Mijn Dagboek 144

Dit is Dagboek 144. Het loopt van 1 tot 31 Mei 2012 en begint met een oude anekdote over de theorie van Keynes in San Sebastián, en eindigt met een Zuid Afrikaans gedicht in Eindhoven. De strikte reiservaringen komen twee keer aan de orde [25 29]. Zes keer noteer ik een gedicht, waarvan een van mezelf [1 13 15 20 26 31]. Deze Meimaand wordt gekenmerkt door een diepe deuk in mijn energiecrisis die al langer loopt. Het zet mij aan het denken en experimenteren. Mijn leven moet 'heel anders'. Ik noem het een dreigende burn out, en de bezinning leidt tot een dosis zelfkennis [6 18 19 30]. Een symptoom daarvan is ook dat ik acht keer 'geen column' noteer. Het leven gaat gewoon door met zes keer commentaar op de wedstrijd Hollande - Sarkozy [3 5 7 10 11 12] en twee keer op de economie en het kapitalisme [1 14]. Drie keer doe ik het in '100 woorden' [4 25 29]. Slechts twee keer gebruik ik de column als vingeroefening voor het pensioenboek dat ik schrijf [27 28]. Dat moest ik vaker doen. Dat is synergetisch.
Index Mei 2012
1,   2,   3,   4,   5,   6,   7,   8,   9,   10,   11,   12,   13,   14,   15,   16,
17,   18,   19,   20,   21,   22,   23,   24,   25,   26,   27,   28,   29,   30,   31.

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 1 Mei 2012
Mijn 'oude anekdote' als karikatuur van de theorie van Keynes doet het wel. Je weet wel, dat van die duizend gaten graven, en dan weer dichtgooien. Zaterdag begon ik er mijn column mee. Henk vraagt waar ik die anekdote vandaan heb:
--"Je bent anders altijd zo precies met je bronvermeldingen".
Helaas, ik weet het niet meer. Het is niet zo lang geleden, maar het gaf mij oude herkenningen over de soms felle discussies of Keynes nu wèl of nìet de goede remedie is in een economische crisis. Die strijd wordt, net als elders, ook gevoerd met 'fake' wetenschappelijke artikelen die alleen maar tot doel hebben om twijfel te zaaien. Dat ken ik van nabij.
'Wetenschappelijke' twijfel natuurlijk, maar het kan tòch het achterliggende politieke proces beïnvloeden. Als je die 'twijfel' wil ontrafelen, kun je vaak beter naar de achterliggende politieke belangen kijken dan naar de wetenschappelijke argumentatie. En natuurlijk kijken waar 'het geld' ligt.
Het al of niet 'gezond' zijn van een of ander ingrediënt kan zo tot eindeloze discussies leiden. De farma-industrie is een bekend voorbeeld, maar ook 'milieu' is ook een dankbaar onderwerp voor wetenschappelijke fake. En vergeet roken-longkanker niet!!
Dezer dagen wijdde NYT nog een Editorial aan een 'Cozy Deal' waarbij de farma-industrie --om het goedkeuringsproces bij de Federale Diensten te bespoedigen-- betaalde hulpkrachten ter beschikking stelt:
--"Anders moeten die arme patiënten zo lang op dit nieuwe geneesmiddel wachten!" [Zeg liever ... hoeven 'wij' niet zo lang op 'onze' winst te wachten].
Maar Henk vroeg niet alleen naar de herkomst van die anekdote; hij wilde ook weten wat 'eigenlijk' de 'bedoeling' is van dat zuinig zijn als het niet tot herstel van de economie leidt. Dat laatste is keer op keer bewezen.
--"Welk [banktechnisch?] voordeel valt er te behalen door het herstel van de economie op de lange baan te schuiven ten voordele van ... Ja, van wat?"
Je zou zeggen dat iedereen er baat bij heeft dat de economie weer herstelt. De mensen of groeperingen die dat tegenhouden moeten dus over grote 'macht' beschikken.
Waar bestaat die uit?
--"Ik weet het echt niet Henk, ik heb er vaker over nagedacht, maar ik ben niet zo thuis in die banktechnieken".
Mogelijk is het de 'speculatiewinst' die sommigen maken op het kelderen van aandelen. Hoe langer dat duurt, en hoe dieper het keldert, hoe meer 'winst'. En bij de mensen die dat bedrijven is 'brood op de plank' geen probleem. De buikriem aanhalen moeten 'anderen' doen. Misschien is het dat?
Maar ik denk dat je wel de goede vragen stelt. Net als bij die gezaaide 'wetenschappelijke' twijfel in andere sectoren. We moeten inderdaad eens te kijken naar 'wie' er 'welk' belang bij heeft.
Om concreet te zijn: Door wie hebben Merkel en Sarkozy zich bij de neus laten nemen?
_______________________________
Editorial, Cozy Deal, NYT, April 28, 2012, http://www.nytimes.com/2012/04/29/opinion/sunday/cozy-deal.html

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 2 Mei 2012

Langzaam word ik wakker
Ik laat het rustig gebeuren
Ik pak de bal niet op
en kijk toe wat mij gaat overkomen.

Kan dit zomaar zonder ingrijpen?
Hoef ik dan geen gym te doen?
Om mijn lijf in orde brengen
voor de dag die komen gaat?

'Be Prepared', leerde ik van Baden Powell
'Wees Paraat', werd dat in Nederland
'Sta Open', maakte ik er later van.
Zo leerde ik kijken. Precies zoals nu.
Dat schreef ik vanmorgen om tien voor zes in mijn Moleskine. Om tien voor vijf, dat magische tijdstip waarop ik altijd wakker word, had ik besloten om mij nog eens om te draaien. Om te zien wat er zou gebeuren. Dit dus.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 3 Mei 2012
Het hoogtepunt voor mij in het debat Sarkozy - Hollande was tegen het eind als Hollande zich profileert als president, en zich afzet tegen de bling-bling president. Dat deed hij in 15 zinnetjes van het model "Moi, président..." [Ik, als president, zal ... ]
--"Moi président de la République, je ne serai pas le chef de la majorité ... "
[Ik, als president van de Republiek ben niet de 'chef' van de meerderheid ...]
--" ... je ne recevrai pas les parlementaires de la majorité à l'Élysée"
[ ... ik zal de parlementariers van de meerderheid niet op het Élysée ontvangen]
--"Moi, président de la République, je ne traiterai pas mon premier ministre de 'collaborateur'...". [Ik, als president van de Republiek ga mijn eerste minister niet als 'medewerker' behandelen]
Sarkozy werd er stil van. Een prachtige scene, vond ik, die zowel Hollande opeens als 'staatsman' profileert alsook de wèrkelijke cultuurverschillen met Sarkozy accentueert. Hollande, die binnen zijn partij vooral ervaring had om vele stromingen met elkaar in evenwicht en 'in discussie' te houden, en Sarkozy die binnen zijn partij vóór hij president werd, alle touwtjes stevig in de hand kreeg door één partijlijn af te dwingen: De zijne.
Ik had juist tevoren van in NYT een artikel gelezen over de Amerikaanse verkiezingen van David Brooks over mogelijke stijlen van het 'gevecht' om het presidentschap onder de titel "Warfare or Courtship in 2012?".
In 'courtship' is het de taak van de kandidaat om met strijkages de kiezers voor zich te winnen. Brooks noemt als tweede het model van de American Idol, een wedstrijd over wie het meest getalenteerd is. De kandidaat moet de kiezers imponeren met zijn gaven en talenten, als in een Miss America verkiezing.
Als derde noemt hij het model dat Nixon hanteerde, een no-nonsens plumber recept. De kiezers kijken niet uit naar iemand waar ze verliefd op kunnen worden, maar willen iemand die de drie of vier punten van het maatschappelijke wensenlijstje er door zal hameren. Als een degelijke vakman. Punt.
Maar, vervolgt Brooks, tot nu toe past onze situatie in géén van deze categorieën. Ze zijn georganiseerd via een andere metafoor. Beide partijen zien het als een bokswedstrijd of een bendeoorlog. Wie de ander het hardste mept, krijgt de prijs.
Met die modellen in het achterhoofd keek ik de laatste dagen naar de match Hollande - Sarkozy, en speciaal het TV-debat van gisteren. Ik zag Sarkozy streven naar de boksers- en bendeleiders metafoor: "Ik heb alle touwtjes in handen. Ik ben de mooiste. Ik ga dit lijstje erdóór hameren". [Helaas is dat lijstje niet eenduidig, ook niet voor Hollande].
Hollande streeft naar samenwerking met iedereen, géén uitsluiting bij voorbaat. Hij heeft daarvoor nogal wat in huis. Beiden hanteren aldus naar het Miss America model: Sarkozy met zijn talent als bendeleider die met een kleine kerngroep de partij onder controle houdt; Hollande met zijn talent als moderator van samenwerking.
Géén van beiden kunnen een duidelijk loodgieterslijstje formuleren. Daarvoor is de toekomst te duister. Voor iedereen.
Welke leidersmodel is dan het beste?
____________________
Les moments-clés du débat Hollande-Sarkozy, Le Monde 03.05.2012 [Met negen Youtubes]
http://abonnes.lemonde.fr/election-presidentielle-2012/article/2012/05/03/les-moment-cles-du-debat-hollande-sarkozy_1694468_1471069.html
DAVID BROOKS, Warfare or Courtship in 2012?, NYT, April 30, 2012,
http://www.nytimes.com/2012/05/01/opinion/brooks-warfare-or-courtship-in-2012.html

