Dit Dagboek 06 loopt van 3 november t/m 30 november 2000 en beslaat de hele maand november. Ik heb maar een paar keer geschreven, ik zat heel ijverig artikelen te schrijven en kranten te lezen en te balen dat de vernieuwde archiefsites het nog steeds niet deden.
Het eindigt met het goede bericht dat de sites in orde zijn en dat Ghislaine en Martine binnenkort komen.
San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 3 november 2000
Het is al weer bijna een week geleden dat ik in het dagboek heb geschreven: De tijd gaat snel. Wat was er allemaal?
De franse vertelling, Le Bruit, heb ik gereed in het Spaans. Het was een leuke excercitie met Maria, mi profesora, om de puntjes op de i te zetten. Zij verstaat en spreekt wat frans, dat scheelde. Zij had ook plezier in dit fijne werk van "het juist woord" zoeken in de laatste etappe. Ik zal de F-, de NL- en de E-versies html-en en dan kunnen ze worden gepubliceerd. Misschien doe ik dat dit weekend nog.
De andere klus is de volledige reorganisatie van mijn websites. Deze week is in verband daarmee in de lucht gegaan een tijdelijke site op de plaats waar eerst het ZA-dagboek stond. De verwijzing dus, maar ik experimenteer er met allerlei ideeën voor de definitieve archiefsites. Vooral die meertaligheid wil ik handhaven. Ga maar eens kijken in welke richting ik het zoek. Met vlaggen e.d.!!
Een klus waar ik nog steeds met veel volharding aan "doordouw" is een soort levensgeschiedenis van de laatste 10 jaar. Het confronteert, zoals ik de vorige keer al schreef. Maar ik blijf er aan werken, ook al vordert het maar regeltje voor regeltje en loop ik er vaak van weg.
De vijf aparte bibliografieën met resumé's van de artikelen in de betrokken taal zijn zo goed als gereed, maar ik laat het wachten op de totale reorganisatie van de archiefsites. Intussen leef ik met de "kleine reorganisatie" die er nu al staat.
Van het boek van Kundera heb ik nu elf van de 53 hoofdstukken klaar. Ze liggen bij Aldert, maar misschien publiceer ik ze alvast in ongecorrigeerde vorm. Het is zo gemakkelijk. Die elf hoofdstukjes vormen samen een afgerond geheel. In het boek zijn ze de ouverture, maar als zelfstandig stuk is het een gaaf geheel. Het heeft kop en staart en is ook een spannende vertelling met een verrassend slot. Kundera gebruikt de hoofdpersoon van dit deel om zijn ideeën over de onmogelijkheid van de terugkeer in een cultereel-historisch kader te zetten. Heel boeiend, maar daarmee is het betoog af. Wat dan volgt is een veel gedetailleerder verhaal van de wederwaardigheden van een andere vluchteling dat veel meer bevat van de belevingen van vòòr de vlucht en van nu, van de terugkeer. Die geschiedenissen kunnen dan vanuit dezelfde optiek worden begrepen. Er is inderdaad "een relatie", ook in de emotioneel-erotische betekenis tussen Irena de vrouwelijke hoofdpersoon van het eerste deel en Josef, de mannelijke hoofdpersoon van het tweede deel, maar dat komt aan het eind pas weer aan de orde. Voor mij is het "resumeren" een leuke bezigheid geworden. Ik ontdek verschillende stijlen en opties. De voorgaande tekst, waarin ik schrijf vanuit mijn beeld van Kundera, is ook zo'n optie. Ook in het vertalen ontdek ik verschillende opties. Voor een professionele "taalbewerker of -speler" is dat natuurlijk gesneden koek, maar voor mij is het juist de ontdekking van die professionele dimensie. Het is soms alsof ik bij Kundera over de schouder meekijk hoe hij dat boek in elkaar heeft gezet. Zo heb ik nog zelden een boek gelezen. Van die elf hoofdstukken heb ik er drie volledig vertaald, de andere zijn --per hoofdstuk-- geresumeerd. Kijk maar, en laat weten wat je er van vindt.
