Iquique, Hostal Obispo Labbe, Vrijdag 22 Februari 2008

Beste Vrienden en Vriendinnen,

Laat mij deze brief beginnen met een foto van een meisje in rode jurk dat lekker gedecideerd dóórstapt naar het water. Ik vind het een mooie foto. Misschien dat ik later nog een andere 'knip' maak uit het origineel. Dat kan tegenwoordig.

Ik twijfelde over het thema van deze brief; er is zoveel. Bijvoorbeeld mijn overleving alhier met mijn dieet van verse groente en vruchten is ook spannend. Maar ik wil eerst de beschrijving van de stranden van Iquique afmaken.

Ik beschreef beide zandstranden, maar ten noorden van Hotel Gavina, dat je op een van de foto's kon zien, is er nog 'rotsstrand' tot aan de haven. Die rotsen zijn voor het zonnebaden niet zo'n probleem, en voor gezinnen met avontuurlijke kinderen zelfs aantrekkelijker, want de zeefauna is er een stuk interessanter.

Ondernemende kinderen lieten mij kwallen zien, diverse prachtige schelpdieren en een buitengewoon mooie zeester, zoals op onderstaande foto's.

Zoals de rode vlag laat zien, is het daar niet geschikt om te zwemmen, maar je ziet overal tussen de rotsen kinderen --en hun ouders-- speuren naar allerlei eetbaars en interessants.

De 'strandzijde' van Iquique heeft nog een andere verrassing. Het wandelpad tussen het strand en de boulevard, met name het traject langs de Playa Brava, is versierd met in de beton gegoten copieën van 'geoglifos'. Dat zijn die reusachtige figuren die de berghellingen in deze regio sieren. Op de hoogvlakte, de woestijn, is het zicht buitengewoon helder en kunnen die tekens op zeer grote afstand worden onderscheiden.

Die motieven zie je ook in de huidige Aymara kunst. Zeker in de toeristische variant daarvan worden ze te pas en te onpas herhaald.

Toch is de werkelijke betekenis van die geoglifos [geoglyphs in het engels] niet helemaal duidelijk. Wel is uit meer recent onderzoek uitsluitsel verkregen over de datering. Hoewel er enige sporen zijn gevonden van zéér oude culturen --van 6000 à 8000 jaar geleden-- heeft dat géén betrekking op de geoglifos. Die zijn ontstaan /gemaakt vanaf ongeveer 400 AD tot ongeveer 1400 AD toen de Azteken-cultuur ontstond, en deze streek ging domineren. [Die Azteken-cultuur was dus ruim 100 jaar oud toen de Spaanse veroveraars hier aankwamen]

Het is zeker dat de tekens informatie bevatten over de route, want ze ontstonden tegelijk met de periode dat er lama karavanen door de woestijn gingen trekken: Oases, aanwezigheid van water, richting en rustplaatsen.

Maar ze hadden ook een sacrale betekenis, want tot op de huidige dag is voor de Aymara bevolking het dóórtrekken van de woestijn een handeling die met sacrale handelingen gepaard gaat.

Pure artistieke uitdrukking kan niet worden uitgesloten. Zeker niet voor de paar uitzonderingen die qua grootte en motief van het gangbare afwijken. Daarbij moet echter worden bedacht dat in de Aymara-cultuur ternauwernood onderscheid wordt gemaakt tussen het sacrale en het artistieke.

In een wetenschappelijk artikel, dat ik hierover onderhanden heb, houden de wetenschappers zich op de vlakte, en hebben het over zoomorfos [diervormigen], antropomorfos [mensvormigen], en geométricos [meetkundige figuren].

Maar om niet alle dagdromerij bij deze figuren uit te sluiten na deze wetenschappelijke nuchterheid, moet worden gezegd dat het cirkel-motief meestal betrekking heeft op water, en dat bepaalde ruitvormige figuren zeer uitdrukkelijk sacrale betekenis hebben omdat dat nu nog steeds zo is in de Aymara-cultuur.

De geoglifos blijven mij boeien. Ik heb er bij mijn vorige bezoeken aan Chili enkele in werkelijkheid gezien, maar voor dit bezoek heb ik een gericht bezoek op het oog. Daar bereid ik mij op voor. Intussen heb ik bijna alle geoglifos van het pad naast de Playa Brava gefotografeerd.

Ik kom er zeker op terug. Hier zijn er alvast twee.

Hartelijke groet, Gérard