San Sebastián de La Gomera, Donderdag 1 Januari 2009
We zijn weer mooi het nieuwe jaar binnengegleden. Op de markt, vannacht, met het bekende vuurwerk. Het was wéér iets minder spectaculair dit jaar, en de gratis 'bubbeltjes' en 'feestneuzen' waren óók verdwenen. Het was zelfs akelig stil in afwachting van het gebeuren, want het orkest begon pas nà de klokslagen. Dat was vorige jaren ook anders. Het is de voltooiing van de trend die ik Nieuwjaar 2004 beschreef, toen de eerste mensen in rok, smoking en avondkleding verschenen, en geleidelijk het 'totale volksfeest' begonnen te verdringen. Nieuwjaar 2007 beschreef ik hoe de trend nóg meer doorzette: Het centrum van het feest lag toen opeens bij de sjieke hotels en restaurants met hun hoge prijzen en hun 'zeer stricte kledingvoorschriften', zoals ik dat in 2004 al waarnam. Nu feesten ook families en buurten 'in eigen kring' in smoking en avondkleding om pas 'later' naar beneden de gaan voor de 'sociale show'.
Eerder op de avond waren Martine met haar kinderen Lizette(13) en Charlotte(10) en ik, bij de broer van Ignacio op het familie-huisfeest. Manuel, de broer, is bovendien vandaag jarig. Ook zij zouden pas 'later' naar de benedenstad gaan. Dat hebben we niet afgewacht en we zijn met z'n vieren gegaan. Het vuurwerk mocht dan wat minder spectaculair zijn, het was nog steeds indrukwekkend met zijn knallen, kleuren en verrassingen. Letterlijk "vuurwerk" dus.
En nu de 'goede voornemens'!
Van mijn oude getrouwe --"keep the sunny side of the street, want mijn natuurlijk optimisme behoeft óók onderhoud"-- heb ik dit jaar, met de naweeën van die zware griep, veel steun gehad. Die staat weer bovenaan op de lijst en is weer 'nieuwjaars-gezegend'.
Mijn voornemen van deze zomer om méér en systematischer met To-Do lijsten te werken, blijft op de lijst. Ondanks de tegenvallers en moeilijkheden om het wèrkelijk tot gewoonte te maken. Het is gewoon nodig. Dat voornemen krijgt daarom 'nieuwjaarszegeningen'.
Dat geldt ook voor het besluit --ook van deze zomer-- om van Windows op Linux over te 'stappen'. Dat 'stappen' valt nog steeds tegen, maar ik zet mezelf tòch voor de uitdaging door mijn oude XP-computer achter te laten als ik naar Zuid-Afrika ga, en de Linux mee te nemen. Dat zal wat 'peut' geven aan het leerproces. Ook dáárheen 'nieuwjaarszegeningen'.
En zo, drievoudig gezegend, stap ik op deze vroege morgen 2009 binnen. Een brandschoon jaar. Nog niemand heeft daar met zijn vieze vingers aangezeten. Wat had ik méér gewild?
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 2 Januari 2009
In de laatste Babelia van het vorig jaar [morgen, Zaterdag, komt de nieuwe weer] trof ik een bespreking van een vooralsnog onvertaald Engels boek. Dat is ongewoon in Spanje. Dergelijke besprekingen komen pas als de Spaanse vertaling verschijnt. Maar de schrijver, Antonio Muñoz Molina, zelf een produktief schrijver van fiction en non-fiction is een toegewijd wandelaar, en was kennelijk verrast een gevoelgenoot te herkennen in Geoff Nicholson, ��k schrijver en eveneens wandelaar.
En niks lange-afstands prestatie-wandelingen of zwijmelen op romantische routes. Nee, gewoon iedere dag een 'pittige wandeling' van ��n of twee uur.
En niet alleen dat. Voor beiden was de combinatie schrijven-wandelen essentiëel voor hun schrijverschap. Het gaat om het 'vruchtbare nietsdoen' gedurende de wandeling. Nicholson vindt er de oplossing van de vastgelopen plot van het verhaal waar hij mee bezig is, en Molina kwam tot deze bron van ideeën nadat hij zijn Walkman had afgeschaft omdat hij van zijn geloof afviel dat Bach [en zo] waarde zou toevoegen aan het wandelgenot. Integendeel!
En hier zit mijn fascinatie met dat boek, want precies dezelfde ontdekking deed ik toen ik vele jaren geleden met mijn Walkman huiskamer- en concertzaalmuziek mee op straat nam. Het sloeg als tang op dirk. En zo werd ik bewust street observer.
Nicholson maakt het duidelijk.
--"Het is niet vervelend om dezelfde boom of dezelfde gevel voor de zoveelste keer te zien. Allereerst ziet die er telkens anders uit, en verder geeft het je de ruimte voor de wèrkelijke straat-verrassingen".
Daar voelde ik mij bij thuis. Het boek heb ik besteld, en intussen heb ik mij vermaakt met recensies, Allemaal --natuurlijk-- van schrijvers. En allemaal herkenden ze de inspirerende combinatie. Dat was verrassend.
_________________________
ANTONIO MUÑOZ MOLINA, Prosa caminada, El País/Babelia 27/12/2008
http://www.elpais.com/articulo/semana/Prosa/caminada/elpepuculbab/20081227elpbabese_6/Tes
Geoff Nicholson, The Lost Art of Walking: The History, Science, and Literature of Pedestrianism, Riverhead.
Book Review International Herald Tibune: D.T. Max, The Lost Art of Walking, IHT, December 12, 2008
http://www.iht.com/articles/2008/12/13/arts/idbriefs13D.php
New York Post: VICTORINO MATUS, THE LOST ART OF WALKING, HOT-FOOTING IT, December 14, 2008
http://www.nypost.com/seven/12142008/postopinion/postopbooks/the_lost_art_of_walking_144157.htm
Geoff Nicholson http://en.wikipedia.org/wiki/Geoff_Nicholson
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 3 Januari 2009
Straks, om half twaalf, is er in Venlo een herdenking van mijn broer Jan die op 19 december overleed. Er was geen begrafenis, want hij stelde zijn lichaam ter beschikking van de wetenschap.
Toen hij in October opeens werd geconfronteerd met sterven op korte termijn zei hij: 'Ik heb tachtig mooie en gezonde jaren gehad. Wat kon ik beter wensen?'
Hij zette zich aan de practische kanten van zijn afscheid.
'Dat wat samen mooi was, is nu door mij verstomd', schreef hij, bewust van wat hij achterliet.
Wij zullen hem hier ook gedenken. Met een kleine ceremonie.
Om half elf. (100 woorden)
______________
20 december schreef ik over zijn overlijden. 24 en 27 oktober over mijn bliksembezoek aan NL voor onze 'laatste-kans' afscheidsgesprekken. Ik belde nog met hem de dag van zijn overlijden. 'Hôje' zei hij toen.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 4 Januari 2009
Voor onze eigen kleine 'ceremonie' om mijn broer te gedenken op hetzelfde moment als de gedachtenisbijeenkomst in Venlo, gingen we gisteren naar de Ermita [zeg maar 'kapelletje'] van Puntallana, tien kilometer van de stad, op een geïsoleerde landtong. In een hoekje van de kapel hebben we bijeengezeten rondom een meegebracht waxinelichtje. We waren afwisselend stil, en vertelden elkaar wat we ons van Jan herinnerden. Het rouwproces is weer een tandje verder opgeschoven.
Op de heenweg waren we verrast door grote steenhopen die de laatste kilometers van de weg versperden. Door de zware regen van Dinsdag waren die naar beneden gekomen van de vertikale rotswand. Als klauterende wandelaars bereikten we natuurlijk toch ons doel. Normaal is dat traject zelfs begaanbaar voor auto's [4x4] en het vervangt sinds ongeveer dertig jaar het oude pelgrimspad dat een stuk hoger ligt. De toegang daartoe was door die nieuwe weg ernstig bemoeilijkt, en v��r de Ermita eindigde het oude pad zelfs bij een 'onmogelijke' rotswand hoog boven de 'autoweg'. Zodoende raakte dat prachtige pad in vergetelheid.
Ik had dat pad ontdekt toen ik daar met Ignacio en Martine wandelde, en Ignacio ons de hoogvlakte liet zien waar zijn vader vroeger de geiten liet overwinteren. Later heb ik dat eenzame pad vaker afgelopen tot aan de versperring, Dat alles heb ik beschreven in Mijn Dagboek van 7 8 en 15 januari 2005. Toen hoorde ik ook van een pas-gestarte aktiegroep die dat 'historische object' in ere wilde herstellen. Dat is kennelijk gelukt. De Ermita is namelijk in 1542 gesticht door Spaanse soldaten, en die geïsoleerde landtong was legeringplaats voor doorgaande soldaten voor de Conquista. Dat is een belangrijk feit in de geschiedenis van La Gomera.
Tot onze verrassing was er nu een comfortable toegang gemaakt naar het oude pad. Dat oude pad hebben we toen als terugweg genomen. De beschadigde passages bleken te zijn gerepareerd, en de aansluiting op geasfalteerde weg aan de andere kant was gewoonweg 'luxueus'.
