AIDS-journaal

AIDS-journaal

Ik had al op verschillende plaatsen in Mijn Dagboek over AIDS geschreven, zoveel dat het de perken van een dagboek te buiten ging. Daarom heb ik grote stukken verwijderd en hier ondergebracht.
Het zijn:
13 februari De State of the Nation over AIDS.
15 februari Wie zijn die 'dissident doctors'?
16 februari De officiële visie.
18 februari De verpolitiekte probleemstelling.
19 februari Wetenschappelijke scepsis, deel I.
Ik heb die stukken aldaar vervangen door een kortere notitie met verwijzing naar dit AIDS-journaal.

Dit zijn nooit dagboekdelen geweest:
2 maart Eindelijk het regeringsrapport
6 maart Wetenschappelijke scepsis, deel II


13 februari 2002, De State of the Nation over AIDS.
Al vòòr de State of the Nation concentreerde de kritiek op het beleid van Thabo Mbeki zich in binnen- en buitenland zich op twee punten: Hij moet zijn theorie over AIDS, die een equivalent lijkt van van de theorie dat de aarde plat is, inruilen voor een meer wetenschappelijk gefundeerde. En hij moet 'kameraad' Mugabe laten vallen en zijn beleid openlijk afkeuren. Dat is allemaal 'papagaaien' ontdekte ik na mijn tocht langs nogal wat Europese kranten. Met name de 'aanval' van Nelson Mandela op 'kameraad' Mbeki, enkele dagen vòòr de State of the Nation, werd overal met hetzelfde leedvermaak aangehaald: "Zie je wel!! Nu zal Mbeki zijn anti-AIDS plannen eindelijk aanpassen".
Maar met die plannen is niets aan de hand. Mandela zegt allereerst het tegendeel:
--"dat die stormagtige debat over MIV/vigs (AIDS) jammer is, want dit trek die aandag af van ons belangrikste probleme" (Die Burger, 8 februari). En die 'belangrijkste problemen' zijn dat Grote Plan uitvoeren, niet de concentratie op één (actueel) aspect.
(Er is inderdaad een actueel probleem [zie hieronder] waarover tear yerking verhalen worden geschreven: "En de regering doet niets!", is de impliciete beschuldiging.)
Pas daarna zegt Mandela dat hij een bestralingstherapie voor kanker heeft ondergaan en dat 'dissident doctors' het hem hadden afgeraden, maar dat hij zich toch heeft laten bestralen. Dat wordt gezien als een verhulde kritiek op 'kameraad' Mbeki die zich ook door 'dissident doctors' laat adviseren en iedereen wachtte op De Grote Beleidsverandering die in de staatsrede zou staan. Men verwachtte, nee men eiste, dat er een officiële verklaring zou komen dat AIDS wordt veroorzaakt door het HIV-virus. Als nuchter denkend mens had ik mij al de ogen uitgewreven: Een politieke verklaring in een wetenschappelijk debat? Kom nou? Zelfs Spanjaarden, die zo gemakkelijk autoriteit met waarheid verwisselen, bakten het niet zo bruin.
Teleurstelling alom na de toespraak. 'Het staat er niet in', waren de eerste reakties, 'hij herhaalt alleen wat hij eerder zei'. maar nu, enkele dagen later komen meer genuanceerde reakties los: 'Gewoon' beter lezen wat er staat en zich niet laten meesleuren door vooroordelen.
Wat is dat 'plan'?, Wat zijn die 'vooroordelen'?
Ik heb de neiging hier de betrokken alinea's letterlijk aan te halen, maar dat gaat mij wat ver. Eerst deze karakterisering van een buitenstaander die erover kan meepraten:

. . . a programme described by the head of UNAIDS, Dr Peter Piot, as the largest and most comprehensive in Africa and one of the largest in the world; a programme, he says, with very high levels of government investment, which is starting to show results.

Het is een omvangrijk programma, inderdaad comprehensive. Hier zijn enkele hoofdaktiviteiten; letterlijk uit de staatsrede:
. . . intense water and sanitation programmes are being implemented to improve hygiene, with emphasis on schools and cholera-affected localities
. . . we operate from the premise that the long-term solution is quality services to all.
. . . the National Aids Council will intensify its comprehensive programme against Aids, sexually-transmitted diseases, tuberculosis and other communicable diseases.
. . . examine new ways of making drugs more affordable and to strengthen our health infrastructure.
. . . With regard to Aids in particular, our focus remains: a massive prevention campaign directed at ensuring that the high rates of awareness translate into a change in lifestyles; care for the affected and infected; treatment of all diseases including those associated with Aids; and research into a vaccine
. . . the accepted premise that there is no cure to Aids, we are convinced that (. . .) enhancement of the immune system is a critical intervention in both the prevention and management of Aids. By implication, therefore, poverty reduction and appropriate nutrition constitute an important front in this campaign. . . . continuing work will be done to monitor the efficacy of anti-retroviral interventions against mother-to-child transmission in the sites already operational and any new ones that may be decided upon.