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 4 Mei 2012
Ik heb een nieuw woord geleerd: endocannabinoïden. Je ziet er het woord 'cannabis' in. Volgens het onderzoek veroorzaken die de 'runner's high', het heerlijke gevoel waar hardlopers zo over roemen. Het zou door zelfaangemaakte [endo-] cannabis worden veroorzaakt: Dat 'heerlijke' gevoel.
Het onderzoek stelt vast dat dat gevoel menselijk is. Fretten, bijvoorbeeld, hebben het niet. Fretten kunnen heel snel rennen, maar hebben daarvoor niet de regelmatige training nodig van de mens. Ze slapen meer dan zestien uur per dag.
Het hele onderzoek ondergraaft aldus dat 'permanent oefenen' voorwaarde is voor onze topprestaties. Dat is héél interessant. Vind je ook niet?
(100 woorden)
____________________
GRETCHEN REYNOLDS, The Evolution of the Runner's High, NYT, APRIL 25, 2012
http://well.blogs.nytimes.com/2012/04/25/the-evolution-of-the-runners-high/

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 5 Mei 2012
Op het laatste moment voor de definitieve presidentsverkiezing zien we wellicht het begin van een aardverschuiving die, volgens Françoise Fressoz, blogeuse bij Le Monde, nog wel enige jaren zal duren voor die is uitgewerkt. De titel van haar commentaar is, Bouleversements. [Volgens Van Dale: 'hevige beroering/ aardverschuiving'].
Het gaat om de keuze van François Bayrou om voor Hollande te stemmen, die hij eergisteren bekendmaakte.
Binnen de UMP, waarvan ik Donderdag schreef dat Sarkozy één partijlijn had afgedwongen, zou door die keuze een definitieve breuk ontstaan. Voor velen binnen de UMP lonkte Sarkozy teveel naar ultra rechts, om stemmen te vangen. Voor wie het daar niet mee eens was, was er geen andere mogelijkheid dan 'met de voetjes' te stemmen, want een interne discussie daarover was niet mogelijk. Voor deze dissidente en twijfelende UMP-ers is 'socialisme' bepaald geen alternatief, maar de partij van Bayrou, de centristische MoDem, was dat wel.
Bayrou liet er nooit twijfel over bestaan, [ook nu niet met de bekendmaking van deze keuze], dat hij de economisch-budgetaire kanten van het plan van Hollande niet ziet zitten, maar hij werd overtuigd door Hollande's 'samenwerking van alle Fransen', zonder gezeik over 'grenzen' en 'immigratie'. Dat zijn de thema's van Le Pen, waar Sarkozy mee koketteerde.
Bayrou zei ervan: Diens 'obsession de l'immigration' en 'obsession des frontières' zullen leiden tot een 'affrontement entre les Français'.
Volgens Fressoz opent die keuze de weg naar de droom van verschillende grote democratische coalities van centrum-links [en centrum-rechts!] tegenover het zich opdringende populisme.
Fressoz schrijft letterlijk:
--"Face à la montée du populisme, l'idée de grandes coalitions démocrates de centre gauche et de centre droit chemine". [cheminer=zich ontwikkelen/ vorm aannemen]
Dat gaan we in de gaten houden. Zondag komt het eerste signaal.
_________________
Françoise Fressoz, journaliste et éditorialiste au Monde, Bouleversements, La Sélection Présidentielle, vendredi 4 mai 2012.
Haar blog: Le 19 heures de Françoise Fressoz, http://fressoz.blog.lemonde.fr/
Pierre Jaxel-Truer, François Bayrou, récit d'une "rupture historique", Le Monde.fr, 04.05.2012 http://abonnes.lemonde.fr/election-presidentielle-2012/article/2012/05/04/francois-bayrou-le-jour-ou-tout-a-bascule_1695716_1471069.html