Zo'n neerbuigendheid voor de moderne gemakzuchtige wandeltoerist stuit mij tegen de borst. Maar dat is kennelijk de prijs. Het kapelletje was nog goed onderhouden, maar de landtong was overwoekerd met hutjes en andere kampeer-bouwsels zodat het op een shantytown begon te lijken. Dat was nu weggebulldozerd. De oorspronkelijke flora en fauna krijgen weer een kans. Dat is het winstpunt. Daar hangt een prijskaartje aan. Dat oude stille pad, met zijn prachtige uitzichten, is er niet meer voor mij alleen. Het zij zo.
Dat is ook een rouwgevoel. Het zij zo.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 5 Januari 2009, Ria jarig!
Voor het eerst heb ik weer een wandeling van vijf uur gemaakt. Ik was 'gezond moe'; niet 'ongezond uitgeput'. Het hele jaar 2008 was mij dat niet gelukt wegens de naweeën van die verd... griep van december 2007. In Frankrijk, deze zomer, heb ik daar vlijtig aan gewerkt, en dat herstelde mijn conditie tot drie à vier uur.
Vijf uur was 'magisch' omdat ik in de voorafgaande jaren om de paar weken in vijf uur "over de berg" naar mijn broer in Olargues wandelde. Dat is een mooie start van 2009. Alleen mijn broer zal niet meer in Olargues zijn. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 6 Januari 2009, Ghislaine komt!
--"De Chinese filosoof werd met een schok wakker, want hij droomde dat hij een vlinder was. En de rest van zijn leven wist hij niet of hij een Chinese filosoof was die had gedroomd dat hij een vlinder was, of een vlinder die nu droomde dat hij een Chinese filosoof was". [Chuang-Tze]
Dit citaat leek mij mooi aansluiten bij mijn thema van de laatste maanden: De relatie tussen fantasie, werkelijkheid, illusie, storytelling in de politiek en in de marketing, en vele andere toepassingsgebieden. Ik heb geprobeerd het samen te vatten, of in te korten. Maar nee. Zo is het goed. (100 woorden)
_______________________
Ook gespeld Chuang Tsu, Chuang Tzu, Zhuang Tze, Chouang-Dsi, Chuang Tse. Taoist. Ongeveer 300 BC
http://en.wikipedia.org/wiki/Zhuangzi [vrij uitgebreid] http://nl.wikipedia.org/wiki/Zhuangzi [nogal beknopt]
De vertaling is van Ronald Kuil en ik trof het aan op pagina 218 in
Robert S. Solomom, Spiritualiteit voor Sceptici, Ten Have, 2004, ISBN 90 391 0894 3
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 7 Januari 2009
Om politieke 'storytelling' te ontmaskeren, moet je soms langdurige en zorgvuldige waarnemeningen doen. Zoals dat 'verhaal' over de "Weapons for Mass Destruction" die Saddam Hoessein toentertijd zou ontwikkelen. Des te leuker is het daarom als er met��n een kortsluiting ontstaat in het dicht geweven net van "stories".
Twee jaar geleden creëerde Karl Rove het imago van Bush als 'veellezer'. Hij en Bush zouden een jaarlijkse competitie hebben over wie de meeste boeken las. Hij kwam daar dezer dagen op terug, en zei dat de score van Bush op 95 boeken lag. Dat is op knap ongeloofwaardig voor een druk bezet persoon, maar Bush is wellicht een 'heel bijzonder' persoon.
Maar laat nu in het laatste nummer van Vanity Fair 'toevallig' een interview verschijnen met Richard Clarke, het ex-hoofd van de nationale veiligheid. In die positie moest hij wel eens een memo schrijven dat rechtstreeks bij Bush terecht zou komen. Clarke zei in dat interview dat de 'inner circle' rondom Bush, met name Condolezza Rice en haar medewerker Stephen Hadley, hem had gewaarschuwd om die memo's vooral kort te houden want 'de president is not a big reader'.
Daar gaat Karl Rove met zijn "Sprookje van de 95 boeken van Bush".
Ik lees zulke dingen in de uitgebreide zwanenzangliteratuur rondom het vertrek van Bush. In dit geval in 'A President Forgotten but Not Gone'.
Daar lees ik ook over de 'spin' waarmee hij poogt een goed image op lange termijn achter te laten, zoals een prenteboek in bijna-kindertaal dat je van de White House Website kunt downloaden met De Grote Daden van President Bush. Of dat hij m��r exit-interviews weggeeft dan Clinton of Reagan.
In een artikel van Paul Krugman in NYT staat een diepgravende analyse die zich keert tegen de suggestie van de Republikeinse Partij dat 'Bush' gewoon pech had. Dat de omstandigheden hem tegenzaten. Kortom dat het een 'incident' was dat 'de partij' onaangetast kan laten.
Integendeel, laat Krugman zien, het is de lange-termijnpolitiek van de G.O.P. die --gebaseerd op racisme en "de èchte Amerikanen zijn die van het Zuiden-- zijn fiasco beleeft. Als de Republikeinen willen uithuilen en opnieuw beginnen, moeten ze verder kijken dan Bush. Het gaat om m��r, en het zit dieper. Krugmans's artikel heet dan ook 'Bigger Than Bush'
________________
FRANK RICH, A President Forgotten but Not Gone, NYT, January 4, 2009
http://www.nytimes.com/2009/01/04/opinion/04rich.html
PAUL KRUGMAN, Bigger Than Bush, NYT, January 2, 2009. http://www.nytimes.com/2009/01/02/opinion/02krugman.html
Cullen Murphy and Todd S. Purdum, Farewell to All That: An Oral History of the Bush White House, Vanity Fair, February 2009, A sweeping draft of history�distilled from scores of interviews�offers fresh insight into the roles of George W. Bush, Dick Cheney, and other key players. http://www.vanityfair.com/politics/features/2009/02/bush-oral-history200902
Highlights of Accomplishments and Results of the Administration of George W. Bush
http://www.whitehouse.gov/infocus/bushrecord/ [De site waar alle speeches --en zo-- van hem staan]
http://www.whitehouse.gov/infocus/bushrecord/documents/legacybooklet.pdf [Het boek; 15.6 MB!!]
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 8 Januari 2009
Zojuist valt NYT binnen met de tien meestgelezen artikelen van 2008. Daar is het artikel bij dat mij deze zomer opviel "The 11 Best Foods You Aren�t Eating", een simpel lijstje met korte suggesties over eten en verwerken. En de 'waarom's'. Allemaal vol met anti-oxidanten, vitamine A, omega-3, en nog veel meer van dat fraais.
Een lijstje om op je ijskast te plakken, want zo ligt het voor de hand, en, toch, je moet er bij je boodschappen even naar uitkijken.
Hier is het: Rode Biet, Kool, Snijbiet, Kaneel, Granaatappelsap, Gedroogde Pruimen, Pompoenpitten, Sardines, Kurkuma, Ingevroren Bosbessen, Pompoen in blik. (100 woorden)
__________________________
Tara Parker-Pope, The 11 Best Foods You Aren�t Eating, NYT, June 30, 2008
http://well.blogs.nytimes.com/2008/06/30/the-11-best-foods-you-arent-eating/?ex=1246942800&en=c0df0b7f20061a85&ei=5087&WT.mc_id=NYT-E-I-NYT-E-AT-0107-L6
Het NYT-artikel verwijst naar het oorspronkelijke artikel in Men's Health dat er uitgebreider op in gaat en nog veel meer 'voor-de-hand-liggende' voedingssuggesties geeft. Jonny Bowden, Ph. D., The 10 Best Foods You Aren't Eating. Want to do your body a world of good? It's as easy as expanding your grocery list.
http://www.menshealth.com/cda/article.do?site=MensHealth&channel=nutrition&category=food.for.fitness&conitem=d4a15165ef624110VgnVCM20000012281eac____&page=1#
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 9 Januari 2009
Ik probeer er achter te komen wat er 'eigenlijk' aan de hand is in de Gaza-strook. Is het waar --wat de Israelische pers beweert-- dat de oorlog tot doel heeft om de afschrikking van Israel te herstellen? ["restoring Israel's deterrence"] En zo het 'wereldterrorisme' terug te dringen?
Of gaat het om de raketten? V��r de wapenstilstand van Juni stuurde Hamas in Mei en Juni honderden raketten, en sindsdien niet meer dan 20 totaal, volgens gegevens van de Israelische regering. De wapenstilstand was dus behoorlijk effectief. D��r kan het niet aan liggen.
Misschien is het duidelijker wat Moshe Yaalon, toentertijd 'chief of staff', zei in 2002: "The Palestinians must be made to understand in the deepest recesses of their consciousness that they are a defeated people".
Ik mijmer na over de woorden '... in the deepest recesses of their consciousness ...', ... tot in de verste uithoeken van hun bewustzijn ...
Dat is zoals Israel --gemakshalve verwisseld met 'de Joden'-- de Holocaust moet voelen, moet beleven. Tot diep in het bewustzijn. Bedoelt Moshe Yaalon dat ze Hamas een Holocaust willen aandoen? Een totale vernietiging? Een totale vernedering? Dus niks 'voortijdig' vrede sluiten met Hamas!
Yaalon moest inzien dat totale vernietiging met de Joden ��k niet is gelukt. Integendeel.