Een indrukwekkend programma dat op vele fronten tegelijk werkt, èn in de actualiteit, èn in de preventie. De actuele discussie spitst zich toe een bepaald medicijn dat zou moeten verhinderen dat AIDS-moeders hun baby al bij de bevalling besmetten. Maar er is meer nodig. De moeders mogen hun kind geen borstvoeding meer geven, maar Europese leveranciers staan te trappelen hun poedermelk te verkopen. Maar is er schoon water? Is er een lifestyle gericht op hygiene? Dat hoort ook allemaal bij dat comprehensive plan.
terug naar top

15 februari 2002 Wie zijn die 'dissident doctors'?
Eergisteren schreef ik over het bekritiseerde AIDS-beleid en de argwaan die men heeft tegen de 'dissident doctors' waardoor Mbeki zich zou laten adviseren. Het Afrikaanse noch het Europese nieuws was daar duidelijk over. Allebei blijven ze steken in een afwijzingsrethoriek zonder te vertellen wàt ze precies afwijzen. Daar wilde ik eerst over bijlezen.
Nou, tòen ging er me toch een beerput open!! Ik ben er nog lang niet mee klaar. Ik wist nogal wat van de relatie tussen AIDS en immuniteitsziekten uit de tijd van mijn eigen immuniteitsmanco, en ook van de (toenmalige) controverses daarover. Maar de machtsstrijd die zich sindsdien ontplooide met de reusachtige "AIDS-markt" van Afrika in zicht, grenst aan het ongelofelijke. "De een zijn dood is de ander zijn brood", en dat op de meest cynische wijze.
Die 'dissident doctors' zijn bepaald geen medicijnmannen uit de "bush-bush", al wordt het wel gesuggereerd. Een rechtstreekse vergelijking van die 'dissidente theorie' met die dat de aarde plat is, citeerde ik eergisteren al; die kwam uit Die Burger. Het is een groep bezorgde wetenschappers van formaat; Nobelprijs winnaars en zo, die deze compleet 'verpolitiekte' ziekte een halt willen toeroepen omdat zij doodt in plaats van geneest. De 'ziekte' is niet alleen 'iatrogenic' (door de medische wetenschap zelve veroorzaakt), ze is ook 'politico-genic', uit de politiek geboren. Als er dan al van 'dissident doctors' sprake is, dan zijn het de voorstanders van de officiële AIDS-theorie. Zij wijken namelijk af van het imperatief dat Hipocratus de artsen meegaf: "Genezen en leed verzachten, niet doden". Ik kom er op terug, maar ik waarschuw jullie vast: Het is veel en het is beangstigend. Wie ongeduldig is kan vast kijken op www.duesberg.com, maar er zijn veel meer (universiteits)infocentra die dit relaas ondersteunen.
terug naar top

16 februari 2002 De officiële visie.
Het bijlezen over AIDS vordert, maar het is veel en het is beangstigend om vele reden. Het is ook de pervertering van 'de wetenschap' in het 'establishment' gevormd door een 'politiek', 'wetenschap' en 'industrie'. Ik zet dit tussen aanhalingstekens omdat het om geperverteerde vormen gaat. Het beangstigende zit ook in rücksichtlose onderdrukking van minderheidsstandpunten en de serviele houding van zovelen. "Slechte mensen danken hun succes aan de goeden die stilzitten", las ik kortgeleden. De 'goeden' in dit cultuurdrama zitten niet stil, maar spannend is het wel. Hoeveel doden zullen er nog onnodig vallen?
Ik zal mij vandaag beperken tot een zo neutraal mogelijke beschrijving van de botsende visies, die van het 'establishment' en die van de 'dissidenten'. Maar alleen het woord 'dissidenten' is al een vorm van 'partij kiezen'. In een van de meest neutrale bronnen, maar ook een zeer omvangrijke wegens de zeer zorgvuldige vermelding van alle details en hun bronnen, verzucht de schrijver in het begin: "Terwijl ik dit moeras beschrijf dreig ik er in te worden meegezogen". Dat geldt ook voor mij. Even heel kort de twee visies op AIDS:
Het establishment stelt dat AIDS wordt veroorzaakt door een bepaald virus, HIV genaamd. Het is weliswaar (nog) niet duidelijk hoe het 'mechanisme' tussen dat virus en de ziekte precies werkt --het onderzoek daarnaar heeft topprioriteit en wordt ruim gefinancierd-- en de strategie is intussen volledig gericht op het bestrijden van dat virus. Daarheen gaan alle andere middelen. De rethoriek doet denken aan Bush toen hij de veldtocht tegen de Osama Bin Laden ontketende: We zullen achtervolgen tot in hun diepste holen en ze daar uitbranden. En ook: Wie niet voor mij is, is tegen mij. Het is een 'kruistochtrethoriek' die ik wel eens apart onder de loupe zou willen nemen. Het mozaïek van mensen die het met deze visie en/of deze strategie niet eens zijn wordt samengevat onder de noemer 'dissidenten', met connotaties van 'vijanden van de mensheid' en 'onrustzaaiers onder AIDS-patienten'.
