Mijn Dagboek 146

Dit is Dagboek 146. Het loopt van 1 tot 31 Juli 2012 in Cessenon sur Orb en begint met het thema Illusie Versus Werkelijkheid in de vorm van een gedicht van Henry David Thoreau. Gedichten zijn goed vertegenwoordigd deze maand. Acht keer geef ik commentaar op een gedicht dat mij onder ogen komt [1 7 11 16 19 20 25 29]. Het thema 'morgensterren' deed het ook goed. Vijf keer hield ik het spel van Jupiter, Venus en Aldebaran in de gaten en noteerde de tijden van de 'dwaalsterren' [3 15 18 22 24]. Het thema 'pensioen' kwam eveneens vijf keer aan de orde omdat ik twee pittige boeken over ouder worden lees die materiaal opleveren voor het pensioenboek waar ik aan werk, al stond het deze maand op een klein pitje [5 8 9 13 20]. Deze maand overleed mijn vriend Theo [6] en mijn Parijse vriendin Marguerite [10]. Ook overleden deze maand de dichters Gerrit Komrij en Rutger Kopland. Met beide had ik wat [16]. Mijn skepsis over Social Media kreeg een deuk met de ontdekking van Reddit, en de grondige discussie over de economie die ik daar aantrof [26 28]. Samen met Yvonne en Henk vond ik de juiste vertaling van cowslip, een bloem uit een gedicht van Shakespeare [29 30 31]. De resterende dagen schreef ik over gevariëerde thema's, mijn nieuwe digitale TV [2], regionaal mediterraan denken [12], nostalgie over mijn verblijf in Parijs in 1954 en de begrafenis van Colette [14], bedrogen met een wisseltruc [17], Moeder en Dochter op bezoek [21] en de slechte talenkennis van de Franse studenten uit Franse bron [23]. Behalve de reis naar Parijs om Marguerite voor het laatst te zien, bleef ik de hele maand in Cessenon sur Orb.
Index Juli 2012
1,   2,   3,   4,   5,   6,   7,   8,   9,   10,   11,   12,   13,   14,   15,   16,
17,   18,   19,   20,   21,   22,   23,   24,   25,   26,   27,   28,   29,   30,   31.

Cessenon sur Orb, Zondag 1 Juli 2012
Vrijdag verdiepte ik mij in het thema Illusie Versus Werkelijkheid.
'Zowel dichters als wetenschappers worstelen ermee', schreef ik. Maar Henry David Thoreau geeft er een andere draai aan.

My Life Has Been The Poem

My life has been the poem I would have writ,
But I could not both live and utter it.
Bedoelt hij dat je geen tijd hebt om te leven als dichter?
Of kun je überhaupt niet leven als dichter?
Wat doet een dichter dan wèl, als hij zijn belevingen beschrijft?
Zijn dat gefantaseerde belevingen van een gefantaseerd leven?
Waar blijft de 'èchte' dichter? Bestaat die wel? (100 woorden)
____________________
http://www.poemflow.com/1529 en http://www.poemflow.com/1529#
http://www.poemhunter.com/poem/my-life-has-been-the-poem/

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Maandag 2 Juli 2012
Gisteravond heb ik naar de finale Spanje - Italië gekeken. Ik ben geen voetbalfan, maar voor finales maak ik een uitzondering. Beter nog zijn halve finales, zoals een vroegere buurman in Eindhoven mij ooit uitlegde. Daar gaat het meer om het spel.
Gisteravond had ik ook voor het eerst mijn Internet TV geïnstalleerd. De laatste minuut voor de wedstrijd begon was ik ermee klaar. De doos met de spullen lag al een paar dagen in huis. Ik had er ambivalente gevoelens over, want sinds mijn aankomst was ik al druk geweest met TV, terwijl ik helemaal geen TV-kijker ben. Maar ja, helemaal zonder wil ik óók niet blijven leven.
Wat was het geval? Tijdens mijn afwezigheid deze winter was hier in de regio het TV systeem, TNT, Télevision Numérique Terrestre, definitief op 'digitaal' overgegaan zodat mijn TV-toestel het signaal niet meer kon verwerken.
Helemáál geen beeld. Dat ging mij te ver.
Ik had enkele opties, waaronder een nieuw TV toestel kopen(1), een transmitter aanschaffen die het signaal verteerbaar maakte voor mijn toestel(2), of overgaan op Internet TV(3). Dat laatste is sinds kort mogelijk in onze wijk. ADSL kan hier nu werken tot 25Mbps, uitstekend voor TV via Internet.
Ik koos (2) omdat ik zo'n ding voor 75 euro hier in het dorp kon kopen. Ik installeerde dat, en het werkte maar half. De vakman die ik erbij haalde ontdekte dat de zendmast precies verscholen was achter het nieuwgebouwde huis van mijn buurman. Het oude TV-signaal was daar minder gevoelig voor, maar voor het nieuwe was die hindernis fataal. Mijn antenne verplaatsen was de aangewezen oplossing, maar duur. De vakman wilde eerst een 'betere' antenne en een extra versterker te proberen. Geslaagd! Dat bleek een stuk goedkoper dan de antenne verplaatsen! Voor 150 euro extra had ik toegang tot de 19 TNT- zenders. Allemaal Franse, en ruim voldoende voor mij.
Dat zou 'einde verhaal' hebben betekend als ik niet toevallig aan mijn buurman had gezegd dat ik voor mijn ADSL meer dan 36 euro per maand betaalde, en dat Internet TV zeker op een hoger bedrag zou uitkomen.
Hij vond dat veel, en vroeg dat na. Hij ontdekte dat ik nog heel oude prijzen betaalde en dat Internet mét TV -- dus het hoge debiet van 25Mbps -- nu slechts 31 euro zou moeten kosten. In de roes van die prijsverlaging zei ik meteen ja, en nu heb ik toegang tot een paar honderd zenders. Ik heb er nog geen ontdekt waarvoor ik een straatje zou omlopen. Geen aanwinst dus. Behalve de prijsverlaging geniet ik gelukkig ook van het hoge debiet voor mijn computer. Het vorig jaar had ik meer dan 37 uur nodig voor de back up van 5 gigabyte documenten.
Dat waren mijn ambivalente gevoelens gisteravond. De nieuwe transmitter met antenne en versterker zijn opeens overbodig. Weggegooid geld! Ik heb veel TV-zenders erbij die mij ternauwernood interesseren, maar ja, back uppen dat zal veel sneller gaan.
Intussen was Spanje - Italië prachtig. Ik heb die wedstrijd helemaal uitgekeken en alle vier de doelpunten in geuren en kleuren gezien. Ik heb genoten. Daar ging het om.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Dinsdag 3 Juli 2012
Toen ik vanmorgen om tien over half vijf uit mijn raam keek, zag ik een stralende Venus. Tenminste dat dacht ik, want zó stralend is Jupiter niet. Venus zou Jupiter dan al gepasseerd moeten hebben, want dat staat te gebeuren. Maar zo vlug al?
Even later, 04:45 verscheen Venus: Nòg stralender. De horizon was brandschoon na de buien van de laatste dagen. Ik had door de bewolking de ochtendsterren al een paar dagen gemist. Na de wolkeloze bloedhitte van de vorige week begon Vrijdag wat bewolking te komen. Zondag hadden we twee forse buien van samen tien millimeter. Maar nu was de lucht weer kraakhelder aan de horizon.
Beide planeten hebben elkaar nog maar weinig ingehaald. Dat wordt het spel voor de rest van de zomer; om dat in de gaten te houden. Sinds de vorige week Woensdag toen ik ze voor het eerst weer signaleerde, zijn ze al twintig minuten vroeger opgekomen. De afstand naar de zon wordt groter, en de zon komt ook later op, al is het nog niet veel.
Ik heb het even nagekeken, het scheelt al vier minuten in NL en drie minuten hier. Toen ik dat in beide tabellen opzocht, verraste mij het grote verschil in zonsopkomst. Natuurlijk had ik weer van de 'lange dagen' in NL genoten, maar hier komt de zon vandaag om 06:10 op, en in NL om 05:26. Dat zijn 44 minuten alleen al 's ochtends. Vanavond is het respectievelijk 21:30 en 22:02. Dat scheelt nog eens 22 minuten. Wij hebben hier vandaag dus ruim een uur minder zonlicht dan in NL.
Vreemd ... Vreemd toch?
Je gaat toch naar Zuid Frankrijk voor méér zon? Niet voor minder toch? Hoe zit dat?
En waarom zit ik hier? Gewoon ... als klimaatvluchteling. Ik verlang wel eens naar die wisselende seizoenen in NL. Echt herfstweer, of beginnend voorjaar, met sneeuwklokjes en zo. En van die ontzettend korte dagen rond Kerstmis.
Van die ontzettend lange zomeravonden heb ik de vorige maand nog genoten. Ach ...
____________________
Tabel Franse tijden: http://www.leshorairesdusoleil.com/
Tabel NLse tijden: http://home.hccnet.nl/v.d.horn/weersverwachting/zonsopkomst_zonsondergang.htm
Tabel Canarische tijden: http://www.fomento.gob.es/salidapuestasol/2012/Santa-2012.txt