Of was het hem 'alleen maar' te doen om werkgelegenheid van het Israelische leger? En om behoud van de vette winsten van de wapenfabrikanten?
Dat klinkt een heel stuk 'gezonder' en 'gewoner'. Dat klinkt niet zo gefrustreerd. 'Winst' en 'Werkgelegenheid' willen we allemaal wel.
Tot iedere prijs!!
__________________________
Moshe Yaalon geciteerd door: RASHID KHALIDI, in What You Don�t Know About Gaza, NYT, January 8, 2009.
http://www.nytimes.com/2009/01/08/opinion/08khalidi.html
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 10 Januari 2009
Vandaag geen stukje.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 11 Januari 2009
Als voorbereiding voor mijn Zuid-Afrika-reis, las ik wat ZA-se gedichten. Het onderstaande is in Standaardafrikaans. De dichteres, Ingrid Jonker werd geïnspireerd door het doodschieten van een baby in de armen van zijn moeder bij de Sharpville-rellen in 1960. Mandela opende het eerste democratisch gekozen parlement op 25 mei 1994 met dit gedicht. Jonker is een blanke, en Mandela noemde haar toen "both an African and an Afrikaner". [African/zwarte ZAer, Afrikaner/blanke ZAer]. Het gedicht ontroert mij iedere keer opnieuw:

San Sebastián de La Gomera, Maandag 12 Januari 2009
Gisteren had ik het over een Afrikaans gedicht uit de verzetspoëzie dat wereldbekend is geworden. Vandaag een dat even ontroerend is, maar verder onbekend. Ik heb het 10 April 2000 genoteerd. Vermoedelijk heb ik toen het aangetroffen in een boekhandel of bibliotheek.
Dat van gisteren was Standaard Afrikaans, dit is in Kaaps Afrikaans, het Afrikaans wat de kleurlingen aan de Kaap spreken. Tijdens de Apartheid werd het door de hautaine, puristische, Afrikaanders niet tot het 'èchte' Afrikaans gerekend, maar nadien hebben dit soort 'taalvarianten' niet alleen het voortleven van het Afrikaans verzekerd, maar ook nieuwe impulsen gegeven aan een verfrissende come back. Dat is nog steeds in volle ontwikkeling, en ik hoop er de komende maanden m��r over aan te treffen. Hier is het gedicht:

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 13 Januari 2009, Ghislaine vertrekt
Een paar dagen geleden legde ik uit Le Monde een artikel apart omdat het interessant leek. Dat komt vaker voor. Toen ik het nader bekeek viel het tegen. Dat komt ��k vaker voor, maar ik vond in de opzet van het artikel zóveel interessants dat ik de bronnen ben gaan natrekken. Dat werden de verrassingen van de dag.
Wat ik zo interessant vond was het tegenover elkaar zetten van De Twee Grote Boeken over het armoede-probleem in de wereld, [Jeffrey Sachs, The End of Poverty, 2005, en William Easterly, The White Man's Burden, 2006], en daar vervolgens de vloer mee aanvegen. Het eindigde echter met een weinig gestructureerd alternatief. Jammer! Maar toen kwam het. Het Le Monde-artikel bleek de 'slecht samengevatte' introductieles te zijn van een cursus bij Collège de France die gisteravond is begonnen.
Er is de laatste jaren een nieuwe stroming ontstaan bij de bestrijding van de wereld-armoede. Jonge --bijna revolutionaire-- economen gingen naar het wèrkelijke gedrag van mensen kijken, in plaats van zich te behelpen met stereotypen. Helaas zijn die stereotypen zó diep ingeworteld, dat de hele economische statistiek erdoor is beïnvloed. Beide boeken baseren zich op dezelfde database en komen tot tegengestelde conclusies ...
Het sluit aan bij een 'andere revolutie' namelijk 'behavioral economics', waar meer het wèrkelijke gedrag wordt bekeken. [Zie Mijn Dagboek 1 dec 2008] Esther Duflo zou je de 'pauvreté'-tak van deze nieuwe richting kunnen noemen.
De bron van deze 'nieuwe attentie' is de waarneming dat sommige armoede projecten werken, en andere helemaal niet. Het blijkt te gaan om genuanceerde verschillen die door 'de politiek' niet (kunnen) worden verwerkt, omdat die alleen werkt met 'grote lijnen'. Deze 'nieuwe attentie' heeft ook moeilijk toegang tot de 'èchte' wetenschappelijke publicaties, omdat het zwart-witte van de 'bewezen waarheid' niet bovendrijft.
De benadering is nu namelijk die van 'snelle en kleine' experimenten. Lukt het? OK! Lukt het niet? Afhaken! Niet d��rtheoretiseren!
Volgens Duflo was Keynes in zijn tijd'--samen met Roosevelt-- ��k zo'n kleinschalige experimentator, maar wij hebben alleen de successen van toen [in díe tijd en díe omstandigheden] als 'recept' overgehouden. Zo werkt de politiek.
Dit is een frisse stroming om in de gaten te houden. Evenals Esther Duflo, een française die op haar 29ste --in 2001-- de jongste MIT hoogleraar werd met tenure. Niet gering!
_____________________________
Esther Duflo, Combattre la pauvreté, Le Monde, 09.01.09 http://www.lemonde.fr/opinions/article/2009/01/09/combattre-la-pauvrete-par-esther-duflo_1139866_3232.html //Esther Duflo http://en.wikipedia.org/wiki/Esther_Duflo
Collège de France, Chaire internationale-Savoirs contre pauvreté, leçon inaugurale, Expérience, Science et Lutte contre la Pauvreté, Jeudi 8 janvier 2009 http://www.college-de-france.fr/default/EN/all/cha_int/index.htm
DANIEL ALTMAN, Esther Duflo, Small-Picture Approach to a Big Problem: Poverty, August 20, 2002
http://www.racematters.org/estherduflo.htm
Entrevista a Esther Duflo http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/spa/2003/09/pdf/people.pdf
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 14 Januari 2009
De benadering van jonge française, Esther Duflo, hoogleraar MIT, waar ik gisteren over schreef, deed mij onweerstaanbaar denken aan ��n van mijn 'bijbels' toen ik mij in mijn vorige leven met 'marketing voor ontwerpers' bemoeide. Bij mijn inaugurele rede, "Marktkunde? Hoezo?" noemde ik het boek van Everett Rogers [1931-2004] uit 1962 getiteld: Diffusion of Innovation. Hij was het die de wereld begrippen schonk als 'innovator', 'early adopter', en dergelijke waarmee hij het adoptieproces 'van iets nieuws' beschreef. Hij was de zorgvuldige waarnemer van de processen die boeren in de VS deed besluiten --al of niet-- een nieuwe werkwijze aan te nemen. Hij vroeg zich bijvoorbeeld af:
--"Als twee mensen die dicht bij elkaar leven in dezelfde 'environment' van voorlichting en reklame tot hetzelfde besluit komen, is dat omdat ze hetzelfde reageren op die informatie? Of omdat ze elkaar naäpen?"
Dat blijkt een wereld van verschil uit te maken. Hij doorkruiste daarmee de heersende stereotypen dat het 'alleen maar' om 'de kosten' gaat, of om 'dom conservatisme'.
Ongeveer zo stelt Esther Duflo zich de vraag toen ze verbaasd nadacht over armoede en ontwikkelingslanden: " ... why information and technology that can promote economic advancement spread less quickly in some settings than in others" en zij constateert dat "... the level of discrepancy between what people do and what we as economists think they should do can be pretty substantial."
Everett Rogers verbaasde zich over zijn innovatieve vader omdat die innoverend was met electro-mechanische dingetjes, maar wilde niet weten van chemische innovaties. How come?
Esther Duflo ziet dat de "one-size-fits-all approaches to development" wèl werkt in het ene geval, en niet in het andere. Zij gaat kijken het 'waarom precies' de software-boom in India, of het 'waarom precies' van het scholenproject in Indonesië. Waarom wèl in deze setting?
Everett Rogers gaf om de paar jaar een 'herziene uitgave' van zijn boek uit. Dat was een 'eufemisme'. Hij was blijven d��rdenken --en vooral d��rkijken-- en kwam tot steeds nieuwe inzichten. Zijn 'herziene uitgaven' waren nèt zo vernieuwend als zijn eerste boek.
Intussen werd zijn terminologie wereldwijd gebruikt door 'marketeers' die alleen geïnteresseerd waren in 'volproppen van de consument', en de betekenis 'innovator' en 'early adopter' verloederden tot nietszeggende borreltafel-kretologie. Laten we hopen dat de benadering van Esther Duflo zo fris blijft als ze nu is. Dan zal het werken.
_______________________________
Interview met Esther Duflo in Finance and Development, September 2003. [Quaterly van International Monetery Fund] http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2003/09/pdf/people.pdf. Zie ook bronnen van gisteren.
Everett Rogers, http://en.wikipedia.org/wiki/Everett_Rogers
Inaugurele Rede http://www.van-eyk.net/gerard/biblio/farewell/inaugura.htm
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 15 Januari 2009
Het interview dat ik gisteren in El País aantrof, sloot mooi aan bij de stukjes over Esther Duflo. Nèt als Duflo komt Indermit S. Gill als hoogbegaafde jongere naar de VS om daar snel de toppen van de academische Olympus te bereiken. Uit India. 20 jaar eerder.
