Cessenon sur Orb, maandag 1 september 2003
De wereldkampioenschappen athletiek zijn voorbij. Mooi kijkspel; mooie opnamen. Ik zag er het samenvloeien van twee heel verschillende ontwikkelingslijnen waar ik jaren geleden op gewezen was. Nog in mijn NLse tijd, en hoogleraar marketing, maakte ik studiedagen mee over 'de media': Hoe zag de lange-termijn toekomst er uit?
Men wist te melden dat voetbal nog verder op de pop-lijst zou stijgen. Dat stoorde mij, want het voetbalgeweld begon toen net bijna-criminele vormen aan te nemen. De gebruikelijke politiebewaking begon te falen. Die moest in een heel andere 'versnelling' komen. Zo lang is het al geleden. Athletiek was een 'lieve' sport voor insiders. Alleen bij de Olympische Spelen kwamen ze in de 'grote' publiciteit. De amateurstatus stond echter al onder druk. Daar hoorde ik ook dat athletiek de grote opvolger van voetbal zou worden in 'de media'. Men vertelde vertelde van experimenten en --kleine-- successen om deze 'provinciaaltjes'-sport 'media-geniek' op wereldniveau te maken. "Het karakter van athletiek zal totaal veranderen", was een van de voorspellingen.
De andere ontwikkelingslijn leerde ik in Alicante kennen. Mijn buurman was een ex-sportofficier van het Engelse leger. Hij wist van betrouwbare selectie criteria waarmee jonge --veelbelovende en ambitieuze-- sporters bepaalde sporttakken kon worden af- of aangeraden. Zijn eigen dochter, een fanaat en ambitieus zwemster met heel jong al eerste prijzen in de club en in de regio, liet hij testen met de kennis van toen. 'Niet zwemmen', luidde het oordeel; lichaamsbouw en lichaamsverhoudingen zijn niet in overeenstemming met de normen voor werkelijke topprestaties in die tak van sport. Ze was meer ambitieus dan zwemster. Van het haar voorgelegde lijstje dat paste bij haar lichaamsbouw, koos ze 'Military', een ruig soort paardensport. Daar bereikte ze de top.
Diezelfde buurman voorspelde ook dat bepaalde sporttakken, met name in de athletiek, door zwarte mensen zouden worden gedomineerd: Gewoon wegens de lichaamsbouw.
Beide ontwikkelingslijnen vloeiden samen. Het was allemaal 'mediageniek op wereldniveau' en franse medailles kwamen allemaal in handen van zwarte mensen. Alleen nog wat blanken uit Oost-Europa --want daar is de onderlinge competie helemaal blank-- vielen in de prijzen.
Toen de franse voetballers in 1994 de wereldkampioenschappen wonnen met Zidine Zidane (een èchte fransman, maar met ouders uit Algerije, een beur zogezegd) als favoriet, heeft dat veel goed gedaan aan de verstandhouding in Frankrijk tussen de verschillende 'kleuren'.
Nu is het vrouwelijke estafetteteam favoriet. Ze hebben goud gekregen. Allemaal uitgesproken negroïde types, maar cultureel èchte Françaises. Het is te hopen dat het ook bijdraagt aan de verstandhouding. Er zijn nog steeds Fransen die 'èchte Fransen' alleen aan de kleur herkennen. Frankrijk heeft genoeg andere problemen.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, dinsdag 2 september 2003
Vandaag gaan alle Franse kindertjes --en tieners en jongvolwassenen-- weer naar school: De fameuze La Rentrée waar het hele sociale leven op is toegespitst. Niks vakantiespreiding, dat geeft alleen maar verwarring: "Samen uit, samen thuis!!"
Het zijn er 12,4 miljoen. 34.000 meer dan het vorig jaar naar de lagere school, 9.000 minder naar de middelbare. Dat soort statistiek hoort bij het nieuws van de dag.
Ik mijmer over diepgaande verschillen tussen NLse en Franse kindertjes als gevolg daarvan.
    - Zijn Franse kindertjes gevoeliger voor 'law and order' ?
    - Hebben NLse kindertjes minder 'nationale trots' ?
    - Bijvoorbeeld . . .
Daar laat ik het bij, en mijmer verder over de lagere school als faktor in het volkskarakter, in de kunst, in de politiek, in de manier waarop ze staken, feestvieren of mopperen op de regering.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, woensdag 3 september 2003
Gisteren kreeg ik een mailtje van een van mijn NLse vrienden, Alex, 'iets' doorgestuurd met het korte commentaar 'dat ik dat wel leuk zou vinden'. Hij kent mij kennelijk nog goed. Het was in de roos.
Allereerst het aanhefcitaat van het document:
   "An idea is salvation by imagination"
Het toppunt van zelfhulp. Baron von Münchhausen in het kwadraat. Frank Lloyd Wright, is de auteur.
Dan het artikel. Het gaat over een bekende creativiteitstechniek: 'forced relationship' waarin je jezelf dwingt relaties te zien tussen een betrekkelijk willekeurig voorwerp en het probleem waar je je tanden op dreigt stuk te bijten. Een eindje gaan 'wandelen' is een goede manier om zo'n voorwerp in het vizier te krijgen. De auteur vindt dat hij niet naar buiten hoeft om te wandelen en steekt een willekeurig woord in Google. Hij kijkt om zich heen en zijn oog valt op een paper clip. Knulliger kan het al haast niet als je achter een bureau zit.
De wandeling leidt naar een paper clip-museum. (Ja heus, op het internet is alles mogelijk).