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 6 Mei 2012
Ik worstel de laatste dagen met energieloosheid overdag, en slapeloosheid 's nachts. Nooit vertoond in die omvang. In Iquique had ik het ook een paar weken. Ontembaar.
--"Wat je niet kunt bestrijden moet je beschrijven", is dan mijn stelregel, dus ik noteerde vannacht in de Moleskine mijn 'monologue intérieur'. Hier is ie.
-----
01:40 Precies om half elf draaide ik mij om om te gaan slapen. Nu ben ik opeens wakker. Goed geslapen. Precies drie uur. Niet uitgerust. Nu begin ik te malen. Dat stop ik met dit schrijfsel, en zo nodig een sudoku.
02:35 Bijna een uur sudoku gedaan. Niet af. Het malen was anders niet te temmen. Daarna heb ik nog naar de volle maan gekeken die in zee spiegelt. Prachtig! Ik kom wat tot 'rust' en tot 'contact met mezelf'. Een soort allround spierpijn komt los. Is dat stress die loskomt? Interessant!
03:35 Weer een uur later. Kan niet slapen. Ga weer malen. Sudoku afgemaakt. Nog meer allround spierpijn komt los. Neem aspirine! Ga weer slapen! Proberen! Doen!
04:40 Weer een uur later. Ik slaap nog steeds niet. Een beetje dommelen, en nu opeens wakker van de kou. Verdomme! Onder die dikke dekens! Ik zet het elektrische kussen aan. Hypothermie!
05:45 Ben weer lekker door en door warm, maar van slapen geen spoor. Ik ben nu vier uur wakker. Een halve werkdag! Zonde! Van werklust geen spoor, maar ook geen slaaplust. Wat doen? Hierover een stukje schrijven? Nog eens proberen te slapen!
07:40 Heb eindelijk geslapen. Licht. Niet uitgerust. Heb wel slaaplust. Verlang naar meer.
08:15 Eventjes geslapen. Haast ongemerkt. Nog eens proberen.
09:00 Het wordt niks. Ik begin aan de gym. Even luieren nog. Misschien ...
09:25 Ik luier nog. Het helpt niet. Gym!!
-----
Tot zover mijn 'monologue intérieur' van vannacht. Wat kan ik ermee? Ik zie wel.
--"Wat je niet kunt bestrijden moet je beschrijven".
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 7 Mei 2012
De mooiste uitspraak na de verkiezing van François Hollande kwam van Nicolas Sarkozy zelf. Hij zegt niet dat hij de politiek zal verlaten, maar wel: "Mon engagement sera désormais différent. Je m'apprête à redevenir un Français parmi les Français." [Ik zal er anders in staan. Ik ga weer een Fransman worden onder de Fransen].
Dat is een nadenkertje met verschillende kanten. Probeerde hij als 'tweede generatie import Hongaar' méér Fransman te zijn dan de tweede en derde generatie Muslim die hij verweet 'onfrans' te zijn. Was dat zijn eigenlijke frustratie? En werd die opgelost door de uitspraak van Eva Joly die ik 23 April aanhaalde. Zij rekende bij 'wij Fransen' uitdrukkelijk ook les Norvégiennes ménopausées. Dan mag een Hongaarse 'président blig bling' --zoals de Daily Mail in het Frans schreef: "au revoir président bling bling" -- ook wel tot 'de' Fransen worden gerekend. Mits hij dat zelf gelooft, en dat is wat hij bedoelt als hij zegt: Je m'apprête à redevenir un Français parmi les Français.
Het xenofobe karakter van de campagne van Sarkozy, nog eens opgefokt door het lonken naar de aanhang van Marine Le Pen, heeft tenslotte veler ogen geopend. De Guardian ziet er zelfs een keerpunt is voor de xenofobe politiek van heel Europa.
Dat was ook het belang van de stemverklaring van François Bayrou dat het om 'alle' Fransen ging, en dat Sarkozy de Fransen tegen elkaar opzette. Daar trok hij een streep. Ook al had hij met het economische plan van Hollande bepaald niet veel op.
Meestal heb ik niet zoveel interesse in de sociologische en geografische analyse van stemresultaten, maar nu las ik toch een paar interessante aspecten. Met name een vergelijking tussen het verliezen van Ségolène Royal in 2007 en het winnen van Hollande nu. Welke bevolkingsgroepen heeft Hollande 'heroverd'? Het blijken "les ouvriers, les employés, les professions libérales et les cadres" te zijn. Dat moet niettemin marginaal zijn geweest wat de 'professions libérales' betreft, die nu als als geheel nog steeds een steunpilaar onder de Sarkozy-stemmers zijn.
Verrassend vond ik ook dat de 60-plussers in meerderheid voor Sarkozy stemden. How come? De jongeren die hem in 2007 in het zadel hielpen, gaven nu massaal hun steun aan Hollande.
Als je uitgaat van de waarneming dat 'president voor alle Fransen' en 'anti-xenofobie' doorslaggevende argumenten zijn geweest is het begrijpelijk dat in de grote steden [100.000+] 57% voor Hollande stemde. In die tussen 20 en 100 duizend 54%, dus ook nog bovengemiddeld. In agglomeraties van minder dan 20 duizend was het 51%, en op het platteland 48%. Mijn 'verklaring' is dat je in de kleine steden en op het platteland meer vrijblijvend 'xenofoob' kunt zijn, want je ziet de fatale gevolgen niet.
Op het platteland komt daar nog bij dat de 'rigoureuze bezuinigingen' à la Sarkozy-Merkel, daar minder worden gevoeld.
De gevolgen voor heel Europa, zoals de Guardian voorspelde, kun je wellicht beter in die buitenlandse kranten lezen. Ik heb nu alleen Le Monde uitgespeld.
_______________________
Pierre Jaxel-Truer, Le profil des électeurs de François Hollande et Nicolas Sarkozy, Le Monde 07.05.2012
http://abonnes.lemonde.fr/election-presidentielle-2012/article/2012/05/07/le-profil-des-electeurs-de-francois-hollande-et-nicolas-sarkozy_1696811_1471069.html

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 8 Mei 2012
Vandaag geen column.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 9 Mei 2012
Vandaag geen column. Werktafel nog steeds te chaotisch. ;-(
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 10 Mei 2012
Ik ben nog druk bezig met de Franse presidentsverkiezingen. Mijn werktafel is nog steeds een rommeltje, maar een column moet maar weer, om de ontwikkelingen bij de houden. Sarkozy heeft 'poeslief' afscheid genomen. Hij wil kennelijk in de politiek blijven, maar 'anders' zoals ik Maandag schreef. Hij wil 'Fransman worden onder de Fransen'. Eens goed in de gaten houden hoe dat uitpakt met dat vechtersbaasje.
Het hangt ook nog steeds in de lucht dat we te maken zouden krijgen met een aardverschuiving, zoals ik Zaterdag van Françoise Fressoz noteerde.
Wat er eerst gaat gebeuren zijn de parlementsverkiezingen de volgende maand. Het ziet er naar uit dat de UMP daar grof gaat verliezen. De regionale verkiezingen gedurende de Sarkozy-tijd gaven veel machtsovernames te zien, bevorderd door de geringe sympathie voor Sarkozy. Nogal wat traditionele bolwerken van UMP werden rood. Naast de presidentiële macht, dus ook de macht in het parlement. Ajj!!
Jean-François Copé, de secretaris-generaal van de UMP, loopt het al dun door de broek, want hij laat weten: "On ne peut pas leur laisser tous les pouvoirs. Je rêve d'un rééquilibrage à l'occasion des législatives. Ce serait inédit en France que tous les pouvoirs soient aux mains d'un seul parti, en l'occurrence les socialistes" [We kunnen hun niet alle macht overlaten. Ik droom van een herstel van het evenwicht door de parlementsverkiezingen. Het is in Frankrijk ongehoord dat alle macht in handen is van een partij, in dit geval de socialisten]
Maar wat betekent 'herstel van evenwicht'? Dat de vermaledijde 'cohabitation' ontstaat, waarbij de president en de minister-president van 'de' andere partij zijn? Met name Mitterrand konden ze toen 'temmen' met Chirac als minister-president. Maar toen Jospin Chirac 'temde' moest het 7-jarige presidentschap opeens vervangen worden door het vijfjarige, waarvan Sarkozy de eerste versie was. Wat wil Copé nu weer?
Het hele probleem is Gaullistisch. Het ontstond door De Gaulle die een "krachtige/ machtige president" wilde zijn. De huidige Gaullisten houden dat via de UMP in stand.
Kennelijk wil Copé wel zo'n "krachtige/ machtige president", maar het mag geen socialist zijn. Ook dat moeten we in de gaten houden!!
Op langere termijn is echter de meest interessante beschouwing het dubbelinterview met François Hollande en Edgar Morin, de filosoof van 'rood', die niet bang is voor autokritiek, en zeker geen respect-bij-voorbaat heeft voor 'de partijlijn'. Helder denken, en goed uitkijken gaan vóór. In de interview laat Morin de controversiële plekken zien, en Hollande, als 'samensmeder' herformuleert ze zodanig dat het zonder verstoppertje spelen 'politiek haalbaar' zou kunnen worden. Dat 'is' het politieke landschap van nu.
Voor Morin gaat het niet alleen om een financiële crisis, het is une crise de civilisation. Het Westen heeft volgens hem te lang belangrijke problemen laten liggen. Onze beschaving, le socle même de ses valeurs et croyances, wankelt op haar grondvesten.
Daar zal ik de komende dagen wat 'dingetjes' uit laten zien.
_______________________
Nicolas Truong, Du progrès au pacte social, les pistes pour sortir de la crise de civilisation, LE MONDE 04.05.2012
http://abonnes.lemonde.fr/idees/article/2012/05/04/le-pouvoir-pour-quoi-faire_1695946_3232.html