De 'dissidenten' houden er --uiteraard-- verschillende visies op na die niet zo kort zijn samen te vatten als die van het establishment. 'Per definitie' twijfelen ze allemaal aan de rol van HIV, maar daarna zijn ze verdeeld over een groot aantal andere verklaringen op basis van de waarnemingen. Ook zijn er groepen die specifieke waarnemingen, conclusies en strategieën van het establishment --en van anderen-- kritisch onder de loupe nemen. Het is de folklore van honderden intelligente maar eigenwijze onderzoekers en tientallen guru's die het wetenschappelijk bedrijf een hogere betrouwbaarheid geven dan de "Ein Volk, ein Reich, ein Führer"-benadering van de "kruisvaarders". Die 'folklore' is tevens de rethoriek van deze kringen: "Du choque des opinions jaillit la vérité", met hier en daar een spoortje Calimero-effect.
Een belangrijke stroming binnen de 'dissidenten' ontkent het bestaan van AIDS als speciale ziekte. Het zijn allemaal bekende ziekten die echter onder "AIDS-omstandigheden" (wat dat dan ook moge betekenen) bijna-ongeneselijk worden en bijna-epidemische trekken vertonen in bepaalde bevolkingsgroepen. Zij zoeken de oorzaak in een 'systemische' verzwakking van het immuniteitssysteem waardoor deze 'gewone' ziekten fataal worden. Zij zoeken naar de oorzaken van die systemische verzwakking van het immuniteitssysteem. In de Amerikaans/Europese AIDS-variant vinden ze die in overmatig druggebruik en in de Afrikaanse variant in schromelijke ondervoeding. De opvatting dat het om gewone ziektes gaat ligt niet zo ver van die van het establishment, want die hanteren een lijst van 27 (inmiddels 29) van die 'aandoeningen', maar definiëren het als AIDS als er tevens HIV aanwezig is. Dat leidt tot een heel andere strategie. De Afrikaanse variant, bijvoorbeeld, eist bestrijding van armoede, ondervoeding en ongezonde leef- en voedingsgewoonten en bevordering van sanitaire structuren zoals riool-, water- en electriciteitsaansluitingen. Zo gezien hoeven beide opvattingen elkaar niet te bestrijden in de Zuidafrikaanse politiek. Helaas doen ze dat wel. Maar dat is een ander verhaal. Wordt wéér vervolgd . . . dus.
terug naar top

18 februari 2002
Vandaag is het beraad van de kopstukken van het ANC over een 'beter' AIDS beleid. Daaronder verstaan de media 'ommiddellijk' Nevirapine geven aan alle HIV positieve moeders en vooral baby's direkt na de bevalling. De president zelf, Mbeki dus, schijnt dat tegen te houden. Hij wordt er op aangekeken en hem wordt verweten meer te luisteren naar 'dissidenten' dan naar de 'officiële' wetenschap. De centrale regering had al langer een aantal proefprovincies aangewezen, want het is geen 'asperientje', het is een zware chemo-therapie. Daarover heeft de pers heeft de pers het niet, die zet Mbeki onder druk, en kleineert hem en zijn angst voor bijverschijnselen. Die HIV-baby's hebben sowieso al een "getekend doodvonnis". Alles minder dan dàt is 'meegenomen', is de redenering. Het is --op zich-- een gebruikelijke en onontkoombare redenering in de medische praktijk, maar hoever ga je daarmee?
Er is nog een ander gevaar waar Mandela vlak voor de staatsrede op wees. Hij wordt als de 'stille grote broer' van Mbeki beschouwd en speelt een rol van een eminence grise. Maar de pers van het verkeerd op. Le Monde draait het zelfs helemaal om. Mandela zei dat de actuele discussie (over Nevirapine) snel moet worden opgelost omdat het veel belangrijkere problemen en projecten ter bestrijding van AIDS dreigt te overstralen. Dat zijn met name de projecten van armoede bestrijding, riolering, schoon water en electra voor iedereen. Geld genoeg daarvoor, maar ook fatale managementproblemen. Ook voor het 'uitrollen' van het Nevirapine-beleid moet er een beroep worden gedaan op gepensioneerde plegen e.d.
De regering heeft er internationaal voor gevochten --met succes-- dat de medicatie goedkoop het land binnenkomt, en na dit 'verlies' bieden sommige pharmaceutische bedrijven het zelfs gratis aan. Toch blijft 'de pers' hem verwijten dat hij niet alle reserves tegen dat middel openlijk laat vallen. De winst voor 'het westen' komt toch wel, brom ik inwendig bij het bericht van die 'gratis' Nevirapine, want na die chemotherapie mag er geen borstvoeding meer worden gegeven. Dat wordt dus dure (westerse) flessenmelk. Met mijn marketing ervaring -cynisch toegepast-- kan ik Nutricia aanraden het als kado-artikel geven.