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Woensdag 4 Juli 2012
Vandaag geen column.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Donderdag 5 Juli 2012
Bij het schrijven van het 'pensioenboek' dringt het steeds meer tot mij door dat er een 'selectief taboe' rust op het onderwerp. Pensioen is 'leuk', ouderdom 'nee'.
Pensioen is de kapstok, maar 'ouderdom' moet onzichtbaar blijven. Niet toevallig maakte ik al direct de intuïtieve keuze om enkele hoofdstukken te wijden aan het 'triviale' van het verschijnsel pensioen in relatie tot het echte ouder worden: dáár ging het mij om.
Het boek La Vieillesse van Simone de Beauvoir had ik daarom al eerder van stal gehaald, en nu ben ik er weer aan toe om het nog eens grondig te lezen. Het is nog steeds het enige grote synthetische werk over de ouderdom, en daarom belangrijk naast de moderne denkers daarover.
Beauvoir verdeelt haar boek in tweeën. 'Le point de vue de l'extériorité', heet het eerste deel. Het tweede deel gaat uit van de oudere zelf: 'L'être dans le monde'. Verder maakt ze duidelijk dat ouder worden niet alleen een biologisch verschijnsel is, al is dat op zichzelf al een complex gebeuren. Het is vooral ook een cultureel feit. Ouder worden kun je daarom alleen vanuit die totaliteit bekijken.
Dat biologisch ouder worden een complex verschijnsel is, illustreert ze al direct in het begin met enkele sprekende voorbeelden. 'Biologische groei en functievermeerdering', changements avantageux, kunnen niet eenvoudigweg op de eerste helft worden geprojecteerd, evenmin als 'biologische afgang en functievermindering', changements désanvantageux, naar de tweede levenshelft kunnen worden verwezen.
Vanaf je twintigste, en zeker vanaf je dertigste, begint al een teruggang van de organen, en je kunt toch moeilijk beweren dat de mens als geheel dan 'veroudert'. Volgens Kinsey vermindert de seksuele kracht van man al vanaf zijn zestiende. Het vermogen om hoge tonen te horen, en bepaalde vormen van geheugen, verminderen al vanaf je twaalfde. Je marge om je aan te passen neemt al vanaf je tiende af, zonder dat er sprake is van algemene achteruitgang. Integendeel! Op een vergelijkbare manier moeten 'functie-verminderingen' op hoge leeftijd in het kader van het geheel worden bezien.
In een YouTube interview maakt ze speciaal melding van de menopauze als 'verouderingsmoment', dat tegelijkertijd de vrouwen ruimte geeft om heel andere maatschappelijke rollen op zich te nemen. Dat is 'functie-verrijking'.
Ze haalt een grappige metafoor aan die teruggaat op een uitspraak van Freud, namelijk dat je eens moet nadenken over de 'trieste tegenstelling' [contraste atristant] tussen de stralende intelligentie van een kind, en de intellectuele middelmatigheid van een doorsnee volwassene. Andere schrijvers en denkers [Montherlant, Ferrante] borduurden daarop voort, en genereerden de metafoor van de prachtige vlinder die voortkomt uit een onopvallende rups. Maar bij de mens is het omgekeerd, het is de prachtige vlinder die onopvallende rups wordt.
Beauvoir schreef dit boek na La Deuxième Sexe, maar met dezelfde bedoeling, om in een zo breed mogelijke context -- diepgewortelde -- vooroordelen uit de weg te ruimen.
_________________________
Resumé du livre, 164 woorden: http://www.evene.fr/livres/livre/simone-de-beauvoir-la-vieillesse-5120.php
YouTube interview, 8 min, http://www.youtube.com/watch?v=XHVTKy1cmuc
Engelse vertaling van deze Youtube: http://maitresse.typepad.com/maitresse/2009/02/simone-de-beauvoir-on-la-vieillesse.html
Dailymotion interview, 14 min, http://blogs.mediapart.fr/edition/l-utopie/video/040908/simone-de-beauvoir-la-vieillesse
Ik schreef eerder over La Vieillesse 2 jan, 1 en 13 feb 2012

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Vrijdag 6 Juli 2012
Theo is er niet meer. Opeens was er een kramp, en weg was hij. Hij zat op de rand van zijn ziekbed, en praatte met zijn vrouw. In het ziekenhuis voor 'nader onderzoek'. Vooral de laatste weken was hij zwakker en zwakker geworden. Wij hadden nog gebeld over zijn hartoperatie. Geslaagd. Maar er was meer.
Allebei waren we 80+. We leerden elkaar pas kennen toen we midden vijftig waren. Hij vervroegd gepensioneerd van een expat carrière. Ik in full swing met mijn laatste ronde.
We hadden elkaar veel te vertellen.
Gelukkig hebben we dat gedaan. Nu kan het niet meer. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zaterdag 7 Juli 2012
Jacek Gutorow (1970) is een Poolse dichter die nogal aan de weg timmert met dichtbundels en vertalingen. Zijn werk is al in veel talen vertaald. Dit gedicht is uit The Folding Star and Other Poems, een bundel die pas de vorige maand is verschenen in het Engels.
Ik moest dit gedicht een paar keer lezen, want het sprak mij meteen aan, maar ik wist niet hoe en waarom. Dat weet ik trouwens nog niet, maar sommige regels doen mij denken aan gedichten van Wisława Szymborska, ook dat broodnuchtere en eenvoudige neerschrijven van een evidente waarneming: In een flits worden twaalf kraaien een zwerm --en omgekeerd-- en zie je de zee opeens als golven --en omgekeerd.
Hij noemt het gedicht Slur, letters en woorden die in elkaar overgaan als gevolg van slordig schrijven of praten. Voor mij had het ook Blur, wazige overgangen, mogen heten, Tegelijkertijd is het heel precieze waarneming, of beter, bewustwording van die waarneming, en van die 'verwarring'.
Daar gaat het om, de veelzijdigheid van een enkele 'waarneming'

Slur

The problem with boundaries: in the blink of an eye a dozen crows
lose their individuality and become a flock. Same as now:
frayed seconds disappear into quarters
that transfer their worth into the afternoon's account.
Time flows but space isn't any worse:
the flock of crows cuts the sky diagonally.
It's as if a new continent were emerging
to greet halfway the nascent cartographers
and their dreams. Sooner or later the flock will break up
into birds. The sea will crumble into waves.
The waves into drops. A delicate afternoon will be calculable
like harvested grain. The room will resemble
a clock without hands.
_________________________
Over Jacek-Gutorow: http://www.boaeditions.org/authors/Jacek-Gutorow/
Slur: http://www.poemflow.com/1534 en http://www.poemflow.com/1534#

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zondag 8 Juli 2012
Ik lees op het moment twee boeken tegelijk. Allebei 'feministisch', want La Vieillesse van Beauvoir, waar ik Donderdag nog over schreef, was toentertijd [1970] niet bedoeld als zodanig. Beauvoir wilde 'alleen maar' doen was ze met La Deuxième Sexe had gedaan: Op basis van een breed filosofisch, historisch en cultureel onderzoek eens goed de bezem halen door al die incongruente, tegenstrijdige en pertinente onjuistheden die daarover in omloop waren.
Het andere boek [van 1999] is uitdrukkelijk feministisch, en bouwde toen bewust voort op de 'vrouwenstudies' die sinds La Deuxième Sexe [opnieuw] een grote vlucht hadden genomen. Maar het onderwerp 'ouder worden' genoot in die kringen vooralsnog geen grote belangstelling. Daarom kwam dat boek. Ik noemde het boek al deze winter op 14 Februari vanuit Iquique, Chili. Twee van de vijftien studies waren gedeeltelijk vertaald opgenomen in 'De kunst van het ouder worden' van Dohmen en Baars. Dat smaakte naar meer. Daarom bestelde ik het boek van Margaret Urban Walker, Mother Time, Women, Aging, and Ethics. Eindelijk kom ik nu toe aan grondig lezen.
Maar al-met-al is mijn 'pensioenboek' in een crisis gekomen. Mijn idee om het gedane werk deze zomer hier in Cessenon met wat "correcties en amendementen" af te maken was toch al in de knel gekomen. De reacties van de uitgenodigde meelezers blijven wat langer uit, maar vooral ben ik zelf in een stress-situatie terecht gekomen. Op 18 Mei beschreef ik het zelfs als een dreigende burn out:
--"Wat je niet kunt bestrijden, moet je beschrijven, nietwaar?"
Ik aarzel daarom. Moet ik kort-door-de-bocht dat boek afmaken? Met de voorhanden gegevens? En de rest bewaren voor een 'volgend boek'?
Zo ongeveer wil de journalistieke traditie het.
Het alternatief is om het boek [voorlopig] te laten liggen, en om eerst mijn eigen 'stress' te verzorgen. Daar ben ik ook nog niet uit. Het begon van de winter al met die vreemde vermoeidheids- en uitputtingsgevoelens, en geïrriteerdheid 'om niets' die het gevolg waren van 'het ongeval' en de beperkte beweging gedurende enkele maanden. Daardoor had ik lijfelijk veel in te halen. Het zij zo, maar ik realiseer mij 'nù' ook dat ik alleen al door het werken aan mijn boek explicieter dan ooit met mijn eigen 'ouderdom' word geconfronteerd. Dat is aangrijpender dan ik dacht. Ik ga er de tijd voor nemen.
Inderdaad ben ik 'opeens' 80+. Ik ben daar ternauwernood bewust mee bezig geweest. Ik geniet van mijn gezondheid en mijn verdere omstandigheden. Ik reken er op dat dat zo blijft. Uit die hoek komt de 'stress' niet. Het is een soort bewustwordingsproces van mijn leeftijd. Wat gebeurt er? Word ik alsnog bevangen door de [valse] jeugdbeelden en [valse] cultuurbeelden, en moet ik daarmee afrekenen? Of is het 'de overgang'?
Of bestaat er zoiets als een 'bewuste' oudere? Vooral Mother Time diept die gevoelens uit en benadrukt dat 'ouder worden' niets te maken heeft met ziek zijn en doodgaan. "Aging is not being sick or dying". Er zijn veel belangrijkere processen aan de gang waarvan je je beter bewust kunt worden. Dat herkende ik toen ik het las. Voorwaar, géén lichte kost!
____________________________
Margaret Urban Walker [red] Mother Time: Women, Aging and Ethics, Rowman & Littlefield Publshers, Inc, 2000 [paperback] IBSN 978-0-8476-9261-3