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 11 Mei 2012
Het 'dubbelinterview' met François Hollande en Edgar Morin, eigenlijk een dialoog tussen een ervaren politicus en een linkse filosoof, dat ik gisteren aanhaalde begint met een 'toonzettende verklaring' van Morin. Hij verklaart inspiratie te zoeken bij de drie bronnen van de 19de eeuw: Anarchisme, Socialisme en Communisme die uiteen zijn gegroeid en verslagen. Het idee 'communisme' is gedegenereerd tot stalinisme en maoïsme. 'Sociaaldemocratie' is uitgedroogd. 'Anarchisme' leeft hier en daar voort bij extreem links. En toch gaat het erom, zo vervolgt Morin, dat we deze inspiratie weer terugvinden, er mensen mee wakker maken, werken aan een betere maatschappij, en aan broederschap, fraternité. En tenslotte: J'ajouterais une quatrième source, plus récente, qui est écologique: notre devenir nécessite un effort pour sauvegarder à la fois la nature et notre propre nature humaine. [Ik voeg er een vierde bron aan toe, een recente, dat is de ecologie: onze toekomst eist dat we ons inspannen zowel voor het behoud van de natuur als voor de menselijkheid].
Het is dan de beurt aan Hollande om daar politieke vorm aan te geven.
Hij erkent deze drie bronnen die hun tegenslagen hebben gehad, en die nog steeds leven. Maar, zegt hij, 'la famille socialiste' heeft nu meer verantwoordelijkheden dan in de 19de eeuw, want zij is nu geconfronteerd met de uitoefening van de macht. Dat wordt nog eens versterkt door haar belofte deze waarden uit te dragen, niet alleen aan de top van de Staat, maar ook in de lokale groeperingen.
Inderdaad, je ziet het goed, hier spreekt de man die vooral ervaring heeft als 'samensmeder' van 'la famille socialiste'. Dat is zijn ervaring. Dat is zijn reputatie. Hij had ook helemaal geen ambitie om president te worden. Het is allemaal gebeurd door het onverwacht wegvallen van Dominique Strauss-Kahn. Ik fantaseer wel eens over het verloop van deze presidentsverkiezingen als DSK die affaire in Sofitel in New York niet had gehad. Welk 'discours' zou dan zijn ontstaan? Wellicht veel meer het intellectualistische voortzetten van de 'financieel-economische discussie'. Een beroep op oude 'socialistische waarden', en op 'inspiratie' zou niet aan de orde zijn gekomen. DSK zou zijn gekozen [of niet natuurlijk] wegens zijn waarde voor het land in de financiële crisis. Wellicht volgens het no-nonsens plumber recept van Nixon dat ik de vorige week Donderdag aanhaalde: Zonder 'liefde' of 'inspiratie'. Gewoon om de drie of vier punten van het maatschappelijke wensenlijstje er door te hameren.
Maar Hollande is niet gekozen voor zijn 'programma'. Hij had dat ook niet. Net zo min als Sarkozy. De Fransen wilden van Sarkozy af. Om uiteenlopende reden.
Hollande ziet 'ouvrir la voie [et] imaginer des politiques nouvelles' als de taak van links.
Met de waarden van de historie, een nieuwe toekomst uitvinden. Dat moet de taak van 'links' zijn. Het gaat om 'la famille socialiste' Hij zegt letterlijk:
--"In dat historisch perspectief wil ik president zijn. Voortzetter en vernieuwer, continuateur et rénovateur"
Nous devons être dans l'évocation de notre histoire et dans l'invention de notre futur. C'est dans cette perspective historique que j'inscris mon projet présidentiel: je veux être un continuateur et un rénovateur.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 12 Mei 2012
Donderdag zette ik een vraagteken bij de oproep van Jean-François Copé, de secretaris-generaal van de UMP, die verschrikt liet weten: "On ne peut pas leur laisser tous les pouvoirs" en opriep tot een 'herstel van evenwicht'.
Ik vroeg mij af of hij de vermaledijde 'cohabitation' bedoelde.
De voorzitter van MoDem, François Bayrou, stelde zich op dat moment dezelfde vraag, en wees er op dat als de komende parlementsverkiezingen zouden uitmonden in "une cohabitation de blocage" er "aucune chance" zou zijn dat Frankrijk "puisse se redresser". [Herstellen van de crisis bedoelde hij. Niet van Sarkozy. Had ook gekund]
Hij riep Hollande op om vooral zijn economisch programma, dat internationaal al weerklank heeft gevonden, 'en profondeur' uit te voeren. De gefrustreerde UMP-ers zouden in staat zijn een destructieve oppositie te voeren die we kennen van de Spaanse PP tegenover de socialistische Zapatero, en in de VS van de Republikeinen tegenover de Democraten. Het was altijd 'njèt'! 'njèt'! Nadenken was niet meer nodig!!
Bayrou kreeg 9,1 % van de stemmen in de eerste ronde, en legde daarna een verklaring af dat hij in de tweede ronde voor Hollande zou stemmen. Hij was overtuigd door Hollande's samenwerking van 'alle Fransen', zonder gezeik over 'grenzen' en 'immigratie'. Dat leidt maar tot 'affrontement entre les Français' zei hij er toen bij.
Nu, Donderdag, zei hij dat de Fransen geen 'opposition frontale et systématique' willen.
Het is daarom te begrijpen dat aller ogen gericht zijn op de ontwikkelingen binnen de UMP . . . , behalve die "schijt-in-de-broek opmerking" van Copé, natuurlijk.
Er is daarover nog weinig duidelijkheid. In Frankrijk heb je niet van die fervente socialistenhaters zoals hier in Spanje. Hier worden ze --met name door De Kerk-- systematisch 'communisten' genoemd. Dat woord 'communist' is hier nog steeds zwaar beladen. Niet alleen door De Kerk, ook door het latente 'franquisme'. Je kunt er geen zinnige discussie over voeren. De manier waarop ik Edgar Morin in mijn column van gisteren aanhaalde, met de 'aloude 19e-eeuwse inspiratie van Anarchie, Socialisme en Communisme' is hier ondenkbaar. Een hoge Spaanse politicus, socialist, was laatst in de pers. Hij bleek praktiserend katholiek te zijn. 'Hem moet de communie worden geweigerd', was het commentaar. Om er zout in te wrijven beweer ik hier altijd dat het christendom en het communisme uit dezelfde diepmenselijke inspiratie zijn geboren. Als politiek systeem zijn ze allebei in hun tegendeel verkeerd. Dat doet het wel!
In Frankrijk is het niet zo erg, maar de [relatieve] socialistenhaters binnen de UMP beginnen zich af te tekenen volgens de eerste prille commentaren. Anderen zijn blij dat Sarkozy, en zijn geflirt met extreem rechts, van het toneel is verdwenen. De meer gematigde UMP- kandidaten profileren zich al als zodanig. Het zou toch te gek zijn als een UMP- stem naar 'het socialisme' zou gaan, denken ze kennelijk. Copé van binnen de UMP, en Bayrou van buitenaf, proberen die situatie aan de kiezers duidelijk te maken. Dat zal de komende dagen en weken wel duidelijker worden. Interessant! Opletten dus.
_______________________
Bayrou met en garde contre "une cohabitation de blocage", Le Monde AFP, 10.05.2012, http://abonnes.lemonde.fr/politique/article/2012/05/10/bayrou-met-en-garde-contre-une-cohabitation-de-blocage_1699642_823448.html