Hij doceert Ondernemingseconomie aan New York University, maar als snel ontdekt hij dat "... aquello no me producía ninguna satisfacción porque era enseñar a niños ricos a ser aún más ricos. Y yo lo que quería era enseñar a los pobres a ser menos pobres" [maar dat was niet bevredigend, want ik leerde rijke kinderen om nòg rijker te worden. Ik wilde arme mensen leren minder arm te worden.]
Hij critiseert de economen die mooie recepten hebben voor 'wat en hoe', maar het 'waar' uit het oog verliezen. Met die 'universele' recepten is er g��n verklaring waarom China en India honderden miljoenen mensen uit de armoede tilden, of waarom Rusland toch in elkaar zakte. Ook niet waarom Bosnia, Herzegovina en Mozambique hun oorlogsravages te boven kwamen, of waarom Thailand, Turkije en Argentinië in financiële crises terechtkwamen. Toch volgden ze hetzelfde 'recept'.
Dat zijn dezelfde vragen waar Esther Duflo zich mee bezighoudt. Zoekend op het internet vond ik het begin van die 'story'.
Het IMF heeft de laatste jaren een gewetensonderzoek gestart over de 'wèrkelijke' effecten van hun werk in de jaren '90. In Maart 2006 verschijnt er een artikel van een aantal lands- en regiodirecteuren onder de titel "Rethinking Growth". In April 2005 verschijnt er een boek van Gill onder de titel: "At the Frontlines of Development: Reflections from the World Bank (Lessons from Experience)" met als onderliggende vraag:
--"Why do some developing countries grow their way out of poverty, while others remain poor?"
Kortom, 'pure economen' denken dat hun universele recepten 'overal' werken. Het 'waar' wordt overgeslagen.
Ik moet hierbij denken aan de tijd dat ik mij met Kleinschalig Ondernemen en Kleinschalige Marketing bemoeide. 'De Economie' en 'De Marketing' keken lacherig toe. Maar pas toen enkele brillante jonge economen de wetmatigheden van 'buurt- en stadseconomie' ontdekten, werd dat anders. Toen ��k waren de economen in hun ivoren torens 'vergeten' dat hun klassieke veronderstelling 'ceteris paribus' [het overige blijft onveranderd] tot verkeerde conclusies leidt. Toen al. Nu w��r!
______________________
JAVIER DEL PINO, ENTREVISTA: ALMUERZO CON... INDERMIT S. GILL, "España tiene suerte de estar donde está en el mapa", El País, 14/01/2009, http://www.elpais.com/articulo/ultima/Espana/tiene/suerte/estar/mapa/elp
epiult/20090114elpepiult_2/Tes?print=1
Roberto Zagha, Gobind Nankani, and Indermit Gill, Rethinking Growth, March 2006, Volume 43, Number 1
http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2006/03/zagha.htm
At the Frontlines of Development: Reflections from the World Bank (Lessons from Experience), World Bank Publications (April 2005) ISBN-10: 0821360418 ISBN-13: 978-0821360415
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 16 Januari 2009
Gisteravond heb ik onverwacht van 'Cultuur' genoten. Dat is hier schaars, en altijd onverwacht, want alleen insiders schijnen het te weten. Margareta belde mij gistermiddag op. De aanplakbiljetjes waren weer eens 'vertraagd'. We gingen samen erheen.
Het was het koor van het Mariinsky Theater uit St Petersburg --althans de kleine helft daarvan als ik de foto's vergelijk met wat ik zag.
Dertien vrouwen en veertien mannen. Het was prachtig! Het waren bijna allemaal populaire volksliedjes. Veel van de koorleden traden op als solist of voorzinger. Naar de teksten moesten we natuurlijk raden, maar de Spaanse titels gaven wel enige aanwijzing. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 17 Januari 2009
De kogel is door de kerk! Tot op het laatste moment twijfelde ik of ik het vertrek een paar dagen --of een week-- zou uitstellen. ['Want ik heb nog zoveel de doen' klaagde hij.] Maar ik heb mij voor het blok gezet. Zaterdag, 24, vlieg ik van Tenerife Noord via Madrid en Londen naar Kaapstad. De reis begint Vrijdagavond, want 's morgens haal ik het niet. Terug over drie maanden.
Ziezo, en nu aan de slag. De NLse Nieuwjaarsbrieven zijn de deur uit. De Spaanse nog niet. Die zijn nieteens geschreven. Maar ik ben vol goede moed. ['Of was het òvermoed?', zei zijn inwendig stemmetje.].
--"Wat is wèrkelijk essentiëel?", was de juiste wedervraag. Dat gaf rust.
Bij al die klussen die mij de laatste tijd achtervolgen met 'urgent! urgent!' zijn er vast wel een paar die drie maanden kunnen wachten. ['Of doodbloeden', zei het inwendige stemmetje verheugd.] Ik denk aan Covey met zijn schema urgent/niet-urgent en belangrijk/onbelangrijk. Inderdaad, ik het teveel het urgente laten domineren boven het belangrijke.
Wèrkelijk essentiëel is dat ik definitief mijn nieuwe laptop compleet installeer, en in gebruik neem. [Maar ja, daar zit Linux op. En die lessen en oefeningen heb ik verwaarloosd.] .... Regelmatig zou ik Linux oefenen en onder de knie krijgen. Maar het is bij enkele aanzetten gebleven.
--"Snik, snik".
De rest zijn 'klussen van lagere orde'. Laat ik het bij die geruststellende gedachte houden. ['Maar het zijn er wel h��l v��l', klaagde hij.]
--"Laat ik daar om te beginnen eens een lijst van maken", is het juiste antwoord.
Ik heb ook nog wat speling in mijn lees- en schrijfverlangens. En eventueel ook in 'mijn dagelijkse stukje'. Daar steek ik iedere dag een vast aantal 'prioriteitsuren' in, net als in 'lichaamsbeweging'. Dat moet d��rgaan. Daar komt mijn vitaliteit en mijn energie vandaan. Zuinig op zijn!! "Don't touch it. It works!"
Dus wat doe ik? Onmiddellijk overschakelen op de nieuwe laptop, en mijn Linux goeroe opbellen voor de openstaande vragen en een afspraak.
Dàn een lijst maken van alle klussen van lagere orde.
Aan de slag!!
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 18 Januari 2009
Ziezo, nu werk ik vanaf de laptop [laptopje!, 22x17cm] die ik mee zal nemen op reis. Ik had 'm al gedeeltelijk in Oktober ingericht, maar verder had ik 'geen tijd' voor afwerking. De belangrijkste reden is echter dat ik met dit ding niet op het internet kan komen vanuit mijn huis, want ik heb slechts een telefoonmodem. Deze machine [ASUS EeePC met WindowsXP] is daarvoor kennelijk 'te modern'.
Dat houdt in dat ik wèl mijn hele website op deze machine in orde kan maken, maar dat ik voor het opladen met een USB-sleutel naar de andere machine moet. Dat is nogal omslachtig, maar het is niet anders dan wat voor mij op reis 'normaal' is. Internetaansluiting --in het soort hotelkamers waar ik leef-- is zeldzaam. 'Normaal' is dat ik met mijn USB-sleutel naar een I-café ga. Natuurlijk, als ik een I-café aantref waar ik mijn computer rechtstreeks op het internet kan aansluiten ... mooi meegenomen!!
Het is wèl noodzakelijk dat ik van tijd-tot-tijd het apparat rechtstreeks op het Internet aansluit, voor downloads en updates. Ik moet sowieso naar een I-café als 'lieve vrienden' veel te dikke foto's en andere 'leuke' bijlagen [onaangekondigd!] per e-mail sturen.
Het zij zo. "Sedentaire breedbandbezitters", noem ik ... ze met enige naijver ;-).
Voor het reizende cyber-klootjesvolk zijn er slechts schijnoplossingen. De veelgeroemde 'superconnectivity' werkt alleen in dichtbebouwde gebieden, en/of als je met je 'satelliet'-laptop ongeveer iedere dag naar je thuiscomputer terugkomt. El País van gisteren meldde trots dat het aantal huishoudens aangesloten op breedband razendsnel is gestegen tot 44,6 %, en totaal op het Internet [inclusief breedband] tot 51,0%. Maar het bijgevoegde kaartje --van Spanje-- laat zien dat het geografisch 'nogal scheef' zit.
Met de reiscomputer zit het dus wel snor. Ik heb de komende dagen nog om de puntjes op de i's te zetten, zodat de overheveling compleet is, en om te wennen aan de eigenaardigheden van deze machine.