De rest van het document is voor insiders. Hij vindt een lijstje van eigenschappen van een paper clip en --natuurlijk, anders had hij dat document niet geschreven-- kan hij die met vrucht vertalen naar zijn eigen probleem. Boeiend, maar er was nòg meer.
Hij noemde deze techniek 'google storming', ook leuk.
Wat mij werkelijk triggerde --en ik betwijfel zelfs of Alex dat bedoelde-- was het bestaan van een Paper Clip Museum. Dit zijn de dingen die mij blijven verbazen op het internet. De site is geïllustreerd met alle mogelijke paperclips die tussen 1898 en 1934 zijn uitgevonden.
Wat een modellen!! Wat een inventiviteit!! Wat een huisvlijt!!
En alsof het nog niet genoeg was, ontdek ik een andere site die de geschiedenis van de paper clip in de 13e eeuw laat beginnen.
   www.officemuseum.com/paper_clips.htm
   www.writeonoffice.com/info/his_paperclip.htm
Ga vlug kijken!!
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, donderdag 4 september 2003
Raffarin heeft het gehaald. Hij heeft door dik en dun zijn belofte van 'drie procent belastingverlaging' waargemaakt. Althans in het voorgestelde budget. 'Om de economie te stimuleren', is het argument.
Maar dat argument is voos. Het stoelt op populaire observaties die ook Thatcher deed in de kruidenierswinkel van haar ouders. Het werkte daar ook, maar niet verder dan een paar straatlengtes. Maar het principe communiceert zo lekker. Raffarin is een 'grote communicator'. Daarvoor wordt hij geprezen, door zijn vrienden, en (tandenknarsend) door zijn vijanden. (Toon Hermans, Wim Sonneveld en Hitler waren ook 'grote communicatoren', denk ik dan.)
In de klassieke filosofie werd 'waarheid' gezocht in hun 'logische' aansluiting bij oude gevestigde en bewezen waarheden. Het moderne 'pragmaticisme' ontstond na de erkenning dat op die manier verschillende 'waarheden' (als ideologieën) tegen over elkaar kwamen te staan die vervolgens tot bloedige oorlogen leiden. Met name de Amerikaanse Burgerloorlog zette een aantal filosofen aan het denken. Zij kwamen dat de conclusie dat er ook waarheid schuilt in 'het werkt, het functioneert'. (zie Mijn Dagboek 21-10-2002)
Het werd de filosofie van 'actie' en van 'doen' en van het bedrijfsleven en het 'maken van de toekomst'. Maar ook deze vorm van waarheidszoeken is niet zonder gevaar, want ze kan afglijden naar 'het doel heiligt de middelen' en 'might is right'.
In dat rijtje dient zich nu een nieuwe vorm van 'waarheidszoeken' aan:
--"Het is 'lekker communiceerbaar', dus is het 'waar'."
Ik bedoel dit niet alleen als lachertje. Vóór ik de gevaren van deze vorm van waarheidszoeken ga uitmeten, stel ik een vraag:
--"Wat hebben we aan 'waarheid' die alleen beleefd wordt door filosofen in kleine kringetjes?"
. . . . .
Tja, en nu de gevaren van deze vorm van waarheidszoeken. Teveel om op te noemen. De Italianen hebben een mooie uitdrukking om een 'sterk verhaal' op zijn plaats te zetten:
--'Si non e vero, e ben trovato'. ('Als het niet waar is, is het [toch] mooi gevonden'. Toegeschreven aan Ludovico Ariosto, 1474-1533, dichter de Italiaanse Renaissance.)
Deze vorm van 'waarheidszoeken' kennen we al lang. Inderdaad, het 'sterke verhaal' aan de bar met vrienden, het theater, de film, kortom de fantasiewereld als tegenstelling met de nog steeds ongrijpbare realiteit. Terecht dat daar de 'communiceerbaarheid' domineert, anders wordt het geen 'waarheid voor velen'.
Raffarin heeft zijn roeping gemist. Hij had conférencier moeten worden. Maar van ingrepen in 'onze' economie met voze theorieën moet hij afblijven.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, vrijdag 5 september 2003
Om de steeds dreigende trek van het platteland naar de stad af te remmen heeft de regering enkele stimulerende maatregelen voorgesteld. Zo worden uit de staatskas snelle internetverbindigen en mobiele-telefoonaandekking in afgelegen gebieden gefinancierd. De veel geroemde onzichtbare hand van de Thatcher-economie heeft die gebieden goed in de steek gelaten. Vandaar dat de staatskas wordt aangesproken.
Coördinatie is ook geen sterk punt van de 'onzichtbare hand'. In dezelfde krant --het lijkt toeval-- melden de spoorwegen dat ze doorgaan met het opheffen van onrendabele lijnen in afgelegen gebieden en de posterijen stellen de sluiting voor van nog eens twee duizend onrendabele postkantoren in afgelegen dorpen.
Drie hoera's voor liberale economie: Hiep! Hiep! Hiep!
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, zaterdag 6 september 2003
De "Grote Communicator" valt door de mand. Althans in Le Monde en bij het nadenkende deel van de bevolking. Ik noemde het argument --"Om economie te stimuleren"-- voos. Ik was niet de enige.
   "M. Raffarin sous-estime, pour ne pas dire plus, le niveau de
   connaissance économique des Français en ce début
   de XXIe siècle", zegt het hoofdartikel, "Ils n'opposent
   pas l'Europe à l'emploi; ils viennent d'enterrer Pierre Poujade . . . ".