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 13 Mei 2012
Ik begin al uit te kijken naar mijn aankomst in Frankrijk, begin Juni, en droom alvast van het paradijsje dat ik zal aantreffen. Als het een beetje meezit - met snaaiende vogels speciaal - zijn de kersen volop rijp en beginnen al af te vallen. De appelbomen zitten vol mini-appeltjes die ik meteen moet gaan uitdunnen.
Maar het vorig jaar was het anders. Er was een nachtvorst op het 'verkeerde' moment geweest, en de drie bomen samen hadden minder dan een dozijn mini-appeltjes.
Hoe het dit jaar is gegaan, weet ik nog niet.
A-Poem-A-Day stuurde mij dezer dagen een herinnering. Een gedicht van Rose McLarney dat beschrijft wat mij het vorig jaar overkwam.
--"Some springs, pink petals turn black".
--"Those summers, the orchards are empty and quiet".
Ik wacht met spanning af wat ik dit jaar zal aantreffen.
Als ik geen appelen aantref zal ik nederig haar slotzin herhalen:
--"Some years, there are apples".
Hier is het hele gedicht.

Gather

Some springs, apples bloom too soon.
The trees have grown here for a hundred years, and are still quick
to trust that the frost has finished. Some springs,
pink petals turn black. Those summers, the orchards are empty
and quiet. No reason for the bees to come.

Other summers, red apples beat hearty in the trees, golden apples
glow in sheer skin. Their weight breaks branches,
the ground rolls with apples, and you fall in fruit.

You could say, I have been foolish. You could say, I have been fooled.
You could say, Some years, there are apples.

____________________
Rose McLarney is een jonge dichteres, en dit komt uit haar eerste bundel.
Recent interview met haar in 'the american literary review', Thursday, October 27, 2011
http://americanliteraryreview.blogspot.com.es/2011/10/interview-with-rose-mclarney.html
Ook in Orion Magazine, sep/okt 2011, http://www.orionmagazine.org/index.php/articles/poem/6415/
A-Poem-A-Day: http://www.poemflow.com/1477 en http://www.poemflow.com/1477#

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 14 Mei 2012
Ik moet terugkomen op 'Rijnlands Denken'. Toen ik 23 April het Noord Europese denken zette tegenover het Mediterrane macho denken, schreef Henk dat ik dat 'Rijnlands Denken' moest noemen. Hij verwees mij naar schema's die in kringen van organisatieadviseurs circuleren die de 'Rijnlandcultuur' tegenover de 'Anglo-Amerikaanse cultuur' stellen. Paul stuurde mij tenslotte die schema's van Mathieu Weggeman uit 2004, en van Ghislaine kreeg ik een hoofdstuk uit een boek van Weggeman uit 2003 onder de titel 'Terug naar de Rijnlandse Werkcultuur'. Ghislaine stuurde mij ook een samenvatting in het Nederlands van een boek van Albert Michel, Capitalisme contre capitalisme, uit 1991, waar die term geboren zou zijn.
Dat boek is niet meer in het Frans verkrijgbaar, maar het heeft in het Engels furore gemaakt. Op het internet vond ik het sleutelcitaat. Op pagina 21 schrijft Michel over de 'bipolarisation entre deux grands types de capitalisme d'importance comparable' die hij ziet. Het ene noemt hij 'anglo-saxon' refererend aan 'l'individu, le marché et la concurrence'. Het andere, 'modèle rhênan', noemt hij ook wel 'germano-nippon'. Dat is een 'capitalisme organique et soucieux de cohérence sociale et nationale'.
Bij Weggeman is het een verdeling van de werkcultuur geworden, van de managementcultuur. De eigenaars hebben het management aangesteld als 'top down agents', en zien de onderneming als een 'money making machine'. Hij vindt Spanje ook Rijnlands omdat het niet Engels als voertaal heeft. Zo trekt Weggeman de scheidingslijn.
Spanje tot de rijnlandcultuur rekenen is, overigens, een lachertje. De hier zichtbare arbeidsverhoudingen laten totaal geen respect toe voor de cohérence sociale. Integendeel. Dat geldt ook voor Frankrijk waarvan ik eerder schreef dat het de slechtste arbeidsverhoudingen heeft in de OECD, alleen enkele buitenlandse bedrijven springen er uit. Michel verwijst daar tussendoor wel naar, maar voor hem blijft 'anglo-saxon' de boosdoener. Dàt moeten we bestrijden, is zijn idee.
Ik denk dat het vruchtbaarder is dit verschijnsel te relateren aan twee dieperliggende oorzaken. Enerzijds is er de [pre]historische gradiënt in Europa van 40.000 jaar oude genen die Noord Europa bewonen, en de 12.000 jaar oude genen die het Middellandse zeegebied bevolken en die op verovering, dominantie en autoriteit zijn gebaseerd. In historische tijden danken wij daaraan de Limes, de grens die de Romeinen niet konden overschrijden, en het Christendom dat in het noorden zijn episcopale structuur moest vervangen door een synodale. Die 'genetische gradiënt' is nog steeds meetbaar aanwezig.
De andere oorzaak is de 'vergoddelijking' van de macht. De Romeinen konden daarvoor het Christendom gebruiken, en nu wordt het kapitalisme 'vergoddelijkt'. Ik verwijs naar Divine Right of Capital van enkele jaren geleden, en recentelijk de beweging Kick It Over die de 'vergoddelijking' van de economische wetten aanpakt onder het motto
--"Before economics can progress it must abandon its suicidal formalism".
Dat lesje hebben we toch wel geleerd intussen?
Dat de macht zich 'vergoddelijkt'?
________________________
Robert Heilbroner, Before economics can progress it must abandon its suicidal formalism, http://kickitover.org/
Peter A. Underhill, Ornella Semino, The Genetic Legacy of Paleolithic Homo sapiens sapiens in Extant Europeans: A Y Chromosome Perspective Science 10 November 2000: Vol. 290 no. 5494 pp. 1155-1159 DOI: 10.1126/science.290.5494.1155
Divine Right Of Capital: Mijn Dagboek 08122001, 11042002, 27082003, 08012004, 16102004 en 27022008

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 15 Mei 2012
Dana Gioia (1950) is een bekende Amerikaanse dichter. Hij is tweede generatie Italiaans immigrant, was corporate executive bij General Foods met diploma's van Harvard en Stanford Business School. Na een snelle carrière trok hij zich in 1992 terug om voltijds te dichten.
Nu zet hij zich ook in bij het bestrijden van analfabetisme. In een heel informatieve YouTube, 'Why Reading Matters', ondersteunt hij het belang van kunnen lezen voor de ontwikkeling, en voor maatschappelijke relaties. O.a. blijkt dat slechts 3% van de gevangenen redelijk kan lezen, en dat 55% van wie niet redelijk kan lezen werkeloos is. Amerikanen gaan achteruit in hun leesvaardigheid, meldt hij, en zodoende groeit in de VS voor het eerst in een generatie van kinderen die minder 'education' hebben dan hun ouders. De Amerikaanse mythe van 'self improvement' wordt aldus gelogenstraft.
Uit zijn gedicht selecteerde ik de coupletten waarin hij heel subtiel laat zien wat een 'voorspelling' eigenlijk is. Het is niet iets waar je je aan kunt vastklampen voor de rest van je leven. Nee, het is een heel zwak signaal waar je goed naar moet luisteren, en waarvan je zelf wat kunt maken. Als van een intuïtie. Dat is nog eens wat anders dan 'gelovigen' die keihard in profetieën geloven, en anderen er om doodslaan.