Maar de lokale politici ruiken stemmenwinst en juist vandaag stromen de berichten binnen van 'afvallige' provincies die zonder daarvoor te zijn aangewezen, ook Nevirapine gaan verspreiden in de staatshospitalen. Budgetair mag dat niet ten koste gaan van de lange-termijnakties voor riool-, water- en electro-aanleg. Maar dat is (lokale) politici worst. Kadootjes nù levert meer op dat schoon water over een jaar. Ik Spanje, op La Gomera gaat dat ook zo. Geld voor het onderhoud van wegonderhoud en wegonderhoudmachines, tegelijk met de aanleg gebudgetteerd, was 'verdwenen' toen de machines moesten worden besteld. Die 'gratis' Nevapirine wordt duur betaald, en de duurzame maatregelen worden vertraagd.
Maar het is n&ograv;g erger als die 'dissidenten' maar een béétje gelijk hebben. Deze zware chemotherapieën verzwakken het gestel zo dat daardoor de kans op AIDS wordt verhoogd. Dat is wat die 'dissidenten' --ten minste-- plausibel maken.
Als je dàt weet, als je dáárvan overtuigd bent, zoals Mbeki, in wat voor tweestrijd ben je dan als je door de publieke opinie wordt gedwongen tot het tegendeel? Een 'gewoon' politicus zou zeggen: Hou je 'gewoon' de establishmentopvattingen. Als later het tegendeel blijkt, kan je niets worden verweten, want 'iedereen' geloofde het.
Ik hoop dat Mbeki niet bezwijkt onder deze onredelijke druk en dat de schade beperkt blijft.
terug naar top

19 februari 2000 Wetenschappelijke scepsis, deel I.
Dit wordt een analyse van de twee belangrijkste sites van 'andersdenkenden' en enkele verwijzingen naar andere sites.
Wat ik op diverse site heb gevonden is veel en beangstigend, maar het is ook een wetenschappelijk genoegen op zekere momenten. Beangstigend omdat 'waarheid' met politiek wordt verweven en daardoor wordt de waarheidsvinding geblokkeerd. Het wetenschappelijk genoegen zit in de zorgvuldige ontrafeling van wat er in dat wetenschappelijke, politieke en economische complex is gebeurd en foute redeneringen worden ontmaskerd.
Naast ergerlijke verdachtmakingen en kromme redeneringen zijn er ook sites die afstandelijk en rustig de puntjes op de i zetten en die verdachtmakingen en kromme redeneringen koel en klinisch op de snijtafel leggen. Dat is een lang verhaal en helaas alleen voor fijnproevers te genieten waardoor het de 'grote media' niet haalt. Ook 'helaas' zijn dat vanuit de media en het publiek 'dissidenten van dissidenten' en staan daardoor nòg lager op de ranglijst van 'publieke geloofwaardigheid'.
Dat soort geloofwaardigheid en waarheid wordt bepaald door 'aantallen en kijkcijfers'. Juweeltjes liggen dus niet voor het oprapen.
De site van the Skeptics Society leek zo'n zeldzame plek. In 1995 publiceerden ze THE AIDS HERESIES, A Case Study in Skepticism Taken Too Far, door Steven B. Harris. [http://www.skeptic.com/03.2.about-harris.html].
Het is een kritiek op de 'AIDS-dissidenten' die in hun skepsis t.o.v. het establishment te ver zouden zijn gegaan. Het begint met een dialoog tussen een kettingrokende, intelligente en goed geïnformeerde skepticus en een medicus die hem de gevaren van zijn gedrag onder ogen wil brengen: Hij zal longkanker kunnen krijgen. Stuk voor stuk worden de gaten in het 'wetenschappelijk' onderzoek naar de relatie tussen roken en longkanker aan de kaak gesteld. Helder, bijna-hilarisch en lekker-leesbaar. Een juweeltje dus.
Helaas gaat dat niet op voor het hele stuk. Stap voor stap wordt Harris partijdiger en het aanvankelijke respect voor de tegenstander blijkt schone schijn.
Intussen komen er veel inhoudelijke kantjes aan de orde, maar het meest leerzame voor mij was iets wat ik niet in de conclusie terugvond. Die hele discussie, te beginnen met die leuke inleiding, is een discussie die mij heel bekend voorkomt. Het speelt in de ingenieurswereld net zo, alleen gaat het daar niet over mensenlevens. Het gaat om twee soorten kennis, allebei op 'waarneming' gebaseerd, maar de een volgt de spelregels van de moderne positieve wetenschap om het tot 'waarheid' te verklaren, en de ander heeft genoeg aan 'je ziet toch dat het werkt!'. Het zou een vruchtbare samenwerking kunnen zijn, maar er zijn onoverbrugbare tegenstellingen. Gelukkig niet altijd, en daarom weten wij dat beide kampen, àls ze elkaar weten te respecteren, tot grote vooruitgang komen.
Het is de 'tegenstelling' tussen de ontwerper-ingenieur en de onderzoeker-ingenieur, waar ik mij èn professioneel èn emotioneel lang mee heb beziggehouden. Zo konden wij al lang vliegen vòòr de onderzoeker begreep waarom. Zo waren al lang 'hoogwaardige' smeeroliën bekend vòòr het 'mechanisme' van het grenssmeren, en spelen wij biljart zonder de onderliggende natuurwetten tot in de significante details te kennen. En die lijst is heel lang in het ingenieursvak. De medische wereld heeft dat 'conflict' ook, alleen met nòg meer menselijk drama en leed verweven.