In diezelfde "resumeermanie" heb ik nu ook een aantal spaanse opinieartikelen geresumeerd. Daardoor ben ik wat dichter bij sommige spaanse politieke issues gekomen die ik al langer volgde. Ik heb wel zin om daar wat mee te doen. Om er de reisbrieven meer mee te belasten dan een of twee alinea's zou het karakter van de reisbrieven aantasten. Daarom denk ik aan een soort Politieke Reisbrieven met één thema en gericht op mijn NL vrienden als gehoor: Wat is dat precies die ETA en dat nationalisme? Wordt er nog over het oude fascistische regime gesproken en hoe speelt dat nu? Wat schrijft men over het neo-kapitalisme dat hier heel hard toeslaat, wellicht harder dan in de andere europese landen met een minder "conquistadoresmentaliteit" in hun bagage? Aan dat soort thema's denk ik. Let maar op, misschien komt er nog wat van.
San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 10 november 2000
Het is weer Vrijdag, precies een week geleden dat je het vorige stukje kreeg. Zo wordt het een 'weekboek'! Maar het zegt wellicht iets van mijn werkritme. De Zondag en Het Weekend zijn teruggekomen als 'markeringspunten'. Niet dat ik er een rustdag van maak, dat heb ik nog nooit gedaan. Ik doe ook niet echte andere dingen, maar het is wel "een punt in de tijd", net als de avond (en de morgen tussen wakker worden en opstaan) om even om te kijken en/of vooruit te kijken in de tijd. Inderdaad, gedurende de andere uren laat ik mij mee meeslepen door de ingevingen, de intuïties en de routines van het moment. En zodoende is de Vrijdag, als het weekend nadert, zo'n "punt in de tijd" geworden waar het dagboek aan de orde blijkt te zijn. Reken er niet op dat ik mij dit als regel ga opleggen. In Zuid-Afrika schreef ik haast iedere dag, want daar was het de enige aanspraak die ik had.
OK, zul je zeggen, waar ben je dan zo druk mee de rest van de week?
Net als de vorige week blijft het uitvlooien van het nieuwe archief, waardoor ik dat helemaal aan een grote schoonmaak onderwerp, veel uurtjes vragen. Behalve de proefsite op www.home.zonnet.nl/gerard.van-eyk/archief met 'alle' HTML documenten, staat er nu ook een .doc en .txt archief op dezelfde site zonder /archief op www.home.zonnet.nl/gerard.van-eyk
Ga maar eens kijken, al is het nog niet af. Voor mij is het nu ook wat toegankelijker en transparanter. De laatste jaren had ik alle documenten uit veiligheidsoverwegingen in allerlei ZIP-pakketjes op allerlei sites verstopt zodat ik zelf ook niet meer goed wist waar wat lag. Het is dus tevens een "zolderopruiming" en een meer preciese afspiegeling van mijn harde schijf. Over de definitieve plek van de ZIP-files heb ik nog geen beslissing genomen. Ze staan nu nog/weer op het HTML-archief, maar wellicht laat ik daar alleen 'logische pakketten' zoals de Zuid-Afrikaanse portretten, alle NL-reisbrieven of, straks, alles van Kundera. Die ZIPjes per document vervallen wellicht nu ik een .doc en .txt archief heb geopend.
Die Kundera teksten zijn nu in het spaans en NL gereed t/m hoofdstuk 11, en dat is een zelfstandig leesbare 'ouverture' die als html en als doc wellicht nog samen met dit dagboek "de lucht ingaan" als het mij lukt de html-versies op tijd af te krijgen. Anders morgenvroeg.
Wat de politieke brieven betreft, werk ik hard aan een ETA-brief. Het materiaal wat sowieso al dagelijks in de (spaanse) krant verschijnt is overstelpend en ik heb er nog een schepje bovenop gedaan door deze week wat archieven van europese kranten na te trekken op buitenlandse gezichtspunten. Le Monde, The Guardian en de Süddeutsche zijn mijn favorieten. In de Guardian vond ik een alleraardigste info-site met een korte geschiedenis van de ETA-beweging en verwijzingen naar andere sites. Hier zijn de URL's van die Guardian site (flash plugin nodig helaas) en een (engelstalige) van een anti-ETA site die nogal wat mythes ontmaskert en feiten op een rijtje zet.http://www.guardianunlimited.co.uk/spain/flash/0,5543,191251,00.html
http://manos-blancas.uam.es:80/negra/
Manos blancos is de beweging die de brede anti-ETA manifestaties ¡Basta Ya! (Het is nu genoeg!) heeft ontketend. Als je alleen de huidige misdadige kanten van ETA kent, zoals de meeste buitenlanders, is het moeilijk in te zien dat niet iedere weldenkende Spanjaard "vanzelfsprekend" anti-ETA is. Voor iedere Spanjaard is de ETA de eerste krachtige beweging tegen het Franco-regiem. In 1959 opgericht! Voor de Basken zelf ligt het nog wat moeilijker, want de ETA gaf vorm aan (in principe zeer gezonde) nationalistische gevoelens. O.a onze Prinses Irena heeft er nog aan meegedaan. Daarom is het ook voor een spaanse niet-Bask, net als voor ons buitenlanders, niet goed te begrijpen dat niet alle Basken "vanzelfsprekend" de ETA afwijzen. Dat heeft mij veel uitpluizen gekost. Als buitenlander heb je niet die vanzelfsprende historisch/culturele kontekst die een spaanse krantenlezer heeft. In de laatste franse reisbrief vergelijk ik die situatie met het lezen van Le Canard Enchaîné: Iedere krant heeft voor de vreemdeling iets van Le Canard Enchaîné: Je begrijpt de woorden stuk voor stuk, maar de pointe ontgaat je.