terug eerste dagboekregel

Parijs, rue Raymond Losserand, Maandag 9 Juli 2012
Ik ben vanmorgen uit Cessenon vertrokken voor de TGV van 08:31 uit Béziers naar Parijs, Gare de Lyon. Ik zit nu in de flat even te pauzeren, en ik ga dadelijk op ziekenbezoek bij Marguerite in Hôpital St Louis, het oudste en verreweg het grootste ziekenhuis van Parijs. Onderweg heb ik veel in La Vieillesse gelezen. Ik ben bij de hoofdstukken waar Beauvoir het trieste lot van de ouderen in de Griekse en Romeinse cultuur beschrijft. Daar kende men geen solidariteit vanuit de familie of de gemeenschap. Men had geen behoefte aan 'les bouches inutiles'; ze werden vermoord als ze om hun geld of hun macht niet belangrijk waren. Maar er staat óók [p 123]:
--' ... comme dans presque toutes les sociétés, un radical contraste entre le sort des vieillards appartenant à l'élite et ceux de la masse'.
Maar door mijn eigen situatie niet centraal te stellen raakte ik bijna verloren in de 'triestheid van de gemiddelden'. Dat is een bekend valluik waarmee je een vals beeld van je eigen ouderdom krijgt: De eigen waarneming wordt verdrongen, nog versterkt door de moeilijkheid om over je eigen ouderdom, ziekte en dood na te denken. Toch is dat essentieel. In het feministisch boek dat ik daarover onderhanden heb, staat wat dat betreft uitdrukkelijk 'Aging is not about being sick or dying': Er zijn belangrijkere zaken aan de orde. Ik kom daar tzt op terug.
Beauvoir beschrijft wat er gebeurt bij het einde van de antieke wereld, veroorzaakt door de invasie van de Barbaren en de triomf van het Christendom [p 135 e.v.]. Bij die vechtende Barbaren was er vanzelfsprekend weinig plek voor zwakke ouderen, maar in contrast met de Grieken en Romeinen was er bij de Germanen sprake van een 'solidarité familiale [...] très étroite, ce qui implique que les 'bouches inutiles' étaient prises en charge'.
Dat laatste is een interessante constatering die al in die tijd werd gemaakt over het mentaliteitsverschil tussen het Mediterrane en het Noordelijke Europa wat betreft samenwerking tussen mensen die tot op de dag van vandaag zichtbaar is. Ook op ander momenten in de Europese geschiedenis heeft dat een rol heeft gespeeld. [Het ontstaan van het protestantisme, en de 'onmogelijkheid' van het Romeinse Imperium de Limes blijvend te overschrijden].
Het Christendom verliest weliswaar veel van zijn broederschapsidealen als het geïntegreerd wordt in de Romeinse en Barbaarse culturen, maar vanaf de vierde eeuw ontstaan er toch 'hospices et hôpiteaux'. Weliswaar speciaal voor wezen en zieken, maar de zwakke ouderen zullen ook hebben geprofiteerd van deze nieuwe cultuur van liefdadigheid. Ouderen als zodanig worden tot laat in de geschiedenis niet genoemd, en zwakke ouderen worden op één hoop geveegd met zieken. Onder invloed van het Christendom wordt in 374 infanticide in Rome verboden. Senicide of geronticide niet.
Deze gedetailleerde analyse van Beauvoir beslaat de eerste helft van het boek. Pas op de helft van de 600 pagina's begint de analyse vanuit de beleving van de oudere zelf. Tot dan gaat het over de plaats van 'de ouderdom' in verschillende culturen, met een kort beginhoofdstuk over ouderdom puur biologisch gezien.
terug eerste dagboekregel

Parijs, rue Raymond Losserand, Dinsdag 10 Juli 2012
Gisteren ben ik heel lang bij Marguerite op bezoek geweest. Ik weet niet of ze mij herkende vanaf het begin. Met wijd opengesperde ogen keek ze mij aan. Ze was soms in paniek, en riep om haar moeder. Later, toen ik rustige dingen zei, en haar hand lange tijd had vastgehouden, werd ze rustiger. Als ze mij aankeek probeerde ze wat te zeggen. Dat lukte niet, maar mogelijk drong mijn aanwezigheid tot haar door. Toen ik wegging leek ze in een rustige sluimer te zijn.
Straks ga ik met Ghislaine nog eens op bezoek. Dat zal wel het laatste zijn.
(100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Woensdag 11 Juli 2012
Als je toch zó denkt over je zieke hart en je zieke ziel, dat je ze allebei in een zak wil knopen en in de diepste en donkerste oceaan wil storten, wat moet je dan lijden van nachtmerries en andere zielepijn. Ik vraag mij alleen af wat de woorden self judgement in de laatste regel betekenen. Is dat 'zelfveroordeling'? Of zelfhaat? En is dat de oplossing? Zou je niet alsnog van je hart en je ziel kunnen houden?
Maar wie is de 'I' dan van de tweede regel, en de 'my' van de eerste?
Het lijkt mij eerder een gedicht van een chaotisch persoon die kop noch staart kan onderscheiden.

Half Mile Down
by Michael Ryan

My sick heart and my sick soul
I'd gladly fasten in a bag
and drop into an ocean-hole
to float in darkness as a rag.

Would it learn to make its light?
Maybe in a million years.
A million years of constant night
in which it can't stop its fears

flaring their nightmare tentacles
and bioluminescent eyes
as cold and sharp as icicles
under moonless, starless skies:

medusae, spookfish, cephalopods,
jellies with no eyes or brains,
lethal and beautiful as gods,
locked in endless predation chains.

How seamless then the world would seem,
which life on earth never did,
the living water like a dream
crowded with prowling vampire squid

that want only to stay alive
among other monsters innocent
of all but the pure drive to survive
without self-judgment.
____________________________
www.poemflow.com/1513 en www.poemflow.com/1513#

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Donderdag 12 Juli 2012
In een discussie over het Franse macho-denken schreef ik 23 april van dit jaar:
--"Daarmee miskennen ze [de Fransen] het Noord-Europese denken, dat ook deel is van het Franse cultuurgoed. Je kunt Frankrijk zelfs met vrucht beschrijven als een duurzaam 'conflict', of een duurzame '[on]evenwichtigheid', tussen beide culturen".
Dezer dagen kreeg ik een prachtige illustratie van dat 'duurzame conflict' in handen. Dat is zeldzaam, want het onderwerp van cultuurverschillen binnen Frankrijk is 'taboe'. Dat heeft te maken met de Republikeinse Gedachte [die je soms beter Republikeinse Fictie kunt noemen] dat Frankrijk 'een' is. Géén regionalismen, althans niet zulke die verder reiken dan kaas en wijn.
Vandaar dat de discussie over de Noord-Zuid gradiënt van het Mediterrane Macho Denken naar het Noord-Europese Gemeenschapsdenken hier ook 'taboe' is. Toch wordt die discussie elders in Europa wel degelijk gevoerd in verschillende toonaarden, en er wordt gewezen op verschijnselen die de actualiteit van die gradiënt bevestigen. Mijn opmerking van 23 April leidde dan ook meteen tot een reactie die mij wees op de discussie over het Rijnlands Denken in Nederland. Zie voetnoot.
In Le Monde van gisteren trof ik een actuele illustratie van zo'n discussie in Frankrijk in een zodanige verpakking dat het opeens geen 'taboe' meer was. Het was een opmerking van Valéry Giscard d'Estaing op een studieconferentie van vooraanstaande economen het afgelopen weekend in Aix-en-Provence.
De vraag was: 'Waar staat Frankrijk nu Griekenland, Portugal, Spanje en Italië in de gevarenzone zijn, en de Noord-Europese landen stevig in hun schoenen staan? Moet Frankrijk niet een portie Noord-Europees denken in zijn beleid steken?'
Een artikel van Sylvie Kauffman, hoofdredacteur van Le Monde gaat daarop in, en schrijft onder de titel 'Petit à petit, la France sort de son déni' [déni kun je hier gevoegelijk als een ander woord voor taboe beschouwen]:
Giscard d'Estaing zei Zondag namelijk: "nous avons l'avantage d'être à la fois germaniques et latins"."
Kortom, het is geen regionalisme meer, wij Fransen zijn allemaal samen zowel 'Rijnlands als Mediterraan' als het te pas komt.
Volledig citaat:
Les Français sentent, enfin, le vent du boulet. La situation de la Grèce, puis du Portugal, puis de l'Espagne, puis de l'Italie a fait réfléchir. S'il y a contagion, à quel titre la France serait-elle immunisée? Si l'Europe est vraiment divisée en deux, l'Europe du Nord qui fonctionne et l'Europe du Sud qui plonge, à quelle moitié appartient la France ? Valéry Giscard d'Estaing considère cette situation unique de la France comme un atout car, disait-il dimanche à Aix, "nous avons l'avantage d'être à la fois germaniques et latins"
____________________
Sylvie Kauffmann, Petit à petit, la France sort de son déni, LE MONDE, 10.07-2012
http://abonnes.lemonde.fr/idees/article/2012/07/10/petit-a-petit-la-france-sort-de-son-deni_1731635_3232.htmlfamiliers.
Het begrip 'Rijnlands Denken' stamt overigens ook uit Frankrijk waar Michel Albert in zijn boek Capitalisme contra Capitalisme droomde over 'germaans denken' en het Le Modèle Rhênan noemde: Zie socialpolicy.ucc.ie/Albert.pdf [Resumé]

