Yzerfontein, zaterdag 1 april 2000
Ik ben terug van mijn tournee en alweer volop hier bezig. Ik heb het portret van Evert Potma gereed en het gaat samen met dit dagboek a.s. Maandag 'de lucht in'. Het is een boeiende figuur die tussen uitvinder en ondernemer hangt. Ik kende hem al wat langer, maar het klikte pas kortgeleden. Hij heeft een 'goddelijke roeping' gehad die zijn leven helemaal heeft veranderd. Hij moet 'boten bouwen'. Je moet het lezen.
Zijn roeping mondde uit in een black empowerment project om, met de 50-voets zeilboot die hij heeft gebouwd, mensen daarvoor op te leiden. Daar ben ik Vrijdag nog eens ingedoken en heb gesproken met zijn accountantskantoor en zijn zwarte partner. Het is een prachtplan, nog wel met veel beren-op-de-weg. Ook zag ik nogal wat gaten in het plan zelf. Maar, al pratend, kregen we heel stimulerende ideeën: Zowel voor de beren als voor de gaten. Nu ben ik bezig dat in een rapportje netjes op te schrijven in het engels. Ik heb het heerlijke gevoel hier iets goeds achter te laten.
Na mijn artikel Afrikaans, een oorlogsverslag, dat ik helemaal op krant, radio en gesprekken heb gebaseerd, ga ik nog een artikel schrijven over de historie --en andere wetenswaardigheden-- van het Afrikaans. Neil King, die ik in Stellenbosch ontmoette, nam mij mee naar de driehoek Paarl, Franschhoek en Wellington waar het moderne Afrikaans ruim honderd jaar geleden werd geboren. Hij was in die streek geboren en toonde mij al rondreizend de plaatsen die een kritische rol hadden gespeeld. Ik bezocht er het Taalmonument en het Taalmuseum in Paarl. Daar kon ik een recent boek kopen over het Afrikaans. Precies wat ik nog zocht. Mijn beginnersidee dat Afrikaans vòòr alles als verbasterd (Oud-)Nederlands moet worden beschouwd, was al aan het wankelen gebracht. Maar nu lees ik wat voor avonturen deze taal heeft meegemaakt voor het dit niveau kon bereiken. Kijk maar uit naar dat artikel. Ik hoop het nog voor mijn vertrek op de site te zetten.
Mijn wijnproject maakt ook vorderingen. Ik kreeg een stimulerend mailtje van Lambert. Het dreigde wat vast te lopen in de 'voorgekookte' transportopties die de wijnkelders bieden. Maar die zijn meer gericht op de gemakzuchtige toerist die wat for the folks back home wil doen en geen idee heeft van transportkosten. Zonder blikken of blozen boden ze airfreight voor 33R per fles die zelf maar 20 Rand of minder kost. De voorgekookte opties voor zeevracht komen niet lager dan 5 Rand. Ik denk aan 2 Rand.
Intussen heb ik wel een gratis plekje aangeboden gekregen voor mijn dertig dozen in een container waar normaal 2100 dozen in gaan, maar waar altijd wat reserveruimte is. Maar dan ben ik gebonden aan die kelder en die NL importeur. Ik weet nog niet of die mij at the end of the day normale NL prijzen doorberekend, of nòg meer.
Ik hou jullie op de hoogte.

Yzerfontein, maandag 3 april 2000 (ochtend)
Ik kan vandaag niet terecht bij mijn internetadresje. Jammer, maar ik maak de diskette toch klaar en steek hem bij mij op de 'tournee' die ik vandaag moet maken. (Voor het 'wijnproject'). Je weet nooit hoe een koe een haas vangt. Ik heb het nog druk de laatste dagen. In het weekend heb ik veel achtergrond gelezen over het Afrikaans. Allemaal documentatie van het Taalmuseum. Daar zit nog wel een interessant essay in. Misschien nog vòòr jn vertrek.
Ik vond een paar leuke afrikaanse woorden: duimry en duimgooi voor ons 'liften'. Die student het geduimry na sy ouerhuis.
Ook was er moltreinstasie voor 'metrostation'.
Het weekend was lekker warm. Het leken wel heerlijk warme zomerse topdagen. Maar vanmorgen is het weer mistig & koud en ik heb moeite om mij buiten het bed warm te houden tot de zon doorkomt. Gelukkig is de toptemperatuur overdag nog vrijwel hetzelfde. Maar het herinnerde mij er aan dat April=Oktober. Ook in Zuid-Frankrijk moet ik eind September 'wegwezen'. De blaren vallen al en de vijgenboom is ook al opgehouden; wat niet rijp is geworden bewaart hij voor het volgend jaar.