En hier zag ik het weer:
--"HIV is oorzaak van AIDS"
--"Daar heb je geen bewijs voor, we kennen het mechanisme niet eens"
--"Als je dat betwijfelt maak je het publiek onzeker en maak je ongelukken."
--"Ik ben geen waakhond voor de mensheid, ik zoek waarheid"
--"Als HIV niet besmettelijk is, dan is alle aktie voor veilige sex zinloos geweest. Dat kun je mensen niet aandoen!"
--"Er zijn misschien duizend redenen voor veilige sex, maar bangmakerij met HIV is onwetenschappelijk"
--"Wat is dan wèl de oorzaak van AIDS?"
--"Er zijn nogal wat opties. Misschien is het wel een samenloop van veel factoren, of een on-ontdekte factor"
--"Maar wat moet ik tegen mijn patiënten zeggen?"
--"Jullie weten van zoveel klachten de oorzaak niet. Jullie hebben een duizendjarige traditie niettemin te genezen en leed te verzachten".
--" . . . ."
De ingenieur-ontwerper, tenminste als hij de methodologie-colleges van mijn collega Eekels heeft onthouden, weet dat er in het ontwerp geen 'waarheid schuilt' in de wetenschappelijke betekenis van het woord. Ieder ontwerp is slechts de 'best mogelijke oplossing' van alle bekende oplossingen. Ieder moment kan er een inzicht komen dat huidige 'best mogelijke' van zijn plaats verdringt. Dat geldt ook voor het complete bestrijdingsplan van AIDS. Dat geldt ook voor het toedienen van Nevirapine als deelbeleid binnen dat plan.
Toch wordt Mbeki onder druk gezet om te verklaren "HIV is de oorzaak van AIDS". Een heel oneigenlijke vraag aan een politicus. Hij werkt wel mee --zij het reluctantly-- aan plannen die uitgaan van HIV als waarschijnlijke oorzaak. Klaarblijkelijk om de grote lange-termijnplannen niet in gevaar te brengen waarin sanitatie en ziektebestrijding voorop staan, ook AIDS. Maar op de 13de Internationale AIDS-Conferentie in Dublin in Juli 2000 lag er de zgn Durban-Verklaring door 5225 artsen en wetenschappers ondertekend die zegt "HIV is de oorzaak van AIDS". Enkele maanden eerder had Mbeki zijn inmiddels beroemde brief aan Clinton en enkele andere staatshoofden geschreven waarin hij wijst op enkele opmerkelijke verschillen tussen de Amerikaans/Europese AIDS en de Afrikaanse. Die verschillen spreekt niemand tegen; ook (schijnbaar) niet de conclusie die Mbeki er aan verbindt: . . a simple superimposition of Western experience on African reality would be absurd and illogical . . . Dat was de bedreiging.
Die African reality bestaat uit armoede en sowieso al ziekmakende omstandigheden die hun weerga niet hebben in Noord-Amerika en Europa. Zeker niet in de klasse waar AIDS woedt. Maar als Mbeki in zijn openingsrede in Durban een rapport van de Wereld Gezondheids Organisatie aanhaalt: "De meest dodende en de belangrijkste ziekteoorzaak staat aan het eind van de Internationale Klassificatie van Ziektes. Zij heeft nummer Z59.5 en heet 'extreme armoede'", dan lopen honderden 'wetenschappers' de zaal uit. Durban is een westers bastion, met veel collaborateurs in (Zuid-)Afrika. De African reality is hun worst, AIDS moet en zal --ook in Afrika-- met de alom bekende --bewezen(!)-- middelen worden bestreden. Een klassiek voorbeeld van een middel dat het doel overstraald.
In Mei had Mbeki zijn sympathie laten merken voor de thesen van Duits-Amerikaanse hoogleraar, Peter Duesberg die poneerde dat AIDS als belangrijke ontstaansconditie extreme uitputting door exorbitante levensstijlen of langdurige ondervoeding heeft en dat de rol van HIV minimaal of 'nul' is. Dat sloot meer aan bij de African reality. Het tijdschrift Nature begint onmiddellijk met een tegenoffensief tegen deze witch doctor en genereert de bovengenoemde handtekeningen aktie.
Nu is Nature weliswaar een heel gerespecteerd wetenschappelijk tijdschrift, maar diens hoofdredakteur, de kleurrijke John Maddox, is bang om zich aan water te branden. Hij ziet het als zijn verantwoording om artikelen niet alleen de 'filteren' in overeenstemming met zijn inzichten, maar zelfs om bepaalde stromingen te censureren, zoals hij in een interview in Der Spiegel, 45/1994 p 229) uitdrukkelijk te kennen gaf. Hij viel mij enkele jaren geleden op toen hij een onderzoek uit Parijs, dat in de verste verte een pluspuntje voor het gedachtegoed van de homeopathie zou kunnen betekenen, spectaculair belachelijk te maken. Dat is niet blijvend gelukt, maar de eerste slag heeft hij toen gewonnen. En dat wordt herinnerd.