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Vrijdag 13 Juli 2012
Ik zal het boek waar ik Zondag over schreef, Mother Time, Women, Aging, and Ethics, eens beschrijven, want het is 'verwarrend ingewikkeld', en toch zit er 'lijn' in. Het heeft mij sindsdien beziggehouden,
Het begint in 1998 als vijftien feministische filosofen er zich toe zetten eens ordelijk na te denken over de problemen van de ouder wordende vrouw. Dat is een verwaarloosd gebied binnen het feministische denken, en een stipendium van de Commission on Aging with Dignity stimuleerde dat, en maakte dat mogelijk.
In zekere zin is de verwaarlozing van de oudere vrouw een 'fout' die door feministen --terecht-- aan de maatschappij wordt verweten. Maar hier dreigden de feministen diezelfde fout 'en bloc' te maken. Dat thema komt ook in het boek voor, namelijk dat de oudere vrouw 'seksloos' is, en daarom dezelfde problemen heeft als de ouder wordende man, zodat 'haar' problemen niet apart hoeven te worden bekeken. Maar dat is een puur masculine opvatting die doorgaat voor de 'juiste' maatschappelijke opvatting. Dat is precies waar feministische [politieke] actie zich op richt.
Het boek bestaat uit vier delen. Deel I, onder de titel Looks, met twee essays, gaat over het zelfbeeld van vrouwen in verband met ouder worden. De spiegel speelt daarbij een grote rol, want, meer dan mannen, kijken vrouwen in de spiegel. Dat moet wel, want het uiterlijk speelt een zodanig grote rol dat bij de allereerste veranderingen daarvan de [dan nog jonge] vrouw al gevoelens van 'ouder worden' moet verwerken. Ik leerde er uit dat alleen al daarom vrouwen 'ouder worden' tot op hoge leeftijd anders beleven.
Deel II, onder de titel Lives, bestaat uit vijf essays die je enerzijds als 'cases' kunt beschouwen, maar daarnaast ook een feministische reflectie zijn op die voorbeelden van individuele levens.
Deel III, onder de titel Looking at Health Care bestaat uit vier essays die diverse aspecten daarvan behandelen. Een over medicatie bij psychosomatische verschijnselen, een over medicatie in verband met menopauze, een over de speciale problemen die religieuze vrouwen hebben met medicatie, en tenslotte een meer zakelijke analyse van de kosten van gezondheidszorg onderverdeeld naar die voor mannen en vrouwen.
Deel IV, onder de titel Living Arrangements, bestaat weer 'cases', maar dan over diverse social settings: samenwonen met andere generaties, thuisverzorging, zelf-verzorging en een ethische reflectie op het idee van het apart huisvesten van ouderen: Age-Segregated Housing.
Ik heb alleen deel I grondig gelezen, en verder nog pas wat gezigzagd. Ik ga zeker bepaalde essays grondig lezen, deels om mijn oorspronkelijke bedoeling, namelijk te voorzien in de vrouwelijke kant van mijn pensioenboek, deels om het onverwachte bijproduct daarvan wat ik Zondag noemde: 'een soort bewustwordingsproces van mijn leeftijd'. Dat gaat dus over mezelf. Andermans verhalen, en zeker 'andervrouws', zijn heel altijd verhelderend.
T.S Eliot (1888-1965) dichtte al: Old men ought to be explorers, en
Apostel Paulus (?) vond: Onderzoekt alles en behoud het goede.
Goede redenen om 'op nader onderzoek' te gaan. Ik kom er vast op terug.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zaterdag Quatorze Juillet 2012
Toen ik gisteren tussen vijf en zes met een half oor luisterde naar mijn vaste programma op France Musique over de muziekgeschiedenis van de jaren 50, viel mij op hoe 'anders' het Frans toen werd uitgesproken: veel 'deftiger'. Opeens werd het zelfs 'officieel' en 'gedragen'. Het bleek een fragment te zijn van de reportage over de begrafenis van Colette. Zij was de eerste vrouw die een staatsbegrafenis kreeg, lees ik nu in Wikipedia.
Maar zover was ik niet meteen. Uit de reportage bleek dat ze op Père Lachaise was begraven, en ik herinnerde mij opeens dat ik zelf bij dat historische moment aanwezig was. Met opdoemen van dat beeld ging opeens een hele klep herinneringen open: Een waterval! De hele zomer van 1954 kwam mij met stukken en brokken voor de geest. Allerlei irrelevante details zelfs. Zo werkt het geheugen.
Die zomer woonde ik drie maanden in Parijs, want als tweedejaars student in Delft had ik gekozen voor 'praktisch werken' in Parijs. Ik werkte bij een bedrijf in Courbevoie dat toen nog niet helemaal werd overstraald door La Défense met zijn Grande Arche en dat soort imposant gedoe. Het was toen nog het eenvoudige eindpunt van lijn 1, en met tien minuutjes lopen was ik bij het bedrijf dat als toeleveringsbedrijf gespecialiseerd was op autosloten. Ik woonde achteraan op Cité Universitaire in Maison des Arts et Métiers, toen aan Avenue du Docteur Lannelongue, maar nu daarvan afgesneden door de Périphérique die nog moest worden uitgevonden. Iedere dag ging ik met de Métro naar mijn werk.
De directeur van dat bedrijf, waarmee ik een goede relatie onderhield, vond dat ik niet alleen in Parijs was voor 'techniek', maar vooral ook voor 'cultuur', dus als ik voor 'zoiets' vrijaf wilde hebben, dan had hij daar wel oren naar. Dat leidde ertoe dat ik twee dagen per week Frans studeerde aan het Institut du Pantheon, een kleine gespecialiseerde school vlak bij Cluny, later overgenomen door Berlitz. De Alliance Française, waar 'alle buitenlanders' heen gingen, vond hij maar niets. Hij had wel gelijk, ontdekte ik later. Het was ook een 'école oratoire' waar mensen spreken in het openbaar leerden. De lessen 'uitspraak' waren heel vakkundig, en de betrokken leraar, een heuse logopédiste, heeft mij nog van een licht spraakgebrek afgeholpen, waarvan ik mij niet bewust was.
En zo bezocht ik op een ochtend ook het beroemde kerkhof Père Lachaise. Dat was natuurlijk een must. Het was nog stil toen ik aankwam, maar opeens was het vol met 'officieel gedoe'. Dat was meer dan een gewone begrafenis. Dat was mij snel duidelijk. Ik mengde mij onder de toeschouwers en volgde het ceremonieel van nabij. Toespraken en zo. Mogelijk precies die toespraak die ik gisteren op de radio hoorde, waarvan ik het Frans zo 'gedragen' vond.
Pas later kwam ik er achter dat het om Colette ging. Als schrijfster kende ik haar. Gigi, en wellicht ook Chérie had ik van haar al gelezen. Maar verder wist ik van niets.
Ziezo, dat was een 'autobiografisch' stukje. Ik doe dat zelden, maar deze golf van herinneringen die tot laat op de avond voortduurde -- ik bespaar je de details -- was een mooie gelegenheid om in te gaan op de aanmoedigingen die ik wel eens van lezers krijg om wat meer 'autobiografie' in mijn columns te stoppen. Bij deze dus.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zondag 15 Juli 2012
Vanmorgen, toen de ochtendwolken aan de horizon waren verdwenen, zag ik de maansikkel met Jupiter in het focuspunt, als ware het een schotelantenne. Zò vlak bij, dat het mij na tien minuten al opviel dat de afstand groter werd. Jammer van de ochtendwolken, dacht ik, anders had ik misschien een heuse Jupiterbedekking meegemaakt.
Metéén nagekeken. Om 03:52 moet Jupiter inderdaad achter de maanrand zijn verdwenen voor twintig minuten. ¡Caramba! Die verdomde wolken!
Vlug groeide de afstand met een maandiameter.
Toen om 06:20 de ochtendhemel rood kleurde, en Jupiter het aflegde tegen de zon, was het opgelopen tot zeker twee maandiameters. (100 woorden)
____________________
Helaas allemaal 'wijsheid achteraf':
Hemelkalender, juli 2012, zegt ervan: "Venus en Jupiter zijn ochtendobjecten, die enkele uren voor zonsopkomst opvallende verschijningen zijn". en "15 Jupiterbedekking! Om ongeveer 3.52 uur (tijdstip verschilt per plaats) verdwijnt de planeet achter de maanrand. De wederverschijning is ruim twintig minuten later". http://www.sterrenkunde.nl/stuv/
De Sterrengids zegt er van: "Hoogtepunten aan het firmament in 2012 zijn de Venusovergang op 6 juni en de bedekking van Jupiter door de maan op 15 juli". http://www.dekoepel.nl/Sterrengids.html

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Maandag 16 Juli 2012
De vorige week is Rutger Kopland overleden. Zijn gedicht Jonge sla is overbekend. Ook de NRC citeerde het bij het doodsbericht. Mijn herinnering gaat speciaal naar twee andere gedichten. Daar laat ik het bij

Jonge sla
Alles kan ik verdragen/ het verdorren van bonen/ stervende bloemen, het hoekje
aardappelen, kan ik met droge ogen/ zien rooien, daar ben ik/ werkelijk hard in.
Maar jonge sla in september/ net geplant, slap nog/ in vochtige bedjes, nee.