Het grotere probleem is mijn ambitie --van deze zomer-- met de andere ASUS EeePC, die met Linux. Mijn leerproces daarmee is de laatste maanden zó achtergebleven dat ik het niet aandurf daarmee op reis te gaan. Tenminste niet als enige computer. En dáár zit mijn noodoplossing: Ik neem ze allebei mee. Samen zijn ze ternauwernood zwaarder dan de 'oude' VAIO PCG-TR2MP. Dat was een 'tussenmaatje', iets kleiner dan een A-viertje. Die had ik in 2006 al vervangen door de lief-kleine Libretto van Toshiba, maar die werd in 2007 gestolen, met koffer en al. Daar zaten ook de back-ups in, want ik rekende meer op een break down van de harde schijf dan op diefstal. Dat was héél vervelend ;-(. Dat was de tweede diefstal van mijn reiscomputer. De eerste keer, óók een Libretto, was in Upington, in 2004, óók een stadje in de Kalahari. Dat is niet zover van Kuruman, waar ik nu naar toe ga. Misschien niet gek om daarom twee computers bij me te hebben. ;-)
En nu de klussen van lagere orde, zoals ik die gisteren noemde. Ik heb de hele lijst daarvan nog nieteens gereed. Aan de slag dus!!
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 19 Januari 2009
De rechters willen staken hier in Spanje. Er is iets overgekookt, het doet er niet zo toe wat, maar alle oude wrevels komen naar boven. Lage salarissen, slechte huisvesting enz.
Maar nu? Tegen wie? Is de staat de 'werkgever' van de rechterlijke macht zoals een scheepswerf van dokwerkers?
Nee, zegt een van de geconsulteerde hoogleraren constitutioneel recht. De rechterlijke macht is een deel van De Staat zelf, van de "Trias Politica". Staken zou niet minder zijn dan een staatsgreep.
Zèlf zeggen ze dat het een 'fundamenteel recht' is. Je zou het aan de rechter moeten voorleggen.
Maar ja... die staken. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 20 Januari 2009, Gabriela jarig!
Een paar dagen geleden lamenteerde ik dat ik mezelf in het onheil had gestort door, tegen beter weten, het 'urgente' te laten prevaleren boven het 'belangrijke'. Stephen Covey had er al voor gewaarschuwd.
Maar Covey's theorie is vals. Hij hanteert de truc van de marktkoopman die ons wil doen geloven dat we slechts de keuze hebben tussen de twee dingen die hij in zijn hand heeft. "Geïnduceerde begripsvernauwing" heet dat elders. Het is het belangrijkste wapen van 'storytelling', en van mensen die je iets op de mouw willen spelden. Filosofen noemen het de truc van 'de uitgesloten derde'.
Er bestaat op z'n minst nog één andere groep verleidingen die buiten Covey's gezichtsveld valt. Iedere doorgewinterde AD(H)D-er kent die. De wereld bestaat gelukkig niet alleen uit 'urgente' en 'belangrijke' zaken --en de tegendelen daarvan. Dat zou uiterst saai zijn. Een wereld van self-propelled robots zou het worden .... Bijvoorbeeld.
Nee, gelukkig is er nog de categorie 'leuk en onbelangrijk' of 'interessant en onbelangrijk'. Die geeft het leven kleur. Bovendien leidt die tot nieuwe uitvindingen. Daar heeft Covey niet aan gedacht. Hij wil van-te-voren weten of iets 'belangrijk' is. Dat is natuurlijk héél 'efficient', maar illusoor.
["Luiheid leidt tot nieuwe uitvindingen", zei mijn favoriete schoolmeester ooit, en ik ben hem eeuwig dankbaar.]
Daarom 'lijdt' een persoon met Attention Deficit Disorder niet zo erg, ook al wil die wel eens lamenteren. Wèrkelijk beklagenswaardig is de andere helft van de wereld, de mensen met TSDS, het Task Switching Disorder Syndrome. Als een trein gaan die op hun 'doel' af. Ze kijken òp noch òm. Stel je voor dat Covey gelijk zou hebben. Héél saai.
Maar ja, ik zit nu wel met de gebakken peren. Over drie dagen moet 'alles' klaar zijn. Covey is echter de 'profeet-van-de-wijsheden-achteraf'.
Mijn oude schoolmeester blijft mijn favoriet. Levensenergie komt van nieuwgierigheid, niet van Stephen Covey.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 21 Januari 2009
Toen Ghislaine hier was de vorige week, had ze als onderweglectuur wat NLse tijdschriften meegenomen, zoals De Tijd, Haagse Post en Vrij Nederland. Roemruchte namen uit een ver verleden. Ik lees ze niet meer sinds ik 15 jaar geleden NL voorgoed heb verlaten. Deels op practische reden [verkrijgbaarheid], maar vooral om mijn wereldburger-ideaal [een beetje] te realiseren: Mijn 'knowledge base' moet ècht wereldwijd zijn, en niet die 'schijnbare wereldwijdheid' die de NLse journalisten ervan bakken, 'gefilterd door NLse kijkcijfers'. Of het nu gaat om de grote wereldkranten, die ik via het internet lees, of om de lokale kranten en krantjes van de geografische plek waar ik ben. Dat moest mijn 'knowledge base' worden.
En zo komt NLs leesvoer ook wel eens aan de beurt. Er rust geen taboe op. Ik bladerde daarom door HP/De Tijd en VN. Een walm van provincialisme van de allergeborneerdste soort sloeg mij in het gezicht. Met de prachtigste foto's en de geraffineerdste interview-presentaties werden lokale politici en andere publieke goden bewierookt. Wat een afgang voor deze roemruchte bladen! Het lijkt Privé [van toen] wel. Godweet wat Privé [van nu] te melden heeft. Ik zag een foto van Geert Wilders zo ongeveer poserend als De Dokwerker van Andriessen. Wat wil hij? Zich indentificeren met de Februaristaking? Is 'anti-bezetter' nu 'racisme' geworden?
Maar ik zette door. Zoals overal in lokale krantjes, zelfs tot in de uithoeken van Venezuela, Chili, Australia of --binnenkort weer-- Zuid Afrika, moet je even volhouden --doorzetten-- om de 'korreltjes kwaliteit' te vinden.
Zo vond ik in VN een zeer lezenswaardige beschouwing van Marjolein Februari onder de titel 'Roddelen Over De Burger' en als bovenkop 'Onbetrouwbare Instituties' met een interessante gedachtegang. Zij ziet hoe de NLse overheid bezig is om 'de burger' wat meer tolerantie bij te brengen. O.a. met publiciteitscampagnes. 'De burger' zou wat meer vertrouwen moeten hebben in de regering en diens vertegenwoordigers. Maar dan wijst Februari op de Privé-achtige benadering van 'de politici'. "Het zijn vóór alles 'gewone mensen'", trachten die bewierokingen uit te spreken. Inderdaad, met prachtige foto's, slimme interviews, en een forse dosis 'storytelling'. Maar verder gaan deze politici met elkaar om als dokwerkers in havenkroegen: Vechten, beledigen, mannetjesputterij en meer van dat fraais. Geen wonder, zegt Februari, dat 'de burger' het laat afweten.
Dat soort politici doet mij denken aan de rechters hier in Spanje waar ik Maandag over schreef. Zij denken dat ze dokwerkers zijn die hun ongenoegen op de tafel van 'de baas' kunnen leggen. Waar het echter op aankomt --en dat begint hier in Spanje nu door te breken-- is dat 'de politiek' en 'de regering' het heft opnieuw zèlf in handen nemen; en zijn eigen verantwoordelijkheid weer oppakt. Iedere ambtenaar in zijn rol als functionaris --ongeacht zijn privéleven en -opinies-- en als Instituut.
Het gaat niet om de [onterecht] wantrouwige 'burger', maar om de betrouwbaarheid van de 'Trias Politica'. Dat kun je niet [blijvend] maskeren met sociaal-psychologische analyses, publiciteitscampagnes, en 'storytelling'.
Een goed artikel dus. Helaas niet op het internet. Héél provinciaal.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 22 Januari 2009
Toen ik pas op La Gomera woonde, ruim 12 jaar geleden, was het nog betrekkelijk nieuw dat er iedere dag een bootverbinding was met Tenerife: Eén 's morgens, en één 's avonds. Daarvóór was het om de andere dag of twee keer per week. Geleidelijk kwam de luxe van een boot midden op de dag --later zelfs twee.
Dat waren de diensten van Fred Olsen, de bijna-monopolist. Daarnaast zorgde van oudsher het staatsbedrijf Mediterranea --later geprivatiseerd als Armas-- voor een minimum verbinding; ook met onze kleinere buureilanden La Palma en El Hierro, waarvoor Fred Olsen toen 'geen interesse' had.
De laatste jaren kwam daar een verbinding bij met kleinere boten die niet alleen naar Tenerife ging, maar dóórvoer naar onze kustplaatsen Santiago en Valle Gran Rey in tien resp. twintig minuten. Dat was particulier initiatief met gedeeltelijke overheidssubsidie. Het was de zeer populaire Garagonay. Het werd een luxueuze verbetering van de busverbinding die er meer dan veertig minuten over doet naar Santiago en meer dan een uur naar Valle Gran Rey!
Na wat pioniermoeilijkheden werd het een soepele verbinding van drie keer per dag die vooral bij de eilanders heel populair was als verbinding tussen de kustplaatsen. Overland moet je daar enorme omwegen voor maken.
Maar Fred Olsen, die zich nooit iets gelegen had laten liggen aan die verbinding naar en tussen die andere kustplaatsen, voerde langdurig een hardnekkig proces wegens 'concurrentievervalsing' [wegens die subsidie]. Dat lukte in November, en opeens was het uit met die luxe. Géén overzee-verbindingen meer tussen San Sebastián, Santiago en Valle Gran Rey, en een kwart minder verbindingen naar Tenerife.