Ook heb je als NL-er weinig begrip voor de "angst" van het centrum (Madrid and all that) dat "De Spaanse Staat" wordt bedreigd door wat voor regionalisme dan ook. Pas deze zomer in Frankrijk, met de uitgebreide discussies over Corsica, en de voor mij aanvankelijk onbegrijpelijke keuze van Chevènement om van het Jospin-kamp naar het Chirac-kamp over te lopen, hebben mij wat meer doen inzien welke "republikeinse" gevoelens daarbij in het spel zijn. Inderdaad, als NL-er denk je niet zo. Zelfs Duitsland, dat toch ook uit een aantal Länder bestaat, en waar hier in Spanje in politieke discussies vaak naar wordt verwezen, kijkt heel anders aan tegen dit centralisme.
Wat mij ook heeft geholpen de laatste maanden is de grotere en meer open discussie die er in de rest van Spanje is voor de interne problemen van de Basken. Inderdaad tekent zich bij sommigen wat meer begrip af voor een gezond Baskisch nationalisme en probeert niet iedereen alle nationalisme te criminaliseren met behulp van de ETA misdaden. Dat de politieke vleugel van de ETA iedere misdaad vergoelijkt als een "onvermijdelijk incident" in de strijd om 'onze' idealen begrijpelijk en consistent, maar dat in Baskenland de regerende (nationalistische) partij, de PNV het "gewone" ETA-straatgeweld ook vergoelijkte, heeft veel wanbegrip veroorzaakt. Voor de een (Aznar cs) reden om ook die PNV te criminaliseren, voor de ander om pogingen te doen de PNV uit de klauwen van de ETA te redden (de socialisten).
De ETA-geschiedenis is niet gering. 800 slachtoffers in de 31 jaar van haar bestaan! Maar niet meer dan een tiental in de Franco jaren. De oprichting van de politieke vleugel van deze verzetsbeweging in 1978, toen was het mogelijk, werd door links Spanje nog begroet als tekenen van nieuw leven. Maar toen 1980 het bloedigste jaar werd met 118 doden, begon de twijfel. Toch zagen velen het, zoals de politieke vleugel nog steeds, als "een onvermijdelijk incident in de strijd".
Een ander nieuw element in de spaanse kranten, dat mij heeft geholpen de ETA-problemen te begrijpen, is de discussie over "La Transición" waarmee ze ze overgang van het franquisme naar de democratie bedoelen. Al vanaf dat ik in Spanje ben, heb ik er achter proberen te komen hoe men daarover denkt, maar ik stuitte op grote zwijgzaamheid. Ik dacht dat het aan mijn Spaans lag, maar nu het een beetje loskomt in de kranten, begrijp ik die zwijgzaamheid. Het is de voorzichtigheid om het lont dat nog steeds aan het kruitvat zit te ontzien. In Zuid-Afrika, waar de "overgang" recenter was, was er de goedlachse en sociaal-intelligente Mandela die de angst voor dat lont buiten het gezichtsveld hield, maar toen de toch bepaald niet harde politicus Mbeki aantrad, kwam die angst onmiddellijk weer naar boven en moest men vaker bezwerend "reconciliation" roepen, en daarmee ging een open discussie over wat er werkelijk was gebeurd weer in de doofpot (hopelijk ijskast). Hier heeft het de vorm van een academische dicussie, maar de vinnigheid waarmee met elkaar in het zijterrein te lijf gaat spreekt boekdelen. Misschien dat ik daaraan mijn eerste Politieke Brief wijd. Het is wat overzichtelijker dan ETA, and all that, en het is ook goed als achtergrond van de ETA problematiek.