For what is prophecy but the first inkling
of what we ourselves must call into being?
The call need not be large. No voice in thunder.

It's not so much what's spoken as what's heard --
and recognized, of course. The gift is listening
and hearing what is only meant for you.

And sometimes we proceed by prophecy,
or not at all -- even if only to know
what destiny requires us to renounce.

In the green torpor of the afternoon,
bless us with ennui and quietude.
And grant us only what we fear, so that

Underneath the murmur of the wasp
we hear the dry grass bending in the wind
and the spider's silken whisper from its web.
Het hele gedicht, tien coupletten, bevat nog heel andere verrassingen o.a. over hoe een jongen en een meisje dromen van hun toekomst.
Een aanrader!
________________________
Dana Gioia: Why Reading Matters, http://www.youtube.com/watch?v=UacmZTRvNs4
Dana Gioia, Prophecy [compleet], http://www.poemflow.com/1478 en http://www.poemflow.com/1478#
Dana Gioia: http://en.wikipedia.org/wiki/Dana_Gioia

terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 16 Mei 2012
Wat je niet kunt bestrijden . . . ik kon opeens niet meer ordelijk denken. De hele dag niet. Ik hoop op morgen.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 17 Mei 2012
Ik geloof dat ik maar eens wat vakantie ga nemen. Dat helpt ook. Dat komt mooi uit, want Ghislaine komt vandaag. Ik haal haar af in Tenerife.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 18 Mei 2012
Dit is misschien wel de laatste column die ik schrijf. Althans op deze manier, en als eerste taak na het opstaan. Mijn dag is [was!] pas begonnen als ik daarmee klaar ben [was!]. Een 'pittige wandeling' daarna zorgde voor een lijfelijk, psychisch en emotioneel -- en wat al niet meer -- evenwicht. Het was, soms letterlijk hier met die zeewind, 'uitwaaien'. Aan niets denken. Een vorm van 'nietsdoen' die goed bij mijn natuur paste.
Maar nu is die 'pittige wandeling' er niet meer. Hoewel botten en spieren na het ongeval van vorig jaar weer helemaal in orde zijn, was het oude vanzelfsprekende uithoudingsvermogen verdwenen. Al het gesukkel van de laatste maanden met moeheid, concentratieverlies -- en wat wal niet meer -- had daarmee te maken. Hoe herstel ik dat uithoudingsvermogen?
Niet dus.
Vannacht werd mij helder dat ik regelrecht op een burn out afsteven als ik zo probeer door te gaan. Ik heb nog een alternatief gevonden voor dat 'uitwaaien'. Als ik thuis op een stoel ga zitten, zelfs in een luie, of op een bank ga liggen, dan blijf ik altijd bezig. Ik wil altijd iets doen, iets afmaken.
Maar zo'n burn out zie ik ook niet zitten. Ik zie wel wat ik de komende dagen doe. Op dit moment is Ghislaine hier en we gaan volgende week samen naar NL en daarna door naar Frankrijk. Dat betekent sowieso een ander ritme de komende weken.
Ik heb nog geen 'plan' over waar ik wèl heen wil. Mijn actie is dus een 'rear end objective' zoals Edward de Bono dat noemde, en wat ik toen vertaalde als 'punaisedoel': als je op een stoel gaat zitten met een punaise is er maar één ding: wegwezen! Kan niet schelen waarheen. Dat is de situatie. Daarmee ga ik verder. Géén burn out!
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 19 Mei 2012
Mijn observatie van gisteren dat ik rechtstreeks op een burn out afsteven als ik zo doorga, is sindsdien bevestigd. Een duidelijke nieuwe koers is er nog niet, want, zoals ik gisteren schreef, heb ik slechts een 'rear end objective', een 'punaisedoel'.
De gretige nieuwsgierigheid waarmee ik kranten las -- met name de beschouwende artikelen en de commentaren, het 'hot news' las ik in mindere mate -- moet ik stoppen. Stoppen met 'waarnemen' dus. Dat is nogal een opgave! En ook stoppen met mijn 'crunch-crunch' denken waarmee ik vervolgens mijn chaotische waarnemingen tot ordelijke gedachten omvormde en iedere dag op een A-viertje zette. Dat was een dagelijks genoegen. Héérlijk. Want daarna had ik een schone lei, en kon ik met genoegen mijn nieuwsgierigheid waar volop bevredigen. Die pittige 'uitwaaiwandeling' zorgde ook voor een evenwicht. Helaas . . .
Ik inventariseer nu alternatieven die ik met mijn nomadenleven kan combineren. Wellicht tref ik er een die mij inspireert. Tekenen en schilderen passeerden de revue. Met tekenen heb ik oude ervaring. Zie zou ik kunnen ophalen. Met schilderen heb ik die ternauwernood. Ik las altijd vrij veel, maar ternauwernood 'fiction'. Althans heel weinig, en in vind het niet aantrekkelijk om daar meer tijd aan te besteden. Muziek maken is niet zo geschikt voor een nomade met mini-mini bagage.
Wat schrijven betreft wil ik mij tot het onderhanden boek over 'pensioneren' beperken. Een eventuele column zou 'in functie' voor dat boek moeten zijn. Bijvoorbeeld als vingeroefening voor een bepaald thema dat ik daarin wil opnemen. Als ik een geschikt gedicht tegenkom -- ik lees veel gedichten -- zou ik dat voor een column kunnen gebruiken, net als tot nu toe. Het zal er op neerkomen dat ik veel minder columns zal schrijven.
Daarmee mis ik nòg 'iets'. Ik ben er nog niet helemaal achter wat dat 'iets' is, maar ik denk dat ik zal gaan invullen met een wekelijkse[?] reisbrief zoals ik die nu maak als ik buiten Europa verblijf.
Dat is de stand van zaken. Ik denk verder.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 20 Mei 2012
Ik bladerde vanmorgen door mijn post, en vond een mailtje van Jeroen waarin hij terloops een gedichtje(?) van Piet Theys achterlaat.
Is het een gedicht? Is het een aforisme? Piet Theys (1927 - 1974) was bekend als welbespraakte sportjournalist bij de BRT, en hij schreef 'humoristische verhalen'.
Volgens Jeroen komt het uit een bundel 'Kordate aarzelingen: aforismen'. Misschien is het daarom geen gedicht, maar heeft het slechts de schijn van een gedicht. Het is opgemaakt als een gedicht. Die bundel is niet meer in de handel.

De kosmos?
Dat kan niet.
Dus is er een God.

Een God?
Dat kan niet.
Dus hebben wij God geschapen.