Half December voer --tot overmaat van ramp-- een van de grote boten waarmee Fred Olsen tussen La Gomera en Tenerife vaart op de kustrotsen. Resultaat: Grote averij. De boot ligt voorlopig nog enkele weken in dok op Gran Canarias. Dat was nòg eens een halvering van de diensten. En dat met de toeristische hoogtijdagen.
Maar er komt verandering. De Eilandraad heeft een openbare inschrijving geopend voor een concessie voor de overzee-verbinding tussen de kustplaatsen met dóórverbinding naar Tenerife. De Garagonay-groep doet mee, en ook Fred Olsen en Armas. Ik ben benieuwd wat daar uitrolt. Als ik in Mei terugkom, is de dikke boot van Fred Olsen vast wel weer uit dok, en hebben we misschien een 'Nieuwe Garagonay' tussen de kustplaatsen. Wie weet?
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 23 Januari 2009, vertrekdag
Vanmiddag begint mijn reis met de boot naar Tenerife. Morgen verder via Madrid en London naar Kaapstad. Daar staat Zondag tegen de middag een huurauto klaar om naar Yzerfontein te rijden; een dorpje aan de Westkust. Een uurtje rijden. Bij mijn eerste reis naar Zuid-Afrika, in 2000, heb ik daar enkele maanden doorgebracht. Dit wordt de vierde reis. Nu, net als de andere keren, blijf ik er een paar dagen bij kennissen om te 'acclimatiseren' en om detailplannen te maken. Daarna wil ik naar de Noordkaap, voorbij Upington waar ik de vorige keer was, naar Kuruman, een stadje aan de Botswaanse grens, dat ik alleen van 'horen zeggen' ken. Ik ben benieuwd.
Ik heb gisteren 'alles' van mijn oude naar mijn nieuwe computer overgeheveld. Met deze Asus EeePC heb ik géén telefoonmodem meer; alleen netwerkkabel of WiFi. Het voelt alsof de navelstreng is dóórgesneden. Ik heb hier geen 'breedband'. Dat maakt óók de reis wat avontuurlijker. Als ik mijn computer niet rechtstreeks kan aansluiten, moet ik met mijn USB-sleutel erheen via een I-café --of een bevriende computer-- om mijn website op te laden, of om mee te nemen wat ik off-line wil bestuderen. De eventuele telefoon van de hotelkamer helpt mij niet meer.
Het andere 'avontuur' is dat ik nog een tweede computer bij mij heb. Oók zo'n kleine Asus EeePC. Maar die is uitgerust met Linux. Dat was het ideaal dat ik deze zomer formuleerde: Hélemaal los van Windows. Alléén met Linux.
Maar ik ben nog niet volleerd genoeg, en er zijn wat onopgeloste problemen. Hoe kan ik --bijvoorbeeld-- mijn prachtige Van Dale Vertaalwoordenboeken meenemen? Het schijnt te kunnen via Wine, een hulpprogramma waarmee je Windows-georienteerde software op Linux kunt draaien. Maar de helpdesk van Van Dale gaf geen uitsluitsel, en ben nog te onervaren om het te proberen. En zo zijn er nog een paar.
De uitdaging is om terug te gaan naar de 'transparantie' van vóór Windows. Ik heb daar nog een stuk van meegemaakt, toen het Internet nog een exclusieve zaak was van universiteiten onderling, met "e-mail" is de marge van de grote stromen gegevens voor research. Een beetje nostalgie dus, maar onmiskenbaar practisch.
De laatste weken heb ik een paar intensieve leersessies gehad met Alberto, een Linux-goeroe die ik via Ignacio leerde kennen. Ik overleg met hem hebben we de Ubuntu-variant van Linux op mijn computer gezet. Dat is een variant van Zuid-Afrikaanse herkomst die daar erg populair is. Misschien dat ik daar een Ubuntu-goeroe kan vinden voor mijn verdere 'studie'. Dat is de gok.
Zoals gewoonlijk --als ik 'en route' ben-- zal ik handgeschreven stukjes maken die ik later --of misschien wel onderweg op een vliegveld-- zal publiceren. Reken maar wèl op een paar dagen 'radiostilte'.
terug eerste dagboekregel

La Laguna, Tenerife, Hotel Aguere, Zaterdag 24 Januari 2009
Ziezo, het eerste brok van de reis zit er op. Gisteravond bracht Ignacio mij naar de boot van vijf uur. Ruim op tijd zodat we nog wat konden babbelen in het café van het havengebouw.
's Morgens had ik afscheid genomen van Margareta, want die moest gistermiddag zelf op reis.
Om acht uur was ik in het hotel. Alles ging goed, behalve dat het steeds kouder werd. Dat kon ik nou net niet hebben, na de koude dagen van de voorbije week. Gisteren was overigens de eerste dag dat het weer ietsje beter werd. Maar het is de hoogste tijd om te vertrekken; om naar warmere oorden te gaan. Vannacht moest ik alles op alles zetten om weer warm te worden. Het hotel heeft geen verwarming. Maar het is gelukt. Ook de WiFi verbinding is gelukt. Gisteravond was die 'en panne'. Ik zit nu in het internetkamertje. Alleen daar is WiFi --of kabel als je wil.
Wegens de kou moest ik zo lang mogelijk in bed blijven. Eenmaal warm, moest ik die 'weelde' zorgvuldig handhaven. Ik heb alle truien en ondergoed aan mijn lijf. Ik ben net zo'n Michelin-mannetje. Straks neem ik een taxi naar het vliegveld. Ik hoef er pas om half tien te zijn.
Terug bij af. Hotel Aguere, Zaterdagmiddag half vier.
Tegen de tijd dat we op het begin van het instappen rekenden, kwam het bericht dat de vlucht voor onbepaalde tijd was uitgesteld. Na meer dan een uur wachten kwam het bericht: 'Vlucht afgelast' wegens zware mist.
Intussen zagen we een vliegtuig vertrekken. Hoezo? Het vliegtuig waarmee wij naar Madrid hadden moeten gaan, had, wegens de mist --die daarvóór inderdaad veel dichter was-- niet kunnen landen, en was geleid naar Tenerife Zuid. We konden onze koffers terugkrijgen op Band 2 in de aankomsthal. Einde info.
Balen!! want Tenerife Zuid zou minstens anderhalf uur duren als er onmiddellijk een bus zou zijn. De volgende vlucht naar Madrid was van Air Europa, maar die was vol. Die van half zes van Iberia had misschien plaats, maar niet voor iedereen.
Toen die berichten eindelijk waren doorgesijpeld, zag ik die bui al hangen: Een late aankomst in Madrid, met al of niet een snelle dóórverbinding naar London, en met wie-weet-wat-voor verbinding naar Cape Town. Dat zou de reis fors verzwaren, met dubieuze tijdwinst.
Toen kreeg ik het idee om gewoon terug te gaan naar het hotel, rustig te eten, nog eens goed te slapen, en morgen verder te reizen. Met de kou van vannacht had ik bepaald niet goed geslapen. Dat kon!! Snel was ik omgeboekt.
Dus nu ben ik 'terug bij af'.
Ik heb al een korte siesta gehad. Ik zit in het internetkamertje te typen.
terug eerste dagboekregel

La Laguna, Tenerife, Hotel Aguere, Zondag 25 Januari 2009
Op dit moment zou ik wakker moeten worden na een oncomfortabele slaap in een vliegtuigstoel, en ik zou mij klaarmaken voor de landing in Kaapstad. Maar zo is het niet. Ik heb de reis vierentwintig uur uitgesteld omdat de vertraging zo grofstoffelijk zou worden dat ik liever naar het hotel terugkeerde.
Daar heb ik rustig bij een comfortabele WiFi wat onaffe dingetjes op mijn nieuwe computer bijgesteld, een wandeling door --helaas-- kil, mistig en miezerig La Laguna gemaakt, gezellig gegeten, vroeg naar bed gegaan, en goed uitgeslapen voor de avonturen van vandaag. De mist is niet verdwenen. We zien wel. (100 woorden)
London, Heathrow, 1950 GMT, bijna vertrekklaar voor Kaapstad om 2015
Ziezo, ik ben weer terug in mijn oude tijdzône. In Madrid hadden we natuurlijk MET; daar is het een uur later. Als we morgenvroeg in Kaapstad aankomen, moet ik de klok twee uur naar voren zetten. Dus nog een uur méér dan naar MET. Ik weet niet waar die vergelijkbare zône in Noord-Europa begint. In Polen denk ik.
[Deze monologue intérieur is nodig om mezelf mentaal in Zuid-Afrika te plaatsen; zogezegd een wereldburger auto-peptalk. Wellicht ook de lezer.]
De hele dag is vlekkeloos verlopen. Niks mist. In Madrid scheen de zon volop, al zag het ernaar uit --wegens die grote plassen-- dat het kort tevoren hard had geregend. We vertrokken daar iets te laat. Geen zorgen! Genoeg overstaptijd op Heathrow!
