Iquique, Chili, Vrijdag 14 Maart 2008
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Het is niet erg duidelijk wanneer hier de Carnaval begint, want het lijkt dat ze alle feesten waar verkleden bij te pas komt 'Carnaval' noemen. En er zijn hier nogal wat 'carnavals', iedere wijk en iedere club schijnt er een te hebben. Maar mijn NLse lezers moet niet vergeten dat we hier hoog-zomer beleven, met schoolvakanties en het begin van het nieuwe schooljaar begin maart. Dat is andere kost dan Noord-Europa waar de oudere Carnavalstradities tot ontwikkeling kwamen.
Ook het einde van de Carnaval is hier niet duidelijk. Aswoensdag, bijvoorbeeld, gaat totáál ongemerkt voorbij. Per slot was dát de oorsprong van het feest, de mogelijkheid om nog eens lekker de vreten en te zuipen.
Wat hier óók ontbreekt is het halfvastenfeest, dat zelfs in de Katholieke Kerk aandacht krijgt in het Romeins Missaal met enkele speciale gebeden die markeren dat we halfweg het Hoogfeest van Pasen zijn gekomen. Het feest is niet alleen onbekend, ik heb er zelfs geen wóórd voor gevonden. Hier niet, in Spanje niet, en ook niet in mijn woordenboeken.
Maar het is dát halfvastenfeest dat hier in Iquique het einde van 'Carnaval' markeert. In de dagen die er aan voorafgaan wordt in de Cavancha-wijk een schoonheidkoninging gekozen, de Koningin de Koninginnen kennelijk, want ook het kiezen van zo'n koningin is hier zéér 'à la mode'. Toch is het hier niet zo erg als in Mérida, in Venezuela, waar ik twee jaar geleden was, en waar het kiezen van schoonheidskoniginnen zo'n rage was aan het eind van de zomervakanties, dat je van 'carnaval' zo goed als niets meer merkte.
De eer om de Definitieve Punt te zetten aan alle Carnavals van Iquique heeft de wijk El Morro; een volkswijk dicht bij de haven. De oudste van de stad van vóór de rijke jaren van de Chili-salpeter. In die rijke jaren was het de buurt van het 'stappen' en van de wildste en meest 'spontane' feesten. Tevens hoerenbuurt.
De verkleedtraditie van El Morro eist 'sexuele' elementen. Bijvoorbeeld mannen die zich als vrouwen verkleden --of omgekeerd-- zoals op bovenstaande foto's waar een peleton vrouwen zich als 'commandotroepen-in-de-aanval' hebben verkleed. Ook het homo-thema wordt bespeeld. Op die manier wordt dat allergrootste taboe van deze macho-maatschappij alsnog nog een beetje bespreekbaar.
Maar het slotsymbool van Iquique'se carnaval van El Morro is een grote pop die in optocht met veel ceremoniëel door de straten gaat, en die op een vlot in zee wordt gezet, in brand wordt gestoken aan het spel der golven wordt overgelaten.
Dan komt het aller-allerlaatste ritueel. Iedereen duikt in de zee om zich af te spoelen, want het voorlaatste ritueel, tijdens de optocht, hield in om elkaar met meel en water te 'behandelen'. Zoals je op de allereerste foto kunt zien, ben ik er
ook niet aan ontkomen. De ergste kwak "meel-met-water" kwam even later, maar toen ging het redden van mijn camera vóór op [laten] fotograferen.
Maar dit aller-allerlaatste ritueel is voor NL-ers moeilijk voor te stellen. Die zijn al blij dat het niet al te koud is met Carnaval, of dat het sneeuwt of andere ongein. Zulke Carnavals herinner ik mij helaas, maar gelukkig ook dezulken met een mooi winterzonnetje.
Hartelijke groeten, Gérard van Eyk
_________
Meer foto's van de Carnaval van El Morro op http://www.fototime.com/inv/789527F84072599