Yzerfontein, maandag 3 april 2000 (avond)
De kogel is door de kerk! Ik heb een flinke portie wijn gekocht en die is onderweg naar NL. Vrijdag a.s. gaan mijn 30 (dertig!) dozen in een container. Voor niets! Er was nog een plaatsje over in de container voor de NL importeur in Gorredijk. Het was een luisterrijk aanbod. Over vier weken moet het in Gorredijk worden afgehaald. Ik kon niet lang wikken en wegen en heb de knoop doorgehakt. Natuurlijk is het mogelijk dat ik word belazerd of dat ze mij in NL alsnog een poot uitdraaien. Het zij zo.
Het alternatief, behalve natuurlijk géén wijn kopen, was de man die mij op het idee bracht, de ondernemer die ik als Enrico Merli heb geportretteerd. Met zijn zeer scherp uitgewerkte calculatie kwam hij inderdaad lager dan de voorgekookte tarieven. Maar, hij maakte voor mij een begroting voor de bijkomende kosten in ZA & NL. Heel leerzaam! Dat zat niet in die voorgekookte tarieven. Met de huidige oplossing zullen de bijkomende kosten wellicht beperkt blijven tot invoerrechten en accijns (resp 0,30 en 1,07 Hfl per liter) en BTW (19% van CIF).
Enrico Merli had bovendien maar één soort wijn. Heel goed, maar tamelijk duur. Nu heb ik 9 soorten die niet in NL worden geïmporteerd. De importeur heeft eigen merken die ze hier voor hem bottelen. De merken zijn: Kaapse Pracht, Goedgenoegen en Voorspoed. Ik ben benieuwd wat er uit rolt. En nu aan de slag om het NL-traject te regelen. Ik kan niet zelf een bestelauto huren en naar Gorredijk rijden. En dan de opslag nog tot het aan familie, vrienden en kennissen is uitgedeeld als 'souvenir' van mijn reis naar ZA. Ik neem 'nooit' souvenirs mee, want ik vind het onnodige 'zoldervulling' die ik een ander niet wil aandoen. Maar nu neem ik wat bruikbaars mee.
Wat mijn internetadresje betreft is er minder vrolijk nieuws. Ik kon er gisteren niet terecht, maar, zo bleek vanavond, morgen ook niet, en 'voorlopig' helemaal niet. Het (jonge) echtpaar is in paniek want ze hebben een borstkanker bij haar ontdekt. Daarvoor waren ze vanmorgen vroeg naar het hospitaal in Kaapstad gegaan. De komende dagen zijn er verdere onderzoekingen die hun 'weg-van'huis' doen zijn. Het was een leuk stel en ze hadden het leuk met elkaar. Tja.. en opeens...

Yzerfontein, dinsdag 4 april 2000
Oh schande! Vanmorgen toen ik bij het internetcafé was, ontdekte ik dat ik de laatste versie van dit dagboek niet op mijn diskette had gezet. Het stuk dat ik gisteravond nog had geschreven nà de terugkeer van mijn tournee. In een paar e-mails heb ik er naar verwezen voor details. Maar die details komen pas Donderdag. Soit. Donderdag kan ik het combineren met een vergadering van een kleinschaligheidsproject.
Omdat ik niet bij mijn oude adresje terecht kan, had ik de keuze tussen een internetcafé in Kaapstad, op 85+ km naar het Zuiden, of Vredenburg, op 75+ km naar het Noorden. Dat laatste is het geworden. En nèt stijgen de benzineprijzen met 10% voor de tweede keer in één week! Maar dan nog praat je over prijzen die rond één gulden hangen.