Ik zit dit dagboek te schrijven terwijl het instappen nog voortduurt. Het is een heel nieuwe Airbus 340-200. Deze heeft heel wat krappere stoelen dan de oudere Airbus-modellen waarmee ik vanmorgen van Tenerife naar Madrid, en vanmiddag van Madrid naar London ben gevlogen. Je krijgt inderdaad het gevoel een soort 'schoenlepel' nodig de hebben. Mijn buurman, een magere maar lange man, vroeg lachend toen hij aankwam: 'let me squeeze in, please'. Hij doorzag de situatie kennelijk metéén.
De ruimbemeten wachttijd in Tenerife heb ik gebruikt om mijn vertaling van een Spaans artikel te redigeren. Het gaat om het artikel van Félix de Azúa over zijn heel bijzondere kijk op de kunst van de 20ste eeuw waar ik 16 december over schreef. Ik had het laten liggen om te 'rijpen', zij het niet de zes weken die het per saldo heeft geduurd. Ik ben er zeer tevreden mee --ik ben er zelfs trots op. Ik zal het tzt op deze site zetten, maar nieuwsgierige liefhebbers stuur ik het metéén. Laat het even weten.
Voor onderweg heb ik in Madrid de Newsweek gekocht. Een aantal (cultuur)-sociologen speculeren op de veranderingen die de VS met de komst Obama zal ondergaan. Daarnaast had ik als leesvoer nog Babelia, de literaire bijlage van El País van Zaterdag. Het ziet er niet naar uit dat ik mij zal vervelen.
Laatste berichten nu we taxiën:
De reis zal 12 uur en 10 minuten duren, de afstand is 9650 km [dat is bijna een kwart van de omtrek van de aarde, zei de wereldburger.]
Eigen waarneming van het NU: Het regen hard op Heathrow.
Ruim een uur later
Ik moet ophouden met lezen. De avondmaaltijd wordt opgediend.
terug eerste dagboekregel

Yzerfontein, Zuid-Afrika, Gastenhuis Kaijaiki, Maandag 26 Januari 2009
Tegen twee uur was ik in Yzerfontein. Zonder koffer. Helaas. Morgen zullen ze bellen als ...... Het kan in Tenerife, Madrid, London of 'elders' liggen. Het wordt opgespoord. Totnutoe is het steeds goed gegaan, maar ik ben pas gerust als ik mijn vertrouwde koffertje weer kan omhelzen.
Met de huurauto is ook goed afgelopen. Ze moesten een nieuw contract maken wegens die drie maanden. De 'zenuwen' over die 'verloren' koffer, het wennen aan links verkeer, en het zoeken van de juiste weg [een kleine onopvallende weg naast de grote hoofdaders die naar het Noorden gaan] eisten vervolgens alle energie van dit half-uitgeslapen persoontje. Toen ik dichter bij Yzerfontein kwam, en ik allerlei terreindetails weer herkende, voelde ik mij snel 'ontzenuwen'. Met een siësta heb ik de schâ proberen in te halen, maar dat zal nog wel even duren. Ik ben door-en-door moe. Ik blijf hier sowieso een paar dagen.
Het gastenhuis heeft een Internet verbinding voor eigen gebruik. Ze hebben vaak moeilijkheden gehad, en wegens die onzekerheid was hun toestemming bepaald niet volmondig. 'Eventjes' mocht wel. We zullen zien. Hieronder volgen de aantekeningen die ik onderweg heb gemaakt.
Ergens boven Namibië, 0800 ZAse tijd
Het is nog ruim twee uur vliegen tot Kaapstad. Gisteravond na de avondmaaltijd, zaten we boven de Canarische Eilanden. Dat is bijna halverwege Kaapstad. De 'omweg' van Zondag was zogezegd ingehaald. Kortere verbingingen, via Dakar of zo, zijn er niet. Je moet dus terug naar 'de hoofdstad' van dit koloniale imperium om naar een ander deel te gaan. Ik denk dat ik niet ver miskleun met deze associatie.
Voorzover dat hier kon --krappe stoel, steile rugleuning-- heb ik goed geslapen. Dwz een diepe slaap van twee uur of meer, en verder gedisciplineerd dommelen. Zoals gebruikelijk, heb ik een gangplaatsje gekozen, dat geeft mij wat meer vrijheid om mijn benen te strekken. Het 'squeezing-in', en het 'squeezing-out', zoals mijn buurman dat zo grappig noemt, is dan een stuk eenvoudiger.
Ik ben benieuwd of het straks klopt met de huurauto die ik per internet heb gereseerveerd. Volgens de website kon ik maar voor één maand reserveren. Toen ik Zaterdag moest bellen voor die 24 uur verschuiving, heb ik daar tevens naar gevraagd, maar het antwoord was niet duidelijk.
--"Moet ik nu iedere maand terugkomen naar Kaapstad of niet??"
Anders moet ik maar een andere verhuurder zoeken.
Iedereen is intussen wakker, en wacht ongeduldig op het ontbijt. Ik begin er ook genoeg van te krijgen. Ik ben al op reis vanaf Vrijdag. Niet al die tijd onder de gebruikelijke 'barre omstandigheden', maar toch. Ik vind het welletjes. Ik ben een heel 'long weekend' onderweg. Ik hoop dat ik straks voldoende fit ben voor de autorit van ongeveer een uur naar Yzerfontein.
Lokale tijd 1010
De landingsprocedures zijn begonnen. Ik projecteer mijn prioriteiten van het komende uur. Spullen bijeenzoeken, bagage afhalen, paspoort en visa-controle, geld uit de muur halen, auto afhalen, wegenkaart vragen, route bestuderen, rijden!!
terug eerste dagboekregel

Yzerfontein, Zuid-Afrika, Gastenhuis Kaijaiki, Dinsdag 27 Januari 2009
Ik heb zo'n beetje het gevoel van 'the day after the night before', maar dan zònder kater. Integendeel, ik voel mij fit en uitgeslapen. Maar toen ik wakker werd vroeg ik mij wel af: 'Waar was ik gisteravond?' Geen wonder! Ik was meteen in de meest authentieke Euro-Afrika romantiek gevallen. Hier logeert een jong Duits stel, Esther en Jürgen, dat een heel jaar 'dwars door Afrika op de motorfiets' achter de rug heeft. Zij bereiden zich voor op hun aanstaande terugreis. Motorfietsen verschepen in Kaapstad, en zo. 42.000 Afrika-kilometers. Gerekend zònder het Euro-Azië traject vanaf Duitsland via Bulgarije, Griekenland, Turkije, Libanon, Jordanië en Egypte.
Tevens logeert hier een middelbaar Oostenrijks echtpaar met jarenlange Afrika-ervaring in de meest afgelegen gebieden. Zo te horen met micro-projecten voor kerkelijk ontwikkelingswerk. Beide paren hadden elkaar kortgeleden ontmoet. Zij wisselden ervaringen uit. Een lange avond lang. En ik luisterde ....
terug eerste dagboekregel

Yzerfontein, Zuid-Afrika, Gastenhuis Kaijaiki, Woensdag 28 Januari 2009
Na het uitwuiven van de beide echtparen met hun Groot-Afrika verhalen, waarover ik gisteren schreef, heb ik Die Burger gekocht om mij in Zuid-Afrika te verdiepen. Om te beginnen in het geschreven Afrikaans. "Ek hê gister Die Burger gekoop", had ik moeten schrijven ipv 'ik heb gisteren Die Burger gekocht' als ik het in het Afrikaans had willen doen.
Ik vind geschreven Afrikaans vrij goed te volgen, maar het eist concentratie. Soms moet ik het hardop uitspreken om achter de betekenis te komen. Het is nogal 'fonetisch' zogezegd. Maar dikwijls struikel ik over een woord dat een totaal andere betekenis heeft dan ik verwacht. Neem het woordje 'vaak'. Dat betekent 'slaap'. Denk maar aan Klaas Vaak. Het NLse 'vaak' heet hier 'dikkels'. Dat begrijp je pas als je het hardop uitspreekt.
Als je het woordje 'vinnig' leest in verband met iemands autorijden, dan gaat dat niet over zijn rijstijl, maar gewoon over 'snel'. Het verraderlijke is dat het woord er wel een beetje mee te maken heeft. Dat komt vaker voor. Opletten dus! Op die manier fris ik mijn woordkennis van de vorige bezoeken op.
Ik belandde in Yzerfontein precies negen jaar geleden, in 2000. Ik had een week of zo in Kaapstad doorgebracht, en wilde toen naar het Noorden voor blijvende huisvesting. Ik had een stad op het oog die ik nooit heb bereikt, want ik nam die ochtend --gewoon uit nieuwsgierigheid-- de afslag naar Yzerfontein. Dat was toen niet meer dan een visserdorpje, maar wèl met grootse plannen om huizen voor forenzen te bouwen. Het stratenplan was klaar, en de lantaarnpalen stonden overal. Enkele huizen waren al in aanbouw. Op 17 februari 2000 schreef ik nostalgisch:
--"Alleen de maan als verlichting. Voor het laatst, want overal worden lantaarnpalen geplaatst, trottoirranden gelegd en parkeerhavens gemaakt. Het dorp verliest definitief zijn dorpse, provisorische, karakter. Het wordt voorgoed opgestuwd in de vaart der volkeren".