-------

Een tuin in de avond

Er gebeuren dingen hier en ik ben de enige
Die weet welke
Ik zal ze noemen en ook zeggen waarom

Er staat een oude tuinbank onder de appelboom
Er ligt een oude voetbal in het gras
Er komen oude geluiden uit het huis
Er is oud licht in de lucht

Dit gebeurt hier : een tuin in de avond

En wat je niet hoort en niet ziet - de plekken
Waar we kuilen groeven en
Die huilend dichtgooiden

Ik vertel dit omdat ik niet alleen wil zijn
Voordat ik het ben

-------

Weggaan

Weggaan is iets anders
dan het huis uitsluipen
zacht de deur dichttrekken
achter je bestaan en niet
terugkeren. Je blijft
iemand op wie wordt gewacht.

Weggaan kun je beschrijven als
een soort van blijven. Niemand
wacht want je bent er nog.
Niemand neemt afscheid
want je gaat niet weg.

-------


terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Dinsdag 17 Juli 2012
Gisteren was ik slachtoffer van een soort wisseltruc, maar ik kon de schade gelukkig afwentelen. De truc is echter interessant genoeg om die eens goed te bekijken, want hij kan jou ook overkomen, speciaal als je op GPL [autogas] rijdt.
Ik tankte GPL bij de hypermarché Géant, een van de weinige plekken hier in de buurt waar dat kan. Toen ik bij de kassa kwam, (zo eentje aan de uitgang van het terrein waar je vanuit je auto aan een klein loketje betaalt), moest ik even op mijn beurt wachten, want mijn buurman op het tankperron, een forse 4x4 bak, stond voor me. Hij had Super of zoiets getankt, want de enige GPL pomp staat apart, en daar was ik.
Ik meldde mij door te zeggen dat ik GPL had getankt waarop de kassière mij wantrouwend aankeek en zei dat mijn voorganger die al had afgerekend. Bedrog!!
Zo kort vóór mij was er géén GPL getankt.
Hoe kon ik 'bewijzen' dat ik de èchte koper van GPL was?
Gelukkig wist ik precies de prijs (38,20 euro) en de hoeveelheid (44,8 liter). Dat klopte, en dat overtuigde haar. Maar toen ik met mijn creditcard wilde betalen, raakte zij in moeilijkheden. In de computer kon dat bedrag niet twee maal voorkomen. Of ik 'en espèces' (in baar geld) kon betalen? En ook géén bonnetje zou eisen. Dan kon zij het intern wel 'regelen', anders werd het buitengewoon moeilijk.
Dat accepteerde ik zonder meer. Zo liep het met een sisser af.
Mijn voorganger had misschien wel voor honderd euro getankt. Hij had mij aan de andere kant zien staan, ook nèt klaar met tanken. De kassière kon dat detail van de tankperrons vanuit haar kantoortje niet zien. Als 'alerte bedrieger' had hij van de gelegenheid gebruik gemaakt om zich als de GPL tanker te melden. Altijd goedkoper!!
Hoe kun je dat voorkomen? Ik weet het niet, maar ik heb al jarenlang de gewoonte om in dergelijke situaties niet alleen mijn pompnummer te onthouden, maar ook het bedrag en het aantal liters. Om 'gewone vergissingen' te voorkomen, maar nu hielp het ook bij een 'alerte bedrieger'.
Maar misschien was het een truc van de kassière zelf. Om aan wat 'baar geld' te komen. Dat zou ze dan ook wel weten te 'regelen'. Wie weet?
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Woensdag 18 Juli 2012
Gisteren was er weer een wolkeloze horizon, en dus kon ik de juiste opkomst van de morgensterren-van-dienst weer eens goed bekijken. Jupiter en Venus komen ieder morgen vroeger op, maar dat doet het hele sterrenstelsel ook. Planeten worden wel 'dwaalsterren' genoemd, omdat ze niet op een vaste plek in het firmament staan. Voor de column van 27 Juni had ik toevallig de juiste opkomsttijden genoteerd. Ik kan nu mooi vergelijken hoeveel Jupiter en Venus 'dwalen'.
De afstand tussen beide is groter geworden. Jupiter komt nog als eerste op en Venus als tweede. Op 27 Juni respectievelijk 17 Juli waren de opkomsttijden voor Jupiter 04:50 en 03:30. Jupiter kwam dus 80 minuten vroeger op.
Voor Venus waren die tijden 05:05 en 04:05. Venus kwam maar 60 minuten vroeger op.
De verschiltijd tussen beiden liep dus op van 15 naar 35 minuten.
Maar hoe 'dwalen' ze samen door het firmament? Gisteren zag ik tussen beide planeten, maar dichter bij Venus, de Aldebaran staan. Daaraan kunnen we het 'dwalen' goed afmeten.
Aldebaran, net als het hele firmament, maakt op een heel jaar een ronde van 24 uur. Voor de twintig dagen tussen beide meetpunten is dat bijna 80 minuten. Reken maar uit!
Dat is precies de tijd van Jupiter. Jupiter 'dwaalt' dus [op dit moment vrijwel] niet. De afstand naar Aldebaran is daarom ongeveer gelijk gebleven.
Venus blijft behoorlijk achter. Het komt voor mijn waarneming dus mooi uit dat Venus nu het dichtste bij Aldebaran staat zodat ik ook op een ochtend dat de horizon niet perfect schoon is kan zien of mijn voorspelling klopt dat de afstand tussen Jupiter en Aldebaran ongeveer gelijk zal blijven, en Venus achterblijft.
De komst van Aldebaran aan het ochtendfirmament is belangrijk voor mij. Het is de voorloper van Orion, en als die verschijnt, beginnen mijn dagen in Frankrijk geteld te raken. Ik heb er het vorig jaar op 15 Augustus van geschreven:
--"Vanmorgen stond Orion prachtig te stralen. Dat is het signaal dat mijn Franse periode binnenkort afloopt".
En op 29 Augustus:
--" ... vanmorgen, om half zes, toen ik nog eens goed keek, zag ik Sirius boven de horizon piepen. Orion is nu compleet met hond. Dat is het èchte vertreksignaal. Ik sta even stil bij dit afscheid".
Aldebaran is namelijk gemakkelijk te vinden aan het firmament als Orion er staat. Je moet dan de lijn van de drie sterren van zijn gordel naar rechts verlengen en dan kom je bij het rode oog van de Stier. Dat is Aldebaran, die met Sirius hoort bij de helderste sterren. De komst van Aldebaran aan het ochtendfirmament is voor mij het allereerste teken van mijn naderend afscheid.
Het wijst mij er op dat ik 'eigenlijk' een nomade ben.
Maar ja, zijn wij niet allemaal nomaden op deze wereld? Niemand blijft toch? [Dat lijkt mij meer een gedachte voor mijn pensioenboek ;-)]
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Donderdag 19 Juli 2012
Afgelopen Zondag kreeg ik van A Poem A Day een gedicht uit 1871 van Lewis Caroll, A Boat, Beneath a Sunny Sky, waarvan de laatste regel mij bekend voorkwam: Life, what is it but a dream? Maar ik herinnerde mij ook Life is but a dream. Niet als vraag, maar als positieve uitspraak. Belangrijk verschil!
Met A Boat, Beneath a Sunny Sky was ik vlug klaar. Het is niet het slotgedicht van Alice in Wonderland, wat ik dacht, maar van diens opvolger Through the Looking Glass. [Als iemand een vertaling heeft, houd ik mij aanbevolen ;-)] Hier is het nog eens:

A boat, beneath a sunny sky
Lingering onward dreamily
In an evening of July—

Children three that nestle near,
Eager eye and willing ear,
Pleased a simple tale to hear—

Long has paled that sunny sky:
Echoes fade and memories die:
Autumn frosts have slain July.

Still she haunts me, phantomwise,
Alice moving under skies
Never seen by waking eyes.

Children yet, the tale to hear,
Eager eye and willing ear,
Lovingly shall nestle near.

