Iquique, Chili, Vrijdag 21 Maart 2008
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Woensdag klom ik voor de tiende keer tot 500 meter van de 700 meter van de 'cerro'. Daar is een oude spoorbaan zonder biels en rails. Nu is het een bijzonder stoffige rijbaan waar af en toe grote vrachtauto's en reusachtige graafmachines rijden van en naar de afgravingen voor ertsen, en nu vooral steenslag voor de 'boom'ende bouwindustrie van Iquique.
Daar woont ook Ricardo Lopez als half-kluizenaar in een caravan naast zijn 'digitaal laboratorium' dat al even stoffig is als zijn verblijf.
--"Waarom?", zul je vragen. [De vraag 'waarom ik daar ben', laat ik even rusten]
Ricardo is namelijk de technicus-bewaker van de enorme digitale klok, die, als ik de verhalen moet geloven, in Guinness Book of Records staat als grootste digitale klok ter wereld. Ieder avond, vanaf negen uur tot middernacht kunnen de Iquiqueños tegen de berg --die hun stad omringt en van de hoogvlakte afsluit-- de tijd aflezen samen met wat reklame in 'lopende letters'. Het is deze Ricardo die voor de programmering zorgt op zijn computer, zoals je op de foto kunt zien. En verder zorgt hij voor het onderhoud, vervangt lampen of zekeringen, en bewaakt het terrein met zijn vier honden tegen malafide bezoekers of voorbijgangers.
Om te zorgen dat de cijfers en letters zichtbaar zijn vanaf het verstgelegen puntje van het Cavancha-schiereiland, dat op bijna vier kilometer afstand ligt vanaf de klok, moeten dat gigantische cijfers zijn.
Uit de informationele ergonomie van het lezen weten kennen we de vuistregel dat de grens van de leesbaarheid onder gunstige omstandigheden van belichting en contrast ligt bij ongeveer vierhonderd maal de letterhoogte. Volgens Bartjens moeten die cijfers dus tien meter hoog zijn. Maar opgepast! Het zicht is weliswaar goed, maar niet ideaal. De ogen van de doorsnee toeschouwer zijn natuurlijk ook niet 20 op 20. En je moet ook rekenen dat de toeschouwer de volle letterhoogte niet ziet, want die ligt achterover op de helling van ongeveer 35 graden. De toeschouwer kijkt er dus schuin op, en ziet het vertekent.
De ontwerpers hebben daarom vier rechthoeken van ieder 35 bij 30 meter gekozen voor de vier cijfers van de klok, en lampen van 40 Watt. Voor de reklame-regel zijn er tien rechthoeken van 20 bij 18 meter met lampen van 25 Watt. Dat kun je op de onderstaande foto's zien.
Toen ik de zandige helling bekeek, werd ik echter verrast door de super-eenvoud, om niet te zeggen, extreme knulligheid van de "installatie" en de bedrading. Nu heb ik mij in dit soort klimaten al vaker 'gestoord' aan provisorische montage van electrische bedrading. In een vochtiger klimaat zou dat onmiddellijk worden afgestraft. Maar die feedback ontbreekt hier.
Kortom, mijn íngenieursgeweten is gegroeid in een vochtig klimaat. Niet hier.
Die klok verklaart de aanwezigheid van Ricardo in deze eenzaamheid, maar zocht ík daar? Waarom klom ik tien keer tot 500 meter?
Dat heeft te maken met de Semana Santa. Vanmiddag, Goede Vrijdag, gaat een groep jongelui naar de top. Daar staat al een paar dagen een groot verlicht kruis, daar is een altaar, en er zijn religieuze diensten. Er is een nachtwake tot Zaterdagmorgen, er zijn paasvuren, en morgenvroeg zijn er weer kerkdiensten.
Het is niet mijn ambitie om die tocht en die nachtwake mee te maken, maar in het kielzog daarvan gaan Zaterdag en Zondag hele families-met-kinderen de berg op, hoewel het een pittige tocht is. Het is een familie-uitje met picknick en zo. Het is een duidelijke traditie om zó de laatste vakantiedag te vieren. Zo zag ik dat in 2005 toen ik als argeloos wandelaar de eerste keer die tocht maakte.
Maar wat is er gebeurd? In 2005 maakte ik de klim zonder speciale voorbereiding. Mijn conditie van toen was OK. Maar zo is het nu niet. De griep van December, en mijn Oefeningen Van Geduld van Januari maakten het de hóógste tijd om weer 'pittige wandelingen' te maken. Maar toen ik daar hier in Iquique aan begon, deed ik dat kennelijk 'ietsje' te fors, want mijn gewrichtsbanden protesteerden met irritatie en ontsteking. Dus wéér 'Oefeningen Van Geduld' tot ik het eindelijk --drie weken geleden-- kon dóórzetten met één dag klimmen naar 500 meter en één dag rusten. Het ging steeds beter, en gisteren èn vandaag neem ik rust. Zonodig morgen ook, en dan ga ik inééns naar te top. Dan heb ik mezelf ingehaald.
Het tweede stuk is beduidend steiler, maar niettemin gemakkelijker denk ik. Het eerste stuk bestaat uit een steile helling van zéér rul stofzand. Iedere stap wordt gehalveerd. Het vergt een speciale rul-zandklimtechniek. Héél vermoeiend.
Zo ontmoette ik Ricardo. Hij was de enige levende ziel op die hoogte. Hij zag mij van verre aankomen. Hij legde mij zijn klok uit, hij bood mij warme thee om bij te komen, hij liet mij zijn digitaal laboratoriun zien, zijn tuintje naast de stoffige rijbaan, en de gedenksteen voor het dodelijk ongeval op die plek van een jonge man enkele jaren geleden. Hij onderhoudt dat monumentje.
Zo heb ik mij voorbereid op de klim naar 700 meter. Duim maar voor mij!!
Hartelijke groeten, Gérard van Eyk
_________
De foto's van El Reloj de Cerro staan op http://www.fototime.com/inv/721AC32279E8156