Zò trof ik het aan. Ik ging naar een soort gemeentehuisje voor informatie. Echte toeristische info was er nog niet, maar de aanwezige dame had wel een kennis die een huisje verhuurde ..... Daar heb ik drie maanden gewoond. De stad waar ik heen had gewild, Vredenburg, 75 km verderop, moest ik vaker bezoeken omdat daar het dichtsbijzijnde Internet was. Er was er ook een bij het postkantoor van Darling, een plaatsje 25 km naar het Oosten, maar dat was vaak gesloten of en panne. Later leerde ik een Engels echtpaar kennen in Grotto Bay, een forensenconglomeratie aan de kust zo'n 15 km naar het Zuiden. Hij was journalist, en hij had die verbinding voor zijn beroep, maar ik mocht er gebruik van maken. Daar werd ik vaste bezoeker.
Er is nog steeds geen I-café in Yzerfontein. De computer hier bij Kaijaiki is niet betrouwbaar. Gisteren weigerde de USB-aansluiting herhaaldelijk. Ik denk dat ik straks een ritje maak naar Darling. Ik moet sowieso hier wat rondrijden om mijn links-verkeerervaring te consolideren voor ik verder reis.
PS Mijn koffer is gisteravond bezorgd. Vandaag heb ik schone kleren aan. Vanmorgen heb ik mij geschoren. De wereld ligt weer open. 'Die wêreld let weer oop'.
terug eerste dagboekregel

Yzerfontein, Zuid-Afrika, Gastenhuis Kaijaiki, Donderdag 29 Januari 2009
Gisteren heb ik een klein autotochtje door het dorp gemaakt. Ik herkende nog wel waar ik vroegere wandelde, maar de duinen staan nu vol met huizen. Grote huizen, protserige huizen, 'kastelen' soms. Allemaal van de 'nouveau riche'.
Lang niet alle percelen zijn bebouwd. Ettelijke zijn nog te koop. Vooral wat verder van de kern, zijn er méér lege plaatsen dan huizen. De eigenaar van Kaijaiki vertelde dat de laatste jaren steeds nieuwe terreinen werden klaargemaakt. Een ware wildgroei.
Maar nu is het opeens gestagneerd. Huizen in aanbouw worden stilgelegd. Sommige van de 'kastelen' zijn te koop. De recessie heeft toegeslagen. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Yzerfontein, Zuid-Afrika, Gastenhuis Kaijaiki, Vrijdag 30 Januari 2009
Een van mijn verlangens, toen ik hierheen kwam, was om wat meer te begrijpen van de raadselachtige houding van Mbeki, de ZAse ex-president --en een groot deel van de regering-- tegenover Mugabe, de president-dictator van Zimbabwe. Het eerste antwoord op mijn vraag aan René, de eigenaar van Kaijaiki, was dat Mugabe getrouwd is met een zus van Mbeki. Ze zouden dus zwagers zijn. Ik zal dat navragen want het is voor het eerst dat ik dat hoor.
In de krant lees ik wèl dat Mbeki nu op het buitengewone beraad in Pretoria van de 'Suiderafrikaanse Ontwikkelings-gemeenschap' [SAOG] de speciale 'fasiliteerder' is in de relaties met Mugabe die overal tegen is, en zich wantrouwig isoleert. Er staat een prachtige foto in de krant waarbij de huidige president Kgalema Motlanthe vertrouwenwekkend lachend Mugabe aan de hand het conferentiegebouw binnenvoert, terwijl Mugabe angstig kijkend toch probeert fier te glimlachen. Het lezerscommentaar de andere dag speculeert over dit 'handje vasthouden'. Was het 'liefde'? Of wilde Motlanthe een gevoel van veiligheid geven? Zoals een vader aan een bang kind? Ander kommentaar zegt dat Motlanthe moet ophouden met dat 'flikflooien'.
Het overleg is helemaal binnenskamers, en er wordt alleen maar gespeculeerd. Zichtbaar is wat zich buiten de deuren afspeelt zoals het feit dat Mugabe de door Zuid-Afrika aangeboden beveiliging heeft afgewezen, en met zijn eigen convooi veiligheidsagenten is gekomen. De andere staatshoofden, die nu in Pretoria bijeen zijn, hebben daar geen punt van gemaakt. Mugabe, zo gaat het verhaal, is toenemend achterdochtig, en zou bang zijn door buitenlandse veiligheidsagenten te worden vermoord, zoals toentertijd Yasser Arafat van de Palestijnse Bevrijdingsbeweging en de voormalige Nigeriaanse president Sani Abacha.
De woordvoerder van het Zuid-Afrikaanse ministerie van buitenlandse zaken noemt het 'van geen belang', en wijst er op dat Kadaffi ook overal heengaat met zijn eigen convooi van veiligheidsagenten.
Wat óók zichtbaar is, en waarover in de krant lacherig wordt gedaan, is dat al die hoge pieten met zgn 'dubbelkajuitbakkies' zijn gekomen, en niet in de gebruikelijke limousines. [Alleen Mugabe in zijn presidentiële Mercedes]
Een 'dubbelkajuitbakkie' is zo'n bestelautootje met open laadbak maar dan met vier zitplaatsen. De meest populaire versie heeft twee zitplaatsen en heet hier 'bakkie'.
En waarom zijn die hoge pieten met 'dubbelkajuitbakkies' gekomen? Dat werd snel duidelijk, want ze gingen terug volgeladen met snel ingekochte kruidenierswaren van de ZAse supermarkten. Die zijn er in Zimbabwe niet meer.
Misschien hadden ze ook wel haast, want op dezelfde dag van dat Pretoria-beraad maakte de Europese Unie een nieuwe reeks sancties tegen Zimbabwe'se bedrijven in Europa bekend. Hun bezittingen worden bevroren om te voorkomen dat Zimbabwe zijn geld kan 'witwassen'. Er staan nu 200 individuen en 40 bedrijven op die lijst. Het is niet duidelijk hoe Zimbabwe aan zijn geld komt; wellicht illegale diamanthandel.
Allemaal 'verhalen' dus, maar die 'dubbelkajuitbakkies' volgeladen met ZAse kruidenierswaren waren buitengewoon zichtbaar. De Zimbabwe'se bovenlaag lijdt vooralsnog geen honger.
terug eerste dagboekregel

Yzerfontein, Zuid-Afrika, Gastenhuis Kaijaiki, Zaterdag 31 Januari 2009
Ik zal eens wat krantekoppen citeren. Niet om de inhoud, maar om de taal. Dat geeft een beetje een indruk wat er gebeurt als ik Die Burger lees. Dat begint al met 'die' van Die Burger. Dat is géén aanwijzend voornaamwoord, maar gewoon het lidwoord. Het NLse 'de' bestaat niet. Hoe eenvoudig ook, toch moet ik mij al lezend telkens losmaken van die aanwijzende betekenis op straffe van misverstaan.
"Eienaars kry regte terug". Daar kom je fonetisch nog wel uit. Het gaat over eigenaars die hun rechten terugkrijgen.
Dan is er de reuzegrote advertentie van de supermarktketen Pick n Pay: "Ons baat, julle baat, so kom ons help die aarde baat". [Wij hebben voordeel, jullie hebben voordeel, en zodoende helpen wij dat de aarde voordeel heeft.]. Qua inhoud heeft het een dubbele bodem. Heel 'commerciëel' wordt een prijsverlaging van de zakjes aangekondigd, maar verder in de tekst laten ze weten dat het niet gaat om het impliciete 'dus meer gebruiken'. "Maar ons wil nogtans almal aanmoedig om oor te skakel na omgewingsvriendelike sakke sodat ons plastieksakke iets van die verlede kan maak". [ons= wij, almal=iedereen, oor=over]. Je moet weten dat in ZA voor 'plastieksakke' betaald moet worden bij de wet/voorschrift. Een 24 literzak kost nu 25c [3,25 eurocent] en een 12 literzak 17c [2,21 eurocent].
De toneelspeler Antony Sher gaf een Masterclass in de Baxter-concertzaal in Kaapstad. De kop van het verslag luidt: "Shakespeare voer botoon in Sher se verhooglewe", [S voert boventoon in Sher's podiumleven]. De constructie "Sher se" [dat wat van Sher is] is zeer algemeen om iemands bezit de beschrijven. Maar als er staat "Sher sê", dus met accent circonflex, dan betekent het "Sher zegt ... ". Als je op de uitspraak let kom je er fonetisch ook wel uit. "se" komt namelijk met een stomme e, en "sê" komt met de e van 'slecht'; van 'zegt' dus.
Het woordje 'hof' staat voor rechtbank. Ook de lagere. Maar als er staat "Maatskappye hof toe oor lughawe-vlugtelingsentrum", duurt het minstens een paar oogknipperingen voor je begrijpt dat het betekent: 'Maatschappijen stappen naar de rechter over het luchthaven-vluchtelingencentrum'.
En dan heb ik het nieteens over krantekoppen waarbij ik in de oogknipperingen ben blijven steken. Dat zijn de raadsels die ik meedraag tot de 'verlichting' komt. Ik hou jullie op de hoogte.
terug eerste dagboekregel

Einde Mijn Dagboek van Januari 2009