Sindsdien is er een tegenstelling geconstrueerd: 'De Wetenschap' heeft een vijand, Mbeki, die zich in zijn kamp met witch doctors heeft verscholen om 'de vooruitgang' tegen te houden. Toen hij zijn staatsrede hield, had hij het gewoon over AIDS, niet over AIDS/HIV zoals à la mode in de pers. Daaruit concludeerden commentators dat hij nog steeds een gelovig adept was van de witch doctor Duesberg en dat dus van de aangekondigde wijzigig van het AIDS-beleid wel niet veel zou voorstellen.
In dezelfde geest worden de berichten behandeld dat sommige provincies zelfstandig Nevirapine gaan verstrekken: Zie je wel, het Mbeki bastion is al aan het afkalven.
In die zin werd ook de opmerking van Mandela, vlak voor de staatsrede, dat de AIDS discussie zich niet moest verliezen in specifieke problemen want het dreigde de werkelijke issues te overstralen, nogal verdraaid weergegeven alsof het een waarschuwing aan het adres van Mbeki inhield. Dat meldde ik al eerder. Evenals mijn verbazing over het Le Monde-bericht, die het helemaal omkeerde en zelfs stelde dat 'het establishment' een machtige steunpilaar had gekregen door het 'overlopen' van Mandela.
Er is intussen een persbericht van Mandela en Mbeki samen dat ze het helemaal eens zijn over het AIDS-beleid. Zij hebben tevens besloten de Sunday Independent, de Zuid-Afrikaanse krant waar Le Monde uit putte, (en die het voortouw heeft genomen in de hetze tegen Mbeki) voor de rechter te dagen.
Maar er is nòg een website over dit probleem die eveneens wetenschappelijk genot oplevert. Het is een koele, complete en goed gedocumteerde analyse van hoe-het-toch-mogelijk is dat een bepaalde wetenschappelijke stroming in de verdediging wordt gedrukt en weggehoond.
Wordt vervolgd.
terug naar top

2 maart: Eindelijk het regeringsrapport!
Eindelijk is het rapport verschenen over de resultaten van de 18 proefgebieden waar Nevirapine is verspreid. Het liet lang op zich wachten. Jammer, want het was aanleiding voor allerlei geruchten en verdachtmakingen over onwilligheid van Mbeki om het Nevirapine toe te passen omdat zijn witch doctor daar anders over dacht. Het probleem is de benodigde infrastructuur, waarbij die infrastruktuur het zwakste is in de regio's waar AIDS het meeste voorkomt. Dat is niet toevallig, het strookt echter met de theory van de witch doctor, maar het is politically incorrect dat met elkaar te verbinden. De academische èn de politieke discussie over HIV al of niet 'oorzaak' van AIDS, zinken er echter bij in het niet.
Er zijn twee niveaux infrastructuur waar aan gewerkt wordt. Het meest basale is schoon water, sanitatie en electra. Dat is, los van AIDS, een topprioriteit van Mbeki's regering. In de eerste vijf na-apartheidsjaren zijn er 3 miljooen nieuwe wateraansluitingen gemaakt,6 en in de laatste drie jaar 5 miljoen. Voor electra zijn deze getallen resp 2,3 en 1,2 miljoen. Deze projecten worstelen niet zozeer met geldgebrek als met tekorten aan personeel en management. Pas sinds heel kort is er enige publieke communicatie over wat 'in stilte' wordt gedaan. Zo kon het gebeuren dat deze essentiële factor van het AIDS beleid 'vergeten' dreigde te worden door de drammers over Nevirapine.
Het andere niveau is dat van de voorlichting. Nog dezer dagen kon het gebeuren dat stemmingmakende politici pleitten voor gratis uitdelen van Nevirapine. "De overheid moet dat gewoon vrijgeven!!".
Nu krijgt de (ideale) patiente een uur voorlichting over de opties om haar baby de beveiligen tegen AIDS, maar vaak moet de hele familie erbij worden betrokken. In andere gevallen wil de a.s. moeder haar HIV besmetting geheim houden, want het is en blijft een stigma. De enige persoon die daarvoor nu is aangewezen is de 'wijkverpleegster' die nu al vaak vijftig patienten per dag moet behandelen in een mijlengroot gebied, los van de AIDS-geboorten. De bouw van lokale klinieken in die arme streken schijnt redelijk te verlopen, maar be'man/vrouw'ing is de bottleneck. En zo'n kliniek heeft òòk infrastructuur nodig, en die ontbreekt nogal vaak.
Na die voorlichting krijgt de a.s. moeder de Nevirapine-pil mee naar huis. Zij moet die twee uur voor de geboorte moet innemen. Het drankje, waarvan de baby binnen 72 uur na de geboorte een theelepel moet innemen, krijgt ze ook mee. Dat 'pakket' kost 65 Eurocent. Het kan dus gemakkelijk 'gratis' worden weggegeven, maar het lost niets op. De voorlichting kost het grote geld.