In a Wonderland they lie,
Dreaming as the days go by,
Dreaming as the summers die:

Ever drifting down the stream—
Lingering the golden gleam—
Life, what is it but a dream?
De beginletters van de regels vormen de naam van het meisje dat Caroll inspireerde, Alice Pleasance Liddel:

A-L-I-C-E-P-L-E-A-S-A-N-C-E-L-I-D-D-E-L

De 'positieve uitspraak' komt uit een oud-Engels kinderrijmpje.
Dat gaat aldus:
Row, row, row your boat,
Gently down the stream.
Merrily, merrily, merrily, merrily,
Life is but a dream.
____________________________
http://www.poemflow.com/1543 en http://www.poemflow.com/1543#
http://en.wikipedia.org/wiki/Alice_Liddell
http://suite101.com/article/a-boat-beneath-a-sunny-sky-by-lewis-carroll-a149223
http://www.worlddreambank.org/A/ALICE.HTM

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Vrijdag 20 Juli 2012, Laatste dag Martine en Lizette
Dochter Martine bracht voor mij het onderstaande gedicht van Rumi mee. Het komt mij heel gelegen, want een van de hoofdstukken van mijn pensioenboek gaat over het kennen en aanvaarden van jezelf. Dat is natuurlijk altijd belangrijk, maar bij de grote levensverandering die 'pensioen' heet, komt het extra van pas.
Ik heb het met genoegen gelezen. De metafoor om jezelf een Guest House te noemen, biedt allerlei mogelijkheden om je gemoedstoestanden als [tijdelijke!] gasten te beschouwen. Je kunt ze allemaal serieus nemen: Welcome and entertain them all!. Maar met deze metafoor bescherm je ook je 'eigenheid' [wat dat dan ook 'is'], zodat ze je niet overrompelen of te niet doen.
Ze zijn 'gidsen' met een hoger doel: Welcome and entertain them all!

THE GUEST HOUSE

This being human is a guest house.
Every morning a new arrival.

A joy, a depression, a meanness,
some momentary awareness comes
as an unexpected visitor.

Welcome and entertain them all!
Even if they're a crowd of sorrows,
who violently sweep your house
empty of its furniture,
still, treat each guest honorably.
He may be clearing you out
for some new delight.

The dark thought, the shame, the malice,
meet them at the door laughing,
and invite them in.

Be grateful for whoever comes,
because each has been sent
as a guide from beyond.
____________________________
http://www.panhala.net/Archive/The_Guest_House.html vertaling: (The Essential Rumi, versions by Coleman Barks)

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zaterdag 21 Juli 2012, Vertrek Moeder en Dochter
Mijn logées zijn vertrokken. Ik heb ze vanmiddag naar het vliegveld gebracht. Ik heb al een SMS-je gekregen dat ze goed zijn aangekomen, en in de trein naar Utrecht zitten. Het heerlijk om een week lang op te trekken met dochter en kleindochter, moeder en dochter.
Nostalgische vadergevoelens in het kwadraat.
De volgende week zijn ze allebei jarig, respectievelijk 50 en 17.
--"We zijn allebei vrouwen in de overgang", grapte de moeder, "het volgend jaar doe jij eindexamen VWO".
Twee vrouwen over hun vrouwelijke levenservaring op een levensknooppunt.
En ik zat erbij, en keer ernaar. Als man. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zondag 22 Juli 2012
Toen ik vanmorgen wakker werd, was ik mij heel bewust van mijn lege huis. Mijn gasten sliepen nog op dit vroege uur, maar de aanwezigheid was voelbaar. Nu ben ik weer alleen met de definitie van afscheid die ik ooit las: "Afscheid nemen is met zachte vingers wat voorbij is dichtdoen, en verpakken in goede gedachten en herinnering."
Dat deed ik gisteren. ...
Vandaag gaat het leven verder. Wat ga ik doen?
Om te beginnen keek ik naar de prachtige driehoek met morgensterren, Venus, Jupiter en Aldebaran. Zij zullen mij de komende weken vergezellen.
Iedere dag vier minuten vroeger. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Maandag 23 Juli 2012, Martine jarig
In Le Monde van vandaag, in de rubriek Education, tref ik een artikel aan over een bekend onderwerp dat Fransen 'niet willen weten': hun abominabel slechte talenkennis.
De titel van dat artikel zegt eigenlijk al alles: L'élève français, ce cancre en langues étrangères. [Van Dale: cancre=zeekrab of luie/slechte leerling]
Het constateert dat Frankrijk met Engeland achteraan bungelt als het gaat om kennis van vreemde talen bij leerlingen. First Foreign Language [LV1] en Second Foreign Language [LV2] werden apart gemeten in 16 verschillende schoolsystemen. Het meertalige België zorgde voor drie schoolsystemen die moesten worden vergeleken.
In Frankrijk haalt 14% 'un bon niveau' in LV1 [Engels] en 11% in LV2 [Spaans]. 40% haalt een basisniveau met de meest courante uitdrukkingen en geïsoleerde zinnetjes waarmee ze zich enigszins verstaanbaar kunnen maken.
De Engelse leerlingen zijn nog slechter, 9% haalt 'un bon niveau' in LV1 [Frans] en 6% in LV2 [Duits]. Maar Europa als geheel is desalniettemin veel beter dank zij de bijdrage van de 'ijverige leerlingen'. 42% haalt 'un bon niveau' in LV1, en 20% in LV2.
Voor Nederland, zo lees ik het Executive Summary, zijn die getallen respectievelijk 36% en 20%. Dat gaat echter over het topniveau. Zie verderop. Maar er zijn interessante 'rariteiten'. Zweden dat verreweg het hoogste scoort met LV1 [57%] bengelt met 3% helemaal onderaan bij LV2.
De vier hoogste scores voor LV1 zijn Malta 60%, Zweden 57%, Estonia 41% en Nederland 36%. Dit gaat over de hoogste categorie 'advanced independent' waar Frankrijk en Engeland respectievelijk 5% en 2% scoren. Het onderzoek onderscheidt vijf verschillende niveaus. Wat in Le Monde 'un bon niveau' heet kan ik in de Executive Summary niet goed traceren. Het moet het derde niveau zijn 'advanced basic'. Daarboven komen nog 'independent' en 'advanced independent'.
Het laagste niveau, 'beginners', dat in Frankrijk en Engeland goed is voor 30%, hebben in Nederland slechts 2% van die 14-15 jarigen.
Het is verder een goed artikel, maar met toch iets typisch Frans. Géén bronvermelding behalve terloops 'een onderzoek menée à l'initiative de la Commission européenne auprès de 54 000 lycéens, dans 14 pays'. Daar moest ik het mee doen. Via de site van de Europese Commissie begreep ik het beter. De Executive Summary en de complete rapporten zijn alleen in het Engels. Dat kun je Franse lezers niet aandoen.
De Executive Summary van de First European Survey on Language Competences is gedateerd 'June 2012'. Die doorverwijzing bevat een tikfout waardoor het internet die pagina 'onvindbaar' verklaart. Toch gevonden! Vooral die Executive Summary is heel leesbaar en de tabellen voor LV1 en LV2 met de vijf niveaus op pagina 10 [van de 14] zijn interessant om uit te spellen. België alleen al ... bijvoorbeeld.
________________________
Mattea Battaglia, L'élève français, ce cancre en langues étrangères, LE MONDE, 22.07.2012
http://abonnes.lemonde.fr/education/article/2012/07/22/l-eleve-francais-ce-cancre-en-langues-etrangeres_1736714_1473685.html
First European Survey on Language Competences, Executive Summary, 14 pag, 612,4KB
ec.europa.eu/languages/eslc/docs/en/executive-summary-eslc_en.pdf
First European Survey on Language Competences, http://ec.europa.eu/languages/eslc/docs/en
Final Report pdf - 4.4 MB [4.4 MB], Technical Report pdf - 9.4 MB [9.4 MB], Executive Summary pdf - 613 KB [613 KB]
Uitgebreide Engelse press release over dit onderzoek:
http://ec.europa.eu/unitedkingdom/press/press_releases/2012/pr1229_en.htm

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Dinsdag 24 Juli 2012, Lizette jarig
Vannacht zag ik de ochtendsterren opkomen boven een kraakheldere horizon. Jupiter zag ik toevallig om 03:05 omdat ik even uit bed moest. Dat inspireerde mij de juiste opkomsttijden van de andere af te wachten, en in alle stilte een uurtje van de sterrenhemel te genieten. Ik zag nog een meteoor, en een vliegtuig.
Dus 'for the record' hier de opkomsttijden van 17 juli vergeleken met die van vandaag.
Jupiter [03:30/03:05]. 25 minuten vroeger in 7 dagen.
Aldebaran [03:05/03:33]. 28 minuten vroeger, 'de' vier minuten per dag.
Venus [04:05/03:55]. Slechts 10 minuten in 7 dagen.
Venus is de 'wandelaar', de achterblijver. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Woensdag 25 Juli 2012
Het gedicht van Rumi, The Guest House, dat ik de vorige week Vrijdag gebruikte, was voor Anna een reden mij een ander Rumi-gedicht te sturen dat haar kennelijk aan het hart ging. Ik heb er een paar dagen tegenaan gekeken met de vraag: Wat zegt het mij?
Ik herkende mij er niet onmiddellijk in. Als ik 's morgens wakker word, is het laatste wat mij kan overkomen dat ik weer in slaap val. Ik ben meestal metéén klaar-klaar wakker, en zit vol met plannen om aan de slag te gaan. En dat doe ik dan ook. Ik moet mij er zelfs vaak toe zetten mijn gym oefeningen te doen, die na het ongeval van bijna twee jaar geleden buitengewoon belangrijk zijn geworden om mijn spieren en gewrichten op peil te houden. Het zij zo.
Opnieuw in slaap vallen is het laatste wat mij 's morgens te wachten staat.