Yzerfontein, donderdag 6 april 2000
"De laatste week zijn de blaren van mijn vijgeboom voor een groot deel afgevallen. Het is dan ook al "Oktober" hier. Ik moet weer weg. Zo voelt dat. Ik krijg misschien wel trekvogelinstinct."
Dat schreef ik in een paar mailtjes die ik gisteravond schreef. Heel rationeel en practisch, was ik al een tijdje bezig met wat ik noemde "mijn daalvlucht", maar gisteren 'zag' ik opeens de vijgeboom en toen 'zag' ik overal van die signalen. "Ik moet weer weg", was het dominerende gevoel. Vandaag, precies over een week is mijn vertrekdag. Ik moet nu serieus worden met afscheid nemen en mijn ziel weer op 'reizen' instellen.
Dadelijk ga ik naar het (enige) internetcafé in Vredenburg (op 75km!). Ik ga er meteen afscheid nemen van de directrice van het Small Business Centre, waarmee ik verschillende malen heel inspirerend heb gepraat. Zij is op zoek naar 'funding' voor zwarte-vrouwenprojecten, speciaal in Europa. Er is een groepje in een vissersdorp dat goede ideeën heeft om van niet meer gebruikte vissersnetten bruikbare dingen te maken. Ik had wat ideeën over een aanpak. Zij heeft wat andere mensen uitgenodigd om er vandaag wat verder mee te komen. Daarna gaan we samen lunchen met de man die ik als Evert Potma heb geportretteerd. Die heeft ons uitgenodigd. Het sociale contact is toch tot stand gekomen en nu is er al afscheid: Met een gevoel van voortijdigheid, zoals gewoonlijk.
Op de site is er een nieuwtje. Ik heb de portretten als MsWord6 in gezipte vorm toegankelijk gemaakt voor downloaden. Dan hoef je het niet in die onvermijdelijk-lelijke en vervelend-lange HTML-vorm te printen. Die zips stonden al langer op de server. Als veilig archief. Maar ze waren alleen voor mij toegankelijk. Ik ga dat ook met de overige verhalen doen. Ik ben benieuwd naar commentaar.

Yzerfontein, vrijdag 7 april 2000
De lunch met 'Evert Potma' en de directrice van het Small Business Centre was een succes. Deze mensen kenden elkaar niet en hadden elkaar veel te vertellen. De vrouw van Evert, die het restaurant drijft was nogal sceptisch over het werk van dat centrum, maar dat veranderde zienderogen. Tot slot kwam ze er zelf bij zitten.
Ik heb tevens in Vredenburg het Internetcafé bezocht en e.e.a. opgeladen, post verstuurd en post ontvangen. Thuis ben ik meteen hard aan het werk gegaan voor a.s. Maandag, want dat zal wel de laatste keer zijn dat ik een internetcafé kan bezoeken. Misschien onderweg nog ergens binnenwippen om even post te lezen. Ook vandaag heb ik een heel lange dag gemaakt en ik heb veel af kunnen maken. Het is een beetje 'nu-of-nooit' voor de dingen die ik nog in mijn kop heb. Ik had nog een half afgemaakte webpage liggen met Afrikaanse Verzetspoëzie. Die is nu ook oplaadgereed. Ook alle artikelen die in aanmerking komen voor een gezipte MsWord6 versie, zijn oplaadgereed en de indexpagina is aangepast.
Maar het grote brok is het tweede artikel over het Afrikaans dat een tweeluik moet gaan vormen met het eerdere 'oorlogsverslag'. Dat zit vol met boekenwijsheid, geschiedenis en bronvermeldingen. Het Afrikaans heeft heel wat meer avonturen meegemaakt als ik tot nu toe had vernomen. Ik had al een flink stuk klaar, maar ik moest de documentatie van het taalmuseum nog eens doornemen. Daar ben ik vanmorgen vroeg heel geïnspireerd mee verder gegaan en vandaag een heel lange dag gemaakt. Ik ben flink opgeschoten en I call a day a day. Nog dit stukje dagboek en dan naar bed. Het wachten is op wat geïnspireerde uurtjes morgenvroeg voor een goed laatste deel, dan kan ik de rest van de dag aan de 'slavenarbeid' van het redigeren, corrigeren en balanceren wijden. Op zichzelf ook leuk werk dat ik urenlang kan volhouden. Het zit er dus in dat het artikel nog klaarkomt. Anders zet ik het op de site als 'ongecorrigeerd'.

