleven, en van het tango-orkest was het belangrijkste dat we hebben gedanst.
Terug in La Gomera was het jaarlijkse trekvogelrondje alweer bijna gemaakt. Met Ghislaine bracht ik een vakantieweek door op Fuerteventura. De pogingen om in dat seizoen van de Mediterrane Kultuur te genieten zoals de voorgaande jaren van Rome, Napels, Pompeji enzovoorts, hebben we laten schieten: Te koud voor een trekvogel.
Het kerstdiner bij Ignacio is inmiddels achter de rug --en achter de buikriem-- en ik kijk weer uit naar Martine om het jaar af te sluiten. Met champagne, twaalf klokslagen en omhelzen. Het volgende trekvogelrondje zal in Chili beginnen. Details weet ik niet, maar de recente ontwikkelingen in de ontworsteling van de Pinochet-dictatuur zijn veelbelovend.
Dat was het verhaal van de high road zoals ik dat het vorig jaar noemde De low road, de wereld van de geesten volgde andere paden. Veel grilliger, veel meer bergen, dalen, onpeilbare vergezichten en afgronden waar je voorzichtig mee moet omgaan. Ik ben street observer, maar het is niet toevallig wàt mij opvalt. De straat is de spiegel van de ziel, als de soul observer sprakeloos is. Ik maakte mij een tijdlang druk over de leugenachtigheid van onze cultuur. Ik legde de vinger op iedere zere plek, maar ik haakte af, ik liet het los. Althans in woorden, want die had ik er niet meer voor.
Ik zocht het vaker bij de dichters, en met vertalingen probeerde ik mijn gevoelens daarover onder woorden te brengen. En wat betekent terrorisme bestrijding als we de terreur van het niets ontziende neo-kapitalisme niet willen /kunnen /durven zien? En waarom maakte ik mij wekenlang druk om de uit de pan rijzende slachtoffercultuur, anders dan om mijn eigen weigering om slachtoffer te zijn van wat dan ook? Zou ik zó mijn keuze voor mijn dagboekstukjes kunnen duiden? Zeker, zo kan ik 2004 ook zien.
Maar nog méér zijn het pogingen om de mateloze hoeveelheid waarnemingen te ordenen zonder mij er voor af te sluiten. Ik wil geen buitenstaander zijn, maar ik wil ook niet verzuipen. Het wordt dus een soort Luctor et Emergo: Iedere dag schoon schip maken. Iedere dag met een schone lei beginnen. Iedere dag genieten van wat er is.
En zo probeer ik de aktuele thema's aan mootjes te hakken. Waar had ik het niet allemaal over dit jaar? Turkije al-of-niet in de EU. De zieleroerselen van een terrorist. Geert Mak en Europa. Françoise Sagan overleden. Alistair Cooke overleden. Boeken van Anna Enquist, Orhan Pamuk, en Paul Bloom. De restjes van het Franco-regime. De commentaren van Paul Krugman in New York Times. Het ligt allemaal op keurige stapeltjes, met een lach, met een traan, met een knipoog of met alles tegelijk. Ik probeerde zelfs een hele maand om die grote wereldthema's in kastjes van slechts honderd woorden te stoppen. Wat doe ik al niet om zwemmend te blijven: Luctor et Emergo.
Kijk, zo ongeveer zag mijn jaar er uit. En er ligt over een paar dagen een heel nieuw schoon jaar voor mij klaar. Daar heeft nog niemand met zijn vieze vingers aangezeten. Helemaal schoon en onberoerd. Dat ligt er voor jou ook. Voor iedereen. Dat is toch een mooie gedachte? Het komt helemaal vanzelf. Voor de verschoning van je ondergoed en je bed moet je heel wat meer doen. Voor een mooi, schoon, onberoerd 2005 hoef je alleen maar die twaalf klokslagen af te wachten.
Dat is inderdaad een mooie gedachte om mijn nieuwjaarswens kracht bij te zetten. Stap gewoon dat mooie schone onberoerde jaar binnen. En dan rustig verder lopen, en verbaasd, verwonderd, en met aandacht, genieten van je geluksmomenten.
Gérard van Eyk
|