The breeze at dawn has secrets to tell you.
Don't go back to sleep.

Ask for what you really want.
Don't go back to sleep.

People go back and forth across the
doorsill where two worlds meet.

The door is round and open.
Don't go back to sleep.
Maar, zo vroeg ik mij vervolgens af, ken ik de geheimen die de 'breeze at dawn' mij te vertellen heeft? Nee, moest ik toegeven, want ik val weliswaar niet meteen weer in slaap, maar eens rustig luisteren naar die 'breeze at dawn' komt er ook niet van.
En zo heb ik in het gedicht de regel Don't go back to sleep in gedachte vervangen door Don't hurry to work. Toen had het gedicht opeens betekenis. 'Sleep' betekent dan niet meer 'slapen', maar eerder het terugkeren naar de 'afwezigheid' en het 'niet-weten' van de slaap. Misschien zelfs het 'niet willen weten'. Door meteen aan de slag te gaan, merk je dat niet eens.
En nu probeer ik in de 'time between waking up and getting up', die ik jaren-en-jaren geleden eens 'de mooiste tijd van de dag' hoorde noemen, te luisteren naar de 'breeze at dawn'. Net als in The Guest House, sta ik op de uitkijk naar 'some momentary awareness' die binnenkomt als 'an unexpected visitor' to welcome and entertain them all!
________________________
Er is van dit gedicht nog een vertaling in omloop met kleine verschillen. Van dezelfde vertaler als The Guest House, Coleman Barks.
Zie bijvoorbeeld: http://mymosaiclife.com/2012/01/the-breeze-at-dawn-has-secrets/

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Donderdag 26 Juli 2012, Jet jarig
Ik heb een grote argwaan tegen al die 'moderne' social media, en ik houd mij er verre van. Toch zijn daar veranderingen in positieve richting in gekomen. Mijn negatieve houding vond zijn oorzaak in ervaringen met PLAXO sinds 2002 en 2003.
Na mijn computercrash in 1998, zorgde ik ervoor dat ik 'alles' in de cloud had, zoals dat tegenwoordig heet. Ik zou, bij wijze van spreken, nadat mijn computer in de plomp zou zijn gevallen, gemoedelijk naar een computerwinkel kunnen stappen, een nieuwe kopen, die aansluiten op het internet, en 'klaar-is-kees'. Toen in 2004, kort na mijn aankomst in Upington mijn laptop werd gestolen, moest ik de proef op de som nemen. Het lukte.
In die tijd zocht ik ook naar een plaatsje op het internet waar ik mijn adreslijst kon zetten, met de mogelijkheid die van iedere computer te kunnen lezen, en vanaf mijn eigen computer te kunnen wijzigen. Ik kreeg PLAXO getipt. Nou, ik heb het geweten!! Mijn hele adreslijst werd van mijn computer geroofd, en aan iedereen werden mails gestuurd met verzoeken dat adres up to date te houden, en andere nonsense. Ook van andere PLAXO deelnemers kreeg ik dergelijke ongein. Niet te temmen!!
Uit dit tijd stamt een bijtend commentaar van de journalist onderzoeker David Coursey. Zo was ook mijn ervaring. Ik krijg nog steeds nutteloze PLAXO-mails. Brrr . . . .
Maar mijn opinie verandert een beetje. Allereerst omdat ik 'sensibele' toepassingen zie in de politiek en de marketing. Het gaat nog steeds over 'de populaire drol' uithangen, zij het op een wetenschappelijke manier. Maar er wordt serieus nagedacht en getoetst.
Nu trof ik in Die Sueddeutsche een artikel dat ingaat op de rol van een bepaald social medium, genaamd Reddit, in de schietpartij bij de Batman Première in Aurora, Colorado. Anders dan Facebook en Twitter die in ach-en-wee en bla-bla bleven steken, wisten de Reddit deelnemers bij geverifieerde feiten te blijven en de 'betrouwbare kranten' kwalitatief te overtreffen qua snelheid. Reddit kun je lezen als slang voor Read-it, of als een samentrekking van Read and Edit. Het netwerk gaat namelijk uit van ingeschreven deelnemers onder hun echte naam die zich ter beschikking stellen om feitelijke kennis uit te leggen of om daarover -- met verstand -- te debatteren. Daarvoor hebben ze een aantal spelregels met een puntensysteem ontwikkeld waardoor de meest gewaardeerde waarheidszoeker komt bovendrijven, niet de populairste drol met 49.000 'vrienden' of nòg meer. Ten koste van waarheidszoeken, liever droom en fantasie, is de huidige trend.
Paul Krugman, die ik van NYT ken als Op Ed redacteur, is zo'n deelnemer, en ik kom zeker nog op zijn discussielijn, zijn subreddit, terug. Hij debatteert daarin met [top]vakgenoten. Het systeem doet mij denken aan de aloude Bulletin Boards uit de tijd dat ik nog op de main frame van de universiteit moest werken. Dus van vòòr 1994. Maar ook jaren daarna tot de komst van World Wide Web, met telefoonmodem vanuit huis.
_________________________
De diefstal in Upington, Mijn Dagboek 7 Februari 2004 en verder.
Commentaar op PLAXO: David Coursey, Executive Editor, AnchorDesk, Why my address book is spamming you, Monday, Dec. 8, 2003
http://web.archive.org/web/20070105030148/http://review.zdnet.com/AnchorDesk/4520-7297_16-5111563.html
Johannes Kuhn, Internet-Communitys, Reddit, das unterschätzte Universum, Die Sueddeutsche, 23. Juli 2012
http://www.sueddeutsche.de/digital/internet-communitys-reddit-das-unterschaetzte-universum-1.1420426
De discussielijn met Krugman:
http://www.reddit.com/r/IAmA/comments/t1ygb/iama_nobel_prizewinning_economist_and_new_york/
BulletinBoard System, of BBS, http://en.wikipedia.org/wiki/Bulletin_board_system

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Vrijdag 27 Juli 2012
Vandaag geen column.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zaterdag 28 Juli 2012, Miek jarig
Het social medium Reddit, waarover ik eergisteren schreef, heeft mij nog urenlang beziggehouden. Ik was niet alleen gecharmeerd door de 'spelregels' die het onmiddellijk-spontane van Twitteraars en Facebookers weten te combineren met betrouwbare fact finding, maar ook door tenminste één thema dat op die manier onder de loep werd genomen.
Ik noemde al het thema 'economie' waar Paul Krugman aan deelneemt. Dat lokte reacties uit van andere topeconomen, en zo ontstond een zeer 'rijpe' discussie. Ik moest denken aan een citaat van Robert Heilbroner: 'Before economics can progress it must abandon its suicidal formalism' dat ik kortgeleden aantrof. Het had mij aangesproken, en ik had het genoteerd om 'ooit' te gebruiken. Vandaag dus.
Mijn probleem met 'economie' is dat de generaties na mij totaal vergeten hebben dat economie een gedragswetenschap is: Hoe gaan mensen om met materie? Hoe gedragen zij zich daartegenover? In plaats daarvan ontmoette ik indertijd eerstejaarsstudenten die economie als 'een soort wiskunde' beschouwden. Economie was ontaard in het formalisme waar Heilbroner het over heeft. Heilbroner heeft altijd gezocht naar de menselijke en sociale kant van al die 'economische' theorieën. Hij was socialist, maar erkende dat: 'Capitalism organizes the material affairs of humankind more satisfactorily than socialism'
En nu discussiëren deze topeconomen, met hun grondige kennis van de lopende 'denkmodellen' voor het front van kritische lezers op een manier die zelfs niet in de krant kwijt kunnen.
Ze gebruiken een aanhef als 'Ik weet het ook niet .... ' , maar 'My best theory here is that ....' Kortom geen stellingenoorlog van 'zeker weten', maar zoekend en tastend naar 'waarheid'.
Op een gegeven moment, twee maanden geleden(!), gaat over de tong ' ... the assumption of unlimited Dutch and German creditworthiness, to support fiscal expansion, is unconvincing ...'. Dat wordt gezegd door een erkend en betrouwbaar vakgenoot, en Brad DeLong, een topvakgenoot van Krugman, stelt hem de vraag hoe deze geëerde collega zozeer het contact met de realiteit verloren kan hebben. Waarom?
Krugman antwoordt dan:
--'My best theory here is that it's political and sociological: conservative-leaning economists who should know better are driven by peer pressure to suppress their better instincts'.
Met andere woorden, het diep-menselijke is óók deel van 'de economie'. Conservatieve krachten spelen niet alleen in de politieke arena, maar beïnvloeden ook 'de theorie' zoals die door de kopstukken daarvan wordt voorgedragen.
Deze hele subreddit-discussie zit vol van dergelijke nadenkertjes die je maar zelden inde krant leest. Zelfs niet in de NYT columns van Krugman.
_________________________
De subreddit van Krugman: http://www.reddit.com/r/IAmA/comments/t1ygb/iama_nobel_prizewinning_economist_and_new_york/
Robert Heilbroner, http://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Heilbroner
Diens citaat: Sacred Economics, 15 March 2012, http://kickitover.org