Maar het is wel te betreuren dat hij ons geen toestemming
heeft gevraagd om de kosmos te scheppen.
Theys heeft meer aforismen achtergelaten:
--Als je wilt dat je dromen werkelijkheid worden, wordt dan wakker.
--Hij is een man met gezond verstand, hij hoeft dus nooit na te denken. Het ontbreekt er nog aan dat Jeroen er aan toevoegde:
--Hou dus maar op met denken, en vertrouw op je gezonde verstand.
Een mailtje van Henk gaf mij 'goede raad':
--Het ogenblik om je te ontspannen is wanneer je er geen tijd voor hebt.
Gisteravond, meteen, een mail van Gery die mij een hart onder de riem stak.
--Dank, dank, voor zoveel medeleven. Het is hartverwarmend.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 21 Mei 2012
Vandaag geen column.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 22 Mei 2012
Vandaag geen column.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 23 Mei 2012
Vandaag geen column.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 24 Mei 2012
De langverwachte reisdag van La Gomera naar Eindhoven.
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Vrijdag 25 Mei 2012
Gisteren was de lange reisdag van La Gomera naar Eindhoven. Zes uur opstaan, acht uur 's avonds aankomen. De verplaatsing zelf was nogal routineus, maar de aankomst was overweldigend. Dat landschap! Die zon! Het raakte mijn diepste en allermooiste jeugdherinneringen aan het land waar ik opgroeide. Dit was het land van mijn jeugd. Die bossen, die tuinderijen, die horizon.
Heel anders dan mijn woestijnklimaat.
Nu, terug in Eindhoven in het huis van Ghislaine, word ik op een andere manier overweldigd. Folders, boeken, kranten en wat al niet meer, tjokvol met 'culturele informatie'. Kennelijk ben ik terug uit mijn culturele woestijn.
(100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Zaterdag 26 Mei 2012
Paul Laurence Dunbar (1872-1906) was een van de eerste 'erkende' Afro-Amerikaanse dichters. Ik vind dit gedicht een dithyrambe op verlangen, op verlangen naar de geliefde. Het heeft grote puurheid in dat opzicht. Daarom koos ik het.
Je moet het minstens twee keer lezen, maar dat geldt voor alle gedichten.

Invitation to Love

Come when the nights are bright with stars
Or come when the moon is mellow;
Come when the sun his golden bars
Drops on the hay-field yellow.
Come in the twilight soft and gray,
Come in the night or come in the day,
Come, O love, whene'er you may,
And you are welcome, welcome.

You are sweet, O Love, dear Love,
You are soft as the nesting dove.
Come to my heart and bring it to rest
As the bird flies home to its welcome nest.

Come when my heart is full of grief
Or when my heart is merry;
Come with the falling of the leaf
Or with the redd'ning cherry.
Come when the year's first blossom blows,
Come when the summer gleams and glows,
Come with the winter's drifting snows,
And you are welcome, welcome.
________________________
http://www.poemflow.com/1490 en http://www.poemflow.com/1490#

terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Pinksterzondag 27 Mei 2012
Mae West (1893-1980) en Marilyn Monroe (1926-1962) waren vooral bekend als Hollywood's sekssymbool waardoor hun overige kwaliteiten in de verdrukking kwamen. Monroe is nu erg in de publiciteit. Dat is een soort herkansing. West wist al tijdens haar leven duidelijk te maken dat ze méér in haar mars had. Zij is veel ouder geworden. Dat was háár herkansing.
Het verhaal gaat dat West, toen haar uitstekende vormen begonnen af te nemen, van een onbescheiden journalist de vraag kreeg waar haar prachtige rondingen waren gebleven. Zij zette hem pittig op zijn nummer:
--"Listen young man, aging is not for cowards"
In een themanummer van Der Spiegel uit 1999 over ouder worden, wordt dit aangehaald en vertaald als "Alt werden ist nichts für Feiglinge".
Ik schreef er 13 Februari over, en ik noemde toen ook twee boeken die in Duitsland zijn verschenen met titels die door de uitspraak van West waren geïnspireerd. Beide boeken heb ik toen bij amazon.de besteld, en naar Eindhoven laten sturen. Nu kan ik van allebei een 'signalering' schrijven, want ze zijn belangrijk voor mijn pensioenboek, en de moeite waard voor iedereen die ouder wordt. En dat worden we allemaal, nietwaar?
Het eerste is van Joachim Fuchsberger (1927), een bekende toneelspeler. Zijn boek is van 2011. Hij werd dat jaar 84. Het is getiteld: Altwerden ist nichts für Feiglinge. Hij schrijft over zijn eigen ervaringen met ouder worden; hoe hij het zelf beleeft, vooral in relatie met zijn omgeving. Dat kun je verwachten van een ervaren toneelspeler en entertainer: "Hoe zie ik mezelf? Hoe zien anderen mij? Wat kan ik daarmee?"
Een van zijn conclusies is:
--"Benehmen wir uns nicht wie alt geworden Junge, sondern wie jung gebliebene Alte". [Laten we ons niet gedragen als oude jongeren, maar als jong gebleven oudere].
Het tweede boek is van Elisabeth Lange (1952), en heeft als titel Älterwerden ist nichts für Feiglinge. Haar boek is van 2005. Dat jaar werd ze 53. Op de achterflap haalt ze nog een andere wijsheid van West aan waaruit blijkt dat West ook over haar eigen ouderdom heeft nagedacht: "Man ist nie zu alt um jünger zu werden".
Lange is "Ernährungswissenschaftlerin" en heeft zich ertoe gezet om het medisch-wetenschappelijke jargon om te zetten in leesbare taal. Niet alleen heeft zij de thema's geselecteerd die met ouder worden te maken hebben, ze gaat ook in op wat je ermee kunt [of moet] als je nog niet 'oud' bent. Het is vaak de psycho-sociale dwang die het 'leuk' maakt om teveel en verkeerd te eten. Of om 'stoer' te roken. Juist op haar leeftijd zit ze daar midden in. Na je veertigste gaan je ogen daarvoor open. In die zin is Lange, net als Fuchsberger, een insider die over zijn hoogsteigen ouder worden rapporteert. De slotparagraaf van Lange luidt dan ook:
--"Älter wird man am jeden Alter".
Zij wijdt systematische hoofdstukken aan de hersens, de huid, ziektes, de spieren, en hormonen. En óók aan charlatans. Die laatste ontmaskert ze niet alleen, maar maakt ook duidelijk waarom wij er zo gemakkelijk in geloven. Dat leidt tot een 'ongemakkelijke analyse', want het is confronterend. Ik kom op beide boeken natuurlijk terug.
___________________________
Zie mijn bronvermeldingen in Mijn Dagboek van 13 Februari 2012

terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Pinkstermaandag 28 Mei 2012
"Älter wird man am jeden Alter", was de titel van de slotparagraaf van het boek van Elisabeth Lange dat ik gisteren 'signaleerde'. Zij schreef dat als conclusie van haar studie als "Ernährungswissenschaftlerin", en baseerde dat op wetenschappelijk onderzoek van anderen. In het boek van Joachim Fuchsberger is dat zinnetje ongewild de leidraad van het boek, en hij baseert dat op waarneming van zichzelf en zijn naaste omgeving. In die zin is het autobiografisch met het accent op de gebeurtenissen die hem 'ouder' maakten. Toch is het niet een boek van een zelfingenomen egotripper. Als bekend filmspeler en TV presentator met [professionele] behoefte aan grote uitstraling, komt zijn 'ego' wel ter sprake. Gelukkig, want het zijn juist de botsingen met zijn ego die hem 'ouder' maken ... en wijzer ... en nederiger. Dat maakt deze 'beroemdheid' weer menselijk.
Als hij de laatste regels van dit boek schrijft is hij 'dreiundachtzig Jahre, acht Monate und zwanzig Tage alt'. 'Die letzte Hürde kommt in Sicht', schrijft hij. Hij huldigt het adagium: 'I will cross that bridge when I come to it. Über Hürden springst du, wenn du vor ihnen bist, nicht vorher'.
--"Hoe ouder ik word", schrijft hij in de laatste regels, "des te meer houdt de aarde mij vast. Ik ben dankbaar voor iedere dag. Tot aan het eind blijft het een hordeloop met alles wat daarbij hoort".
Maar het leven is spannend, mooi, interessant, en hij gebruikt daarvoor ook de woorden van Goethe uit Gretchens Nachtlied: 'himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt'.
Zijn eerste botsing met ouder worden komt op zijn vijf en veertigste. Hij koopt dan een motorfiets om zijn kracht en jeugdigheid te bewijzen. Dan gebeuren wat stomme dingen. Gelukkig geen ernstige ongelukken, en hij ontmaskert zijn 'ontkenning'. Hij denkt aan dat voorval als hij rond zijn zestigste leeftijdgenoten ziet lopen met opzichtige roze overhemden, open tot aan de navel, en een gouden kruis aan een halsketting: 'Benehmen wir uns nicht wie alt geworden Junge, sondern wie jung gebliebene Alte'.
Je moet van het voorbije leven telkens afscheid nemen en opnieuw beginnen. Hij citeert Nat King Cole:
--'Get yourself up, dust yourself off - and start all over again'.

Hij heeft nogal wat meegemaakt. Een open hart operatie met complicaties, bijvoorbeeld. Maar kleine kwalen moet je voor je houden, ontdekt hij, dat zien de mensen zelf wel. Vraag liever aan de ander hoe hij het maakt, en luister dan goed. Du wirst staunen, was du bei de Beschäftigung mit dir selbst alles nicht mitbekommen hast.
Hij is duidelijk 'outer oriented'. Dat hoort bij zijn beroep. Toch doet hij mij ook aan Montaigne denken. Qua vorm is hij is niet zo 'filosofisch', maar inhoudelijk wel. Ook Fuchsberger laat zijn 'kleine kwaaltjes' de revue passeren, en besluit dat je ermee moet leren leven. Als 'outer oriented' persoon zijn 'sociale botsingen' over vooroordelen over de ouderdom, ook 'ouderdomskwaaltjes'. Een producer die hem een rol weigert omdat hij 'te oud is om een oude man te spelen'. Tien artsen die over hetzelfde kwaaltje een andere diagnose stellen. Je staat er dan alleen voor, en daarmee moet je leren leven.
Kortom, dit is een relaas over hoe Joachim ouder werd. Natuurlijk is hij een vlotte verteller, maar zijn verhaal is eerlijk en zelfs 'nederig'. Het is als een interview met een echte oudere, de beste bron van informatie over ouder worden. Beter dan statistieken.
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Dinsdag 29 Mei 2012
Ik ben druk-druk in mijn hometown, maar meer dan andere jaren heb ik flink rondgewandeld. Vaak sta ik stil bij een gebouw of straathoek en probeer mij te herinneren hoe dat vroeger was, want ik herken het niet, of maar half-half.
--"Ik heb Rip van Winkle gevoelens", zeg ik dan tegen mezelf.
Rip van Winkle was de protagonist van een vertelling van Washinton Irving. Door een betovering was hij in slaap gevallen. Toen hij twintig jaar later wakker werd, herkende hij zijn dorp en zijn kinderen slechts met moeite.
Ik ben achttien jaar 'weg'. Zou het dat zijn? (100 woorden)
___________________________
Samenvatting van de vertelling: http://en.wikipedia.org/wiki/Rip_Van_Winkle Volledig: http://www.bartleby.com/310/2/1.html

terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Woensdag 30 Mei 2012
Bijna twee weken geleden schreef ik dat ik 'rechtstreeks op een burn out afsteven als ik zo doorga'. De belangrijkste oorzaak was het wegvallen van mijn 'vanzelfsprekende' dagelijkse 'uitwaaiwandeling'. Zonder dat ik mij daar van bewust was, zorgde dat voor een prachtig evenwicht. Ik heb voor die 'uitwaaiwandeling' nog steeds geen goede vervanger gevonden.
Later bedacht ik mij dat ik natuurlijk het schrijven van een column iedere ochtend als zodanig zou kunnen afschaffen. Dat is de zeer intensieve klus waarvan ik moet uitwaaien. Dus heb ik dat intussen óók geprobeerd. Ik deed er een grote dosis zelfkennis op, maar als oplossing deugt het vooralsnog niet. Ik schrijf die column namelijk als eerste taak iedere morgen. Ik word heel vroeg klaar-klaar wakker met een hoofd vol ideeën die zich opdringen. Dat is nu eenmaal mijn bioritme. Om niet nerveus te worden van die ideeënaanval, schrijf ik enkele gedachten daarvan ordelijk op. Van al die gedachtesprongen word ik gek. Opschrijven ordent. Vandaar.
Het was ook het 'sociaal maken van een hoogst individueel idee', een techniek die iedere ontwerper / uitvinder onder de knie moet krijgen. Anders blijft hij in zijn eigen vet gaarkoken, en raakt geïsoleerd.
Ik ontdekte die 'helende werking' van mijn schrijven toen ik op een ochtend eens probeerde te tekenen in plaats van te schrijven. Er ontvouwde zich een wandelpad door de vrije natuur. Ik tekende het pad ook ongeveer zoals ik het zou lopen. Beginnen bij het begin, en zo verder. Ik kon wel kijken naar de verte, naar waar dat pad heen zou leiden, maar al wandelend zou het even duren. Ik kon er niet heen met een gedachtesprong.
Dat was precies de manier waarop schrijven werkte. Door mij te verplichten tot ordelijke zinnen, kon ik die wilde gedachtesprongen onder controle krijgen; temmen. Het waren juist die wilde gedachtesprongen die mij zo vroeg in de morgen onstuitbaar klaar-klaar wakker maakten.
Het probleem begint zich wat beter af te tekenen.
Niet gek hè? Na twee weken al?
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Donderdag 31 Mei 2012
Jeroen stuurt mij een enkele dichtregel van de Zuid-Afrikaanse dichteres Ronelda Kamfer (1981). Zij vergelijkt de gedachten die haar niet willen loslaten met een overvolle kleerkast. Dat is voldoende om die regels te begrijpen, maar vertalen in het Nederlands zodat het even prachtig klinkt, is een andere zaak. Jeroen stuurde mij de vertaling erbij van Alfred Schaffer die meer gedichten van Kamfer heeft vertaald, en je voelt de hopeloosheid om het ritme te bereiken van het lichtvoetige praat-Afrikaans dat Kamfer gebruikt. Daarom kun je het beste die Zuid-Afrikaanse regels woordloos in je binnenste vertalen. Dan geniet je er het meest van:

herinneringe is soos 'n klomp klere in 'n kas
jy stop net vol tot een dag wanneer jy sukkel
om die kas toe te kry soos die klere wil uit
jy maak toe toe toe maar hulle wil uit uit uit
Dit is Schaffer's vertaalpoging voor de laatste regel: "je sluit sluit sluit maar toe, maar zij willen eruit uit uit" Probeer zelf maar eens. Moeilijk hè?
___________________________
Meer over Ronelda Kamfer: http://af.wikipedia.org/wiki/Ronelda_Kamfer
Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns, http://versindaba.co.za/2010/01/10/onderhoud-ronelda-s-kamfer/

terug eerste dagboekregel

Einde Mijn Dagboek Mei 2012