En nu stop ik, anders maak ik meteen de eerste Politieke Brief (ik zoek nog naar een betere titel).
San Sebastián de La Gomera, Woensdag 22 november 2000
Ik denk dat ik wat teveel hooi op mijn vork heb genomen. Ik merk dat ik wat bij de pakken neerzit en niet meer met volle energie en overtuiging werk aan alle "projecten": De reorganisatie van mijn sites, het maken van resumé's, de politieke reisbrief over ETA, de vertaling van Kundera enz enz.
Daarbij komt dat mijn geliefde instincto-dieet, al maandenlang in de vuurlinie van noodzakelijke veranderingen, in een stroomversnelling is gekomen waardoor ik nogal wat tijd besteed aan uitzoeken wat ik dan wel moet eten op websites over "food & fitness". Nu blijkt dat mijn dagelijkse tocht naar de benedenstad, met zijn 400 traptreden, eveneens in de vuurlinie terecht is gekomen. Samen met wat korte gym-oefeningen in de loop van de dag om het lees- & schrijfritme wat te onderbreken, leek mij dat ruim voldoende voor mijn "fitness". Ik was er trots op. Mispoes! Vèèl te eenzijdige krachttraining! Zeker op mijn leeftijd. Het moet ondersteund worden met een bredere conditietraining. Dat betekent enkele malen per week "iets" (zeer) pittigs van minstens twee uur, want die 400 traptreden kan ik niet weglaten. In mijn geval komt een "wandeling" in marcheertempo het beste uit. Het gaat lekker; ik voel al het verschil. En die voedingsproblemen schijnen nu ook opgelost te worden. Bij elkaar dus ook een pittige "life-style verandering". Dat kost(te) ook tijd.
Dat alles zette ik vanmorgen op een rijtje toen ik mij er toe wilde zetten eindelijk het rondschrijven te maken om de nieuwe sites aan te kondigen. Ik keek ze nog even na, maar de moed zonk mij wat in de schoenen toen ik zag hoeveel "puntjes op de i" er nog moesten worden gezet voor ik dat kon doen. En dat was niet alleen mijn perfectionisme. (Ook zo'n tijdvreter!)
Vandaar dat mijn mijmeringen, die in de plaats kwamen van "even" dat rondschrijven afmaken, er toe leidden dat ik mijn produktieplannen voor de komende weken goed heb uitgedund. Die ETA-brief komt voorlopig niet. Ik studeer nog met veel belangstelling, maar een overzicht schrijven is "een brug te ver". Een kort overzicht van de politieke problemen over de overgang naar de democratie heb ik (in het spaans) gereed. De stap naar de NL-versie is niet zo groot meer.
Ook dit dagboek, en de achterstallige persoonlijke correspondentie, begonnen er onder te lijden. Daarom ben ik daar meteen aan begonnen zoals jullie zien.
Gelukkig is het verhaal over de "overgang" gereed want deze week is een stortvloed van gegevens losgekomen ivm de het overlijden van Franco precies 25 jaar geleden. El País had er een speciale weekendbijlage aan gewijd en vandaag komt er een dergelijke bijlage over 25 jaar koningsschap. Heel boeiende lectuur. Ik val werkelijk met de neus in de boter. Ik voel het net als toen ik in Zuid-Afrika was en daar precies in de streek zat waar de Boerenoorlog precies 100 jaar geleden was afgelopen en bovendien meemaakte dat de apartheid 10 jaar eerder was afgeschaft en 6 jaar eerder Mandela was aangetreden als eerste (zwarte) president. In zo'n periode staan de kranten bol van informatie varierend van goede overzichtartikelen tot ingezonden brieven met detailherinneringen en (resterende) controversies. Het verhaal over de overgang dat binnenkort in het NL verschijnt, is ook zo'n overzicht van resterende controversies. Het is boeiende lectuur omdat daarin, zeker voor mij als buitenlander, de puzzle van de losse onbegrijpelijke informatie fragmenten, die van de iedere krant een soort "Canard Enchaîné" maken, vallen opeens samen. Ik hou jullie op de hoogte!
Maar met mate! Ik heb de horizon van mijn vertrek naar Australië of ZA al meegerekend: Dan moet ik "schoon schip" hebben om open te kunnen staan voor wat daar gebeurt. Bovendien komt Ghislaine nog de week voor de Kerst. Dat verandert mijn dagritme ook.