Dat geldt ook voor de speciale 'formulemelk', want de baby mag vanaf dat moment geen borstvoeding meer krijgen. Dat geeft niet alleen grote culturele problemen, maar het aanmaken van de melk moet met gekookt water. En dat in streken waar de vrouwen te arm zij voor petroleum, hout onvindbaar is en tevens (zeg maar 'dus') cholera heerst.
Vooral dat laatste probleem brengt de artsen ertoe om voorzichtig te wijzen op het onderzoek dat zou aantonen dat die HIV besmetting via moedermelk wel meevalt. Dat is gevaarlijk dicht bij de uitspraken van de witch doctor, en die zijn absoluut taboe in kringen van de officiële wetenschap. Die zegt dat HIV wellicht helemaal niet de oorzaak van HIV is, wellicht niet eens de belangrijkste factor.
Het vergt bij dit alles weinig fantasie zich voor te stellen wat er nodig is voor de na-geboorte consultatie. Het bekende ziekenhuis Groote Schuur in Kaapstad, is aan het inrichten van de ideale voorlichting begonnen in Oktober van het vorig jaar en pas in Juli a.s. denken ze dat te kunnen afronden.
Met deze gegevens is het duidelijk dat politici die 'onmiddellijke vrijgave' eisten van Nevirapine met vuur speelden. Dat was mogelijk omdat de overheid, helemaal binnen haar leninistisch-russische traditie van haar socialisme haar projecten in kleine kring voorbereidt en de voorlichting heeft "vergeten". Het is te hopen dat ze nu hun lesje hebben geleerd. Bij de staatsrede werd er op gewezen, en er zijn al tekenen dat ze dat inzien. Deze persconferentie was er een voorbeeld van.
terug naar top

6 maart: Wetenschappelijke scepsis, deel II
Naast de site van de Skeptics Society met het artikel van Harris dat ik op 19 februari samenvatte, zijn er op het Internet nog heel veel bronnen van verschillende kwaliteit en doelstelling. Ik zal die hier de revue laten passeren.
Er is een werkelijk excellente kort Duitse tekst over de conferentie van Durban waar uitgebreid over de Afrikaanse versie van AIDS werd gebakkeleid. De schrijver Philipp Grätzel von Grätz schrijft een compact samenhangend verhaal en bouwt daar alle noodzakelijke verwijzingen in. Een schoolvoorbeeld van hoe je een Internetartikel over zo'n complex onderwerp kunt schrijven en hoe je van je bronvermeldingen geen "omgevallen boekenkast" hoeft te maken. Ga naar http://www.doccheck.de/newsletter/news5_00/artikel1.htm
Een andere leesbare, kleine, site is http//www.aliveandwell.org waarin de zangeres Nina Hagen op het AIDS-congres van Amsterdam in 1993 Duisberg interviewt. Je duikt dan meteen in de controverse: het is 'live'. Je krijgt ook een kijk op de karakters Hagen en Duisberg. Het interview wordt per saldo geweigerd door Der Spiegel, maar de conflicten omtrent het sluiten van publiciteitskanalen en van sponsoring voor alternatieve AIDS hypothesen kun je veel gedetailleerder en samenhangender lezen bij Serge Lang die ik verderop zal bespreken.
Een strijdbare site die zich met diverse 'mythes' bezighoudt is http://www.virusmyth.net/aids. Het zijn 'nadenkertjes' in de vorm van botsende uitspraken van wetenschappers. Gelukkig is er wel samenhang en bronvermeldingen voor de scepticus. Terecht noemen ze zich "A Rethinking Website".
De site van Ken Shirriff omvat vele, zo niet alle AIDS theorieën. http://www.righto.com/theories/duesberg.html Deze bladzijde heet 'Duesberg's theory'. Het verwijst naar de bronnen van zijn theorie en en weerspreekt heel gedetailleerd enkele 'bewijzen'. Niet alle stukken kan ik daarom volgen, maar van tenminste één kan ik zien dat die niet volledig is. Het gaat over de officiële definitie die de aanwezigheid van HIV als voorwaarde stelt naast een lijst van 'gelegenheidsinfecties', infecties die iedereen wel opdoet. Duesburg stelt het aldus voor:

  • Gelegenheidsinfectie mèt HIV=AIDS
  • Gelegenheidsinfectie zònder HIV=Gelegenheidsinfectie zonder meer
Het gevolg daarvan is dat in de AIDS-gevallen die aldus worden geconstateerd voor 100% het HIV-virus aanwezig is. Shirrif benadrukt dat officiëel AIDS ook mag worden gediagnostiseerd bij enkele zeer zeldzame infecties, maar dat verandert niet wezenlijk dat de definitie in zijn eigen staart bijt. Het verandert ook niet de wijdverbreide conclusie: "Zie je wel, HIV is oorzaak van AIDS", waarop de politieke uitspraak: "HIV is de oorzaak van AIDS" is gebaseerd. Die conclusie is dus om twee redenen fout. Allereerst deugt deze definitie niet voor wetenschappelijke doeleinden (misschien wel voor politieke en practische) en vervolgens wordt een statistische relatie gecreëerd die --àls ze al juist zou zijn-- geen uitspraak doet over het oorzakelijke verband tussen HIV en AIDS.