Yzerfontein, zaterdag 8 april 2000
Het 'Afrikaans Artikel' is klaar. Het heeft de vorm van een portret gekregen. Een portret van DANIËL, maar ik zal er nog een betere ondertitel bij verzinnen zodat het als Afrikaans Artikel herkenbaar is.
Ik had vanmorgen inderdaad geïnspireerde uurtjes en de rest van de dag heb ik het afgemaakt. In MsWord6 en als Zip is het gereed. De HTML-versie moet nog wat getuned worden. Rond de middag heb ik mezelf getracteerd op een glaasje wijn bij René en Maraai. Het werden er twee, want het was opeens erg gezellig. Het feit dat ik binnenkort wegga doet de hartelijkheid van de kontakten kwadratisch --of exponentieel-- toenemen. Ik ben benieuwd of ik ook deze laatste zondag in de kerk iets daarvan meekrijg, want de geslotenheid van deze mensen is onvoorstelbaar. Men herkent mij wel als ik ze tegenkom, maar zelfs aanspreken na de dienst verbreekt deze zeer gesloten beleefdheid niet. Ik heb voldoende rondgestrooid dat ik er morgen voor het laatst ben. Ik ben benieuwd.
Onderweg terug van mijn twee wijntjes ging ik naar de visverkoopplaats want er waren wat vissers teruggekomen. Snoek, de normale vangst hier, was er deze week opeens niet. Terwijl ze normaal met meer dan 100 snoeken terugkomen per boot, hadden ze er donderdag niet meer dan twintig. De normale prijs van 15 Rand steeg tot 35. Niet gekocht. Vandaag bleek de snoek nog net zo schaars en net zo duur, maar ik kon lekkere hottentot kopen. Een zootje van drie stuks van ruim een kilo elk voor 20 Rand samen. Het zal de laatste vis zijn die ik hier koop.

Yzerfontein, maandag 10 april 2000
Het is nog vroeg in de morgen. Straks kan ik het allerlaatste opladen. Dat betekent naar Vredenburg gaan op 75 km naar het Noorden. Ik kan er dan tevens de vergadering van de Local Economic Development Board meemaken. Ik heb inmiddels in heel wat lokale projecten mijn neus kunnen steken. De leiders daarvan zitten ook op die vergadering. Een soort afscheidsfeestje dus.
Het portret Daniël heet nu Op zoek naar de roots van het Afrikaans met Daniël. Ik vond het wel aardig, want het portret-gedeelte gaat over de roots van Daniël.
De kerk was een afgang. Van alle toespelingen dat ze mij zouden uitnodigen, kwam niets terecht. Inderdaad, zeer gesloten, wellicht ook angstig, deze zeer blanke gemeenschap.
Wellicht is dit de laatste logboeknotitie die nog in Afrika wordt opgeladen. Ik onderweg nog wel kunnen schrijven, daarvoor heb ik maar een stopcontact nodig, maar opladen zal wel illusoir zijn. Wèl denk ik mijn post te kunnen lezen, schrijf dus vrijelijk, maar verwacht pas antwoord als ik weer in La Gomera ben geïnstalleerd.
Vrijdagmorgen, nogal vroeg, ben ik op Heathrow, maar voor betere kansen op een last minute verbinding naar Tenerife denk ik direkt naar Gatwick te gaan. Vrijdag nog Tenerife halen is zeer optimistisch. La Gomera ook nog op die Vrijdag lijkt mij een illusie wegens de laatste boot. Bovendien is er de Vrijdagdrukte. Het zal dus een nachtje rondhangen op een vliegveld worden. Tòch is dit het èchte reizen.