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Zondag 29 Juli 2012
A Poem A Day stuurde mij gisteren een fragment uit Midzomernachtdroom. Ik kreeg er nostalgische gevoelens bij, want ik heb het ooit van buiten moeten leren. Zonder succes overigens. Van de lange Duitse gedichten uit die tijd kan ik nog grote brokken spontaan reciteren. Ik heb er een vertaling in modern Engels bij gevonden, maar mijn zoektocht naar NLse vertalingen bleef steken. Géén tekst op het internet. Heel curieus is de vertaling van Jurrie van Druten in 'jongerennederlands' die er in 2001 als veertienjarige aan begon. En met succes. Ik hou mij aanbevolen. Wie heeft het thuis op de plank staan? Hieronder dus alleen in twee soorten Engels:

[A wood near Athens. A Fairy speaks.]
Over hill, over dale,
Thorough bush, thorough brier,
Over park, over pale,
Thorough flood, thorough fire.
I do wander everywhere
Swifter than the moon's sphere.
And I serve the fairy queen
To dew her orbs upon the green.
The cowslips tall her pensioners be.
In their gold coats spots you see.
Those be rubies, fairy favors.
In those freckles live their savors.
I must go seek some dewdrops here
And hang a pearl in every cowslip's ear.
Farewell, thou lob of spirits. I'll be gone.
Our queen and all our elves come here anon.

I go over hills and valleys,
through bushes and thorns,
over parks and fenced-in spaces,
through water and fire.
I wander everywhere
faster than the moon revolves around the Earth.
I work for Titania, the Fairy Queen,
and organize fairy dances for her in the grass.
The cowslip flowers are her bodyguards.
You'll see that their petals have spots on them—
those are rubies, fairy gifts.
Their sweet smells come from those little freckles.
Now I have to go find some dewdrops
and hang a pearl earring on every cowslip flower.
Goodbye, you dumb old spirit. I've got to go.
The queen and her elves will be here soon.
________________________________
William Shakespeare, A Midsummer Night's Dream, Act II, Scene I [Over hill, over dale], A wood near Athens. A Fairy speaks.
Modern Engels: No Fear Shakespeare, A Midsummer Night's Dream, http://nfs.sparknotes.com/msnd/page_32.html
Jurrie van Druten: http://www.oberontheater.nl/Pers/Artikelen/2004/6/14_Een_Midzomernachtsdroom_(Jurrie_v._Druten).html
cowslip flower: Primula veris, Gulden Sleutelbloem. De bloemen zijn geel van kleur. In de keel zitten oranje vlekken.

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Maandag 30 Juli 2012
Goed van je, schrijft Henk, dat je bij dat fragment uit Midzomernachtdroom ook modern Engels hebt gezet. Dat was voor mij een mooie gelegenheid om de vertaling van sommige andere verouderde Engelse woorden eens na te trekken. Bijvoorbeeld 'pensioners' dat toen 'koninklijke lijfwacht' betekende en nu alleen 'gepensioneerde'. En anon, brier en lob.
Je verwijzing naar Primula veris, Gulden Sleutelbloem, bracht mij ertoe dat misverstand rond Primrose [Primula vulgaris, Sleutelbloem] en Evening Primrose [Oenothera biennis, Gewone Teunisbloem] nog eens uit te zoeken. Evening Primrose is razend in de mode wegens zijn geneeskrachtige eigenschappen. Die van Primrose zijn niet zo duidelijk maar worden ermee verward. Ik vond een YouTube met prachtige opnamen van de Primula veris. Werkelijk prachtig, want het laat in sommige opnamen duidelijk die oranje vlekjes zien die Shakespeare bij monde van de toverfee rubies, 'robijnen' noemt. Shakespeare heeft die bloem kennelijk goed bekeken op de vroege morgen met de dauwdruppels erbij. Maar diezelfde YouTube gaat daarna zonder blikken of blozen over op de geneeskrachtige kwaliteiten van Evening Primrose. Verwarring ten top!! [tot zover Henk].
Bedankt Henk voor je mailtje. Ik heb jouw aanwijzingen nagetrokken. Inderdaad het zijn prachtige opnamen, maar wat een raadselachtig einde. Is het misschien een persiflage op reclamefilmtjes? Vreemd. Ik zal eens afwachten of Yvonne hierover wat te melden heeft. Zij weet heel veel van plantjes, en zo.
Ik ben zelf meer bezig geweest het gedicht hardop te lezen. Ik hoopte mijn herinneringen aan het van buiten leren van toen terug te krijgen. Geen resultaat. Wel veel perifere herinneringen uit die tijd die er verder niets mee te maken hebben.
Maar waar ik het meeste van geniet is van het hele gedicht, van de hele 'muziek' als het ware. Dat soort gedichten zijn om hardop te lezen. Dat doe ik niet vaak, maar sommige gedichten leven er van op. Zoals dit. Het wordt dan een plezier om naar mezelf te luisteren.
___________________
Primula veris: http://www.youtube.com/watch?v=2NOHxWDf3Do

terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, Dinsdag 31 Juli 2012, Ignacio (Quique) jarig!
Yvonne heeft meteen gereageerd op het Spel der Verwarringen rond Cowslip, Primrose en Evening Primrose waar Henk gisteren over begon. Yvonne zit thuis met een zwaar verstuikte enkel die haar nog wel een paar weken 'minder mobiel' zal maken, maar gelukkig kan ze met haar laptop nog in de buitenwereld kijken. Beterschap dus!
De vergissing ontstaat omdat een van de sleutelbloemen, van het geslacht Primula, familie Primulaceae, Primrose wordt genoemd in het Engels. Dat is de Primula vulgaris die in NL Stengelloze Sleutelbloem heet.
De Cowslip uit Midzomernachtdroom waar het allemaal mee begon, is ook van het geslacht Primula, namelijk de Primula veris; in NL Gulden Sleutelbloem.
De grote vergissing komt echter van de Youtube die Henk aanhaalde wegens de prachtige foto's van Primula veris, de Cowslip van Shakespeare.
Helemaal OK, en mooie foto's tot vlak voor het einde, bij 1'20", plotseling beelden verschijnen van Omega-3 en Omega-6 vetzuren wat de paradepaardjes zijn van een heel andere [geneeskrachtige plant] die in het Engels Evening Primrose heet, en in NL Teunisbloem. Heel iets anders!
De Youtube laat daarna weer een echte Primula veris zien, een mooie detailfoto met de rubies (robijntjes), en komt dan met iets wat kruidenthee suggereert, en met een vrouw die kennelijk hoofdpijn heeft. Dan komen er een flesje met het etiket Óleo de Prímula, dat Spaans is voor Evening Primrose Oil. Daarna verschijnt er ook een flesje met het etiket Evening Primrose Oil waarvan de schappen van gezondheidswinkels vol staan. Het is een heel populair alternatief geneesmiddel oftewel voedingssupplement.
Maar dat heeft niets met de Shakespeareaanse Cowslip te maken waarvan die prachtige foto's in de eerste helft van de YouTube staan!!
Tot slot verschijnt er nog een foto van een doodskop, van een konijn, en van een karikatuur van de bekende 'roos' in de socialistische vuist. De betekenis daarvan is onduidelijk. De YouTube is mogelijk een pastiche, een persiflage, of is gemaakt door totaal onwetenden. Het bedrijf dat hiervan gebruik maakt om reclame te maken voor herbal treatment van vitiligo, dat is een vlekkerige ontkleuring van de huid, wint niet aan betrouwbaarheid. Integendeel vind ik. Wellicht weten ze van niets, en is het Google die hun deze associatie heeft opgedrongen. Als de kassa maar rinkelt bij Google ;-).
Het geslacht Sleutelbloem is niet helemaal afwezig als het om 'geneeskrachtige kruiden' gaat. De bloempjes hebben een anijssmaak, en worden in salades en pannenkoeken gebruikt door lekkerbekken. Geneeskracht wordt toegeschreven aan de wortels en wortelstok voor chronische of droge bronchitis, hoest en sinusitis. Dat is allemaal minder bekend. Werkelijk berucht is de Primula echter voor de jeuk die het kan veroorzaken. Sommigen zijn daar extreem gevoelig voor. Het eczeem dat je daarvan krijgt wordt ook wel 'bloemistenziekte' genoemd. Anderzijds zijn er cultivars die juist heel weinig van die prikkelende stof, primine, bevatten. Kortom: Gevaarlijk!!
Alles bij elkaar is het ook een voorbeeld van de verwarrende informatie die je op het Internet kunt vinden. Héél goed opletten, dubbel checken en cross checken. Mooi dat Yvonne dat voor ons heeft gedaan.
Bedankt Yvonne, en beterschap met je zwaar verzwikte enkel.
terug eerste dagboekregel

Einde Mijn Dagboek Juli 2012