Deze site is kort, maar moeilijk toegankelijk wegens de details. Maar ik vond hem wel aardig wegens die kritiek op de rammelende AIDS-definitie en de weerlegging daarvan. Op deze site worden overigens niet alle 'bewijzen' van Duesberg's theorie weerlegd.
Je wrijft je als wetenschapper de ogen uit: Hoe is het mogelijk dat zo'n rammelende conclusie en zo'n rammelende definitie de "algemeen aanvaarde" kan worden en blijven? Dat vertelt de volgende site. Een lange, met 'veel' gegevens, die duidelijk maakt hoe de wereldpaniek over AIDS de mogelijkheid schiep voor haastige en ondoordachte maatregelen waaraan het establishment nu door allerlei sociale en politieke mechanismen met handen en voeten is gebonden.
Het is de site 'Duesberg on AIDS' http://www.duesberg.com/viewpoints, en die leest als een roman. Het gaat nu niet meer over Welles-Nietes, het gaat om "Questioning Scientific an Journalistic Responsibility". Serge Lang is de schrijver van het boek waarvan ruim gebruik wordt gemaakt. Het maakt waar wat Harris op de site van de Skeptic Society beloofde maar niet waarmaakte, namelijk een brede skeptische kijk op het hele gebeuren, niet alleen op enkele aspecten daarvan.
Het vertelt hoe voor de geëerde wetenschapper en kanker researcher Duesberg, die voldoende reputatie had om gemakkelijk gesponsord te worden door het National Institute of Health, de deuren geleidelijk-aan worden gesloten. Hoe er een "eenheid" van opvattingen wordt geforceerd. "Eenheid" om de "oorlog tegen AIDS" te kunnen winnen. (Waar heb ik dat meer gehoord?)
En nu kan men niet terug. Serge Lang laat die historie stap voor stap de revue passeren. Met veel gedetailleerde citaten, want in die 'strijd' was bewust verkeerd citeren een van de strijdmiddelen om tegenstanders te difameren.
Wetenschappelijk-filosofisch is het al lang bekend dat onze 'waarheid' op een zekere consensus berust. Het woelig-chaotische beeld van de wetenschappelijke discussie staat er borg voor dat ieder greintje twijfel aan het 'algemeen aanvaarde' voor de draad komt. Daarop berust ons gevoel en ons vertrouwen en "De Wetenschappelijke Waarheid". Op deze site zijn er verschillende plaatsen waar hierop wordt ingegaan.
Maar als het een machtsgroepje lukt om "De Wetenschappelijke Waarheid" te simuleren met technieken die meer bij de advertentie-wereld horen en als de gebruikelijke barrière van journalistieke en wetenschappelijke verantwoordelijkheid omzeild wordt, dan wordt het angstig: "Wie kan ik nog vertrouwen?". Methodes die wij hebben ontdekt om 'goede' massa-voorlichting te geven worden nu gebruikt om een kunstmatige eenheid achter één vaandel te genereren.
"De Wetenschappelijke Waarheid" staat, maatschappelijk gesproken in het gevoel van het grote publiek, als een rots in de branding ook al weten insiders dat het berust om de bovengenoemde woelig-chaotische discussie. Door een politiek verbond te sluiten tegen AIDS, kwam er een niet-wetenschappelijk element in de wetenschapscultuur die niet naliet de wetenschap in zijn grondvesten aan te tasten. Het imago van de virtuele rots in de branding die dit "oorlogsverbond" voor zich wist te creëren werd tevens hun gevangenis. Dat is het beeld dat het feitenmateriaal van Serge Lang oproept. Het gaat niet meer over Welles-Nietes, zelfs niet over de 'kwaaie peren' in het spel. Het gaat om de waarheid die, zoals bekend, het eerste is die sneuvelt in een oorlog.
"De Wetenschap" moet niet op oorlogspad gaan. Dat is --in dit geval-- werk voor ingenieurs en artsen die geleerd hebben harde wetenschap met zachte en vage gegevens tot één "aktie" of "ontwerp" samen te smeden. Maar dat samensmeden is geen "waarheid". Geen enkel ontwerp of aktieplan is "waarheid". Het is het best-mogelijke dat onze fantasie kan verzinnen. Het is dus slechts het beste zolang er geen beter idee komt. Maar ja, als je zo'n plan "De Wetenschappelijke Waarheid" noemt, kun je nooit meer terug en wordt het je gevangenis. Het machtsblok dat zich van deze rots heeft meester gemaakt heeft geen behoefte aan alternatieven of aan 'betere ideeën'; het zou hun existentie aantasten.
Deze site is dus een case-study van een debâcle van de "wetenschap op oorlogspad".
terug naar top