Yzerfontein, woensdag 12 april 2000
Het is de voorlaatste dag. Morgen vertrekken. Hier in huis staat alleen nog wat ik in het koffer meeneem. De vuilniszak en het oud papier zijn de deur uit en andere papieren zijn per post verzonden naar wie er meer aan heeft. Ik heb maar een klein pakketje naar NL gestuurd voor mezelf. Voor het alhier gekochte shirt en korte broek laat ik de oude versleten exemplaren hier achter.
Ik moet ook het huis nog schoonmaken, maar dat heb ik een paar dagen geleden nog gedaan, dus ik denk dat ik mij daar met een-Jantje-van-Leiden af maak.
Gisteren heb ik een flinke portie zeeslakken geraapt en daar heb ik nog genoeg van over voor de avondmaaltijd. Voor morgenmiddag koop ik onderweg naar het vliegveld nog wat fruit. Of niets, want vasten is en heel gezond begin van een reis. Ik denk niet meer dat ik in een internetcafé kom, maar ik steek voor alle zekerheid deze tekst op diskette bij me voor-het-geval-dat.
Vandaag was de eerste dag dat de zon niet doorkwam; tenminste, dat dacht ik. Maar intussen is het vijf uur en komt de zon bleekjes door de kustmist. De bijzonder mooie en warme herfstdagen van de laatste week zijn nu voorbij. Twee weken geleden begon het al duidelijk kouder te worden, maar gelukkig kwamen er nog een paar lekker warme dagen. Iedereen klaagde, ik genoot.
Voor vanavond heeft René mij uitgenodigd om de avond te passeren. Normaal ga ik nooit naar hun tijdens maaltijdtijd, want als ze gasten hebben, moeten ze koken, en dan loop je maar in de weg. Maraai is echter op reis voor een paar dagen en René vond het kennelijk wat alleen. Het seizoen is wat voorbij en er komen haast geen gasten meer door de week. Het weer van vandaag nodigt ook niet uit. Dus, vanavond op avondvisite. Dat is nog haast niet voorgekomen.
Ik heb de laatste dagen wat franse correspondentie gekregen en afgewerkt en nu heb ik zin om aan een nieuwe reisbrief te beginnen. Ik dacht eerst aan een NL-er maar die hebben voorlopig genoeg van mij te lezen, maar laat ik de Franse maar weer eens kiezen. De Spaanse mensen zie ik de volgende week, maar voor die Fransen is het een mooie binnenkomer; over ruim zes weken ben ik dáár. Maar ja, eerst René vanavond.

Yzerfontein, donderdag 13 april 2000
Vertrekdag. Vanmorgen vroeg in bed heb ik een begin gemaakt met de nieuwe franse reisbrief, maar toen het licht werd, ben ik toch maar aan het definitief & grondig schoonmaken begonnen. Niet met een-Jantje-van-Leiden dus.
Het nieuws op de radio gaat vooral over de fraude van 'Hansie', de zeer populaire cricket captain. Het is alsof 'Cruyffie' in zijn gloriejaren betrapt zou zijn op het aannemen van steekpenningen. Als je de radio hoort, lijkt het wel een nationale ramp.
Gisteravond bij René was wel gezellig. Er was maar een tafeltje bezet in het restaurant, dat gaf ruimte. Maar wat mij ook opviel de laatste dagen nu Maraai op reis is, is zijn veel mindere gejaagdheid en zijn ongeduld om naar iemands verhalen te luisteren. Vòòr je uitgepraat was, begon hij al over wat anders. Maar ik merk ook dat hij niet goed alleen kan zijn; vandaar die uitnodiging.
Het is nu bijna tien uur en ik ga definitief inpakken: Station Yzerfontein wordt gesloten. Ik steek de diskette met deze laatste site-aanvulling bij me.