En wat het ritme van vandaag betreft: Vanmorgen eerst een pittige marcheerwandeling, dan door naar de benedenstad en de krant kopen met de bijlage over 25 jaar koningsschap en terug voor de lunch. Dat is vast de helft van het dagprogramma. Het is nog vroeg, nog geen zeven uur!
San Sebastián de La Gomera, Donderdag 30 november 2000
Ziezo, de nieuwe archiefsites zijn voorlopig in orde. De moeilijkheden hielden niet op! De Wanadoo-server had een aantal dagen storingen, voor Compuserve moest ik -ondanks alles-- toch iets "speciaals" doen en nu ben ik er zelfs van afgesloten omdat er iets met mijn betaling niet in orde is. Maar vanmorgen heb ik nog wat correcties op Wanadoo aangebracht en ook op de experimentele site bij Zonnet. Zodoende heb ik er toch twee in de lucht. Kijk op [www.home.zonnet.nl/gerard.van-eyk], maar ik garandeer niet dat die blijft. Nu kan ik aan de slag met teksten die (bijna) gereed zijn en kunnen worden gepubliceerd.
Wat zoal?
- nogal wat politieke teksten, vooral spaanse, maar ook NLse.
- een leuke spaanse column over Frankrijk; met NL-vertaling.
- mijn beknopte geschiedenis van de laatste jaren, spaans en NL
- een nieuwe NL-reisbrief
- een nieuw gedicht van Jeroen en wellicht een paar haiku's van Dries
- enzovoorts, er is veel in de pen. "Afmaken" is het parool!
Waarom afmaken? Omdat over twee weken Ghislaine komt, en met Oud & Nieuw Martine. Aansluitend vertrek ik naar Australië of ZA. Voor die beslissing --en de organisatie daarvan-- wil ik ook ruimte hebben.
Maar intussen weet je al het nieuwtje: Martine komt een week. Even uitpuffen van haar driedubbele taak als moeder(1) met baan(2) en het afmaken van haar proefschrift(3). Een succesmoment in het proces van dat laatste was reden om haar dit reisje aan te bieden. Het wordt 29/12 tot 5/1. Mijn vertrekdatum ligt daarmee ook vast.
In de kranten zijn de ETA berichten nog steeds dominant. Nu omdat de oppositie met een nieuw élan en een nieuwe leider, Zapatero, met de regering onderhandelt --eindelijk!-- om samen de ETA te lijf te gaan en het niet (vooral) te gebruiken om politieke spelletjes te spelen. Ook komt er nog steeds e.e.a. los over de "transición". Het feit dat de regering op het laatste moment drie van de vier TV-documentaires heeft verboden, wordt nog steeds niet uitgebreid in de pers bekritiseerd. Wel in sommige ingezonden brieven. Ik wist het uit de Frankfurter Allgemeinen en een kort bericht daarover stond in een verloren hoekje van El País. Zo gaat dat hier nog! Enerzijds schrijft men dat de "transición" een afgedane zaak is, anderzijds rommelt het onderhuids stevig. Ik kom daar op terug. In het spaans had ik daar al een analyse van geschreven toen de herdenkingsgolf van de dood van Franco en de installatie van de koning in de kranten verscheen. Veel nieuw materiaal, maar door die analyse had ik een goede ondergrond om het te begrijpen.
Héél actueel --en héél NL-- is de berichtgeving over de euthanasie in NL. Gisteren viel ik in een paar praatprogramma's. Verbazing, afwijzing, bezorgdheid. Specialisten werden geconsulteerd die moesten verzekeren dat de duivel echt (nog) niet was losgebroken in NL, dat het proces nog door de Eerste Kamer moest, dat er geen gevaar was voor (spaans) euthanasie-toerisme, dat het in NL met veel zorg en officiële commissies was omgeven enz. Die arme spanjaarden zijn nog maar net van de schrik bekomen dat Denemarken homo-huwelijken inclusief adoptie heeft gelegaliseerd!!
Vanmorgen in El País stond er een heel wat geserreerder redaktioneel dat begint met "Nederland heeft weer eens getoond het land te zijn dat nieuwe wegen opent in de grensgebieden tussen wetgeving, moraal en wetenschap ...". Ook hierin veel verwijzingen naar de zorg waarmee het allemaal is omgeven, maar aan het eind toch wel de uitspraak dat het ".. in de toekomst onvermijdelijk is dat deze wetgeving andere landen, zeker ook Spanje, zal beïnvloeden".
|