[Raffarin onderschat --zo niet erger-- de kennis van de Fransen aan het begin van deze 21e eeuw. Zij stellen Europa niet tegenover werkgelegenheid. Ze hebben pas Poujade begraven . . . ]
(Poujade is --zèlfs bij rechts-- synoniem voor volksverlakkerij en plat populisme)

["Maastricht is natuurlijk heel belangrijk, maar (onze) werkgelegenheid is ook belangrijk en de groei ook. Mijn eerste taak is niet om boekhouding of wiskunde te plegen om een of ander bureau in een of ander land tevreden te stellen"]

Cessenon sur Orb, zondag 7 september 2003
'Mijn paradijsje' is afgekoeld. Figuurlijk omdat Ghislaine weer in NL zit, letterlijk omdat het opeens kouder is geworden. Ik kan niet meer om vijf uur opstaan, achter de schrijfmachine zitten tot het licht wordt, en dan gaan wandelen. Ik moet in bed blijven tot wandeltijd, dat-wil-zeggen, tot de schemering om half zeven. Warmgekleed begin ik. Na een uur kan ik al wat kleren in de rugzak stoppen en als ik om negen uur thuiskom, is het warm genoeg om achter de werktafel te gaan zitten.
De figuurlijke verkoeling stemt mij méér tot nadenken. Het werpt mij terug op mezelf. Ik ben weer de 'permanente reiziger'. Het vertrek is aanstaande. Ik ruim op en beperk mij weer tot de spullen van mijn koffertje. Het leven wordt weer eenvoudig en overzichtelijk. Zo'n 'paradijs' met alles d'rop-'n-d'raan --tuin, huisraad, andere kleren-- is een hele ballast. Leuk als er gezelschap is, maar als ik alleen ben, kan ik het weer eenvoudig houden.
Ik denk ook na over mijn status als 'permanent reiziger'. Ik wil dat ook, want de 'itch' vraagt aandacht. Vooralsnog niet om opties-voor-later te verzinnen. Het gaat allereerst om de vragen: "Wat ben ik (eigenlijk)?" en "Wat doe ik (eigenlijk)?"
Het toeval helpt. Ik liet mij inspireren door een gedicht van Slauerhoff dat ik 'toevallig' tegenkwam. De fado-zangeres --Cristina Branco-- die o.a. vertalingen van gedichten van Slauerhoff zingt, heeft op haar site een van Slauerhoff's gedichten staan. [www.melomusic.nl/cd_slanl.htm#De_ontdekker]
Ik heb vroeger veel Slauerhoff gelezen; herkenningen dus. Het gedicht heet 'De ontdekker'. Ik wilde als kind altijd al ontdekkingsreiziger worden. Ik was geïnspireerd door een stripverhaal in de krant; ik herinner mij die nog goed. Ook mijn moeder wist mij later te vertellen dat ik bij familiewandelingen door de berm liep. 'Waarom?' had ze gevraagd. 'Als ik ontdekkingsreiziger ben, kan ik ook niet op gladde wegen lopen', had ik geantwoord.
Alle reden om dit gedicht dubbel en dwars uit te spellen en op de tong te leggen. Herken ik mij hierin? Hier is het gedicht. Een perfect sonnet: twee kwatrijnen en twee terzetten. Die strakke vorm --en de wilde gedachten die hij ermee probeerde te temmen-- waardeerde ik toen ook van hem:

     De ontdekker

     Hij had het land waarvoor hij scheepging lief,
     Lief, als een vrouw 't verborgen komende.
     Er diep aan denkend stond hij droomende
     Voor op de plecht en als de boeg zich hief

     Was 't hem te moede of 't zich reeds bewoog
     Onder de verten, waarin 't sluimerde,
     Terwijl 't schip, door de waterscheiding schuimende,
     Op de aanbrekende geboort' toevloog.

     Maar toen het lag ontdekt, leek het verraad.
     Geen stille onzichtbre streng verbond hen tweeën.
     Hij wilde 't weer verheimlijken -te laat:

     Het lag voor allen bloot. Hem bleef geen raad
     Dan voort te varen, doelloos, desolaat
     En zonder drift - leeg, over leege zeeën.

Het gedicht raakt mij . . . maar waar precies? wat precies?
Dat 'verraad', dat verraden voelen, herken ik niet. Ik merk wel dat mijn reisdrift taant. In een eerdere notitie schreef ik 'het reizen heeft zijn glans verloren'. Is dat wat Slauerhoff bedoelt met 'zonder drift'? En dan komt op dat ontmoedigende 'leeg, over leege zeeën'?
Hier ligt de tweespalt tussen hem en mij. Dat weet ik. Ik herinner mij dat ook van de tijd dat ik hem veel las. Hij blijft zwartgallig en richt zich op het uitzichtsloze; hij laat zich erdoor fascineren. Ik weet, daarentegen, dat ik iedere keisteen die ik mijn handen neem, die ik aandachtig bekijk, die ik met liefde bekijk, tot leven kan brengen. Zo ongeveer als Goethe's uitspraak:
     "Das Leben, wo man's auch packt, überall ist's interessant".
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, maandag 8 september 2003
Op 'sabbatical' gaan schijnt opeens in de mode te zijn in NL. Patrick, die ik leerde kennen vlak voor zijn eerste sabbatical --hij begint binnenkort aan zijn vierde-- wees mij er op. Hij werd er kortgeleden om geïnterviewd. [op interview met Patrick Boel aanklikken]. Als je er over denkt, moet je het zeker lezen. Als je er [nog] niet over denkt, is het een denkstarter.
--"Plan niets", zegt hij, "alleen de begindatum".
--"Verlies je ook niet in 'opties-voor-daarna'. Heb het geduld --en het lef!-- te wachten tot die zich aandienen. Je eerste taak is losraken van de afgelopen zes jaar", vervolgt hij [in mijn 'vertaling'].
Het was Patrick's waarschuwing waaraan ik gisteren refereerde toen ik schreef dat ik mij meer bezighield met de itch-als-zodanig dan met de 'opties-voor-later'.
Toen ik Patrick leerde kennen --rond mijn vijftigste-- was ik mij enigszins bewust van mijn eigen zeven-jaarsstructuur. Tegen mijn veertigste, na bijna zes jaar bij Philips, bij een beoordelingsgesprek, begon ik een 'sabbatical over achttien maanden'. Ik wist dat 'vroeg aankondigen' belangrijk was, en juli-tot-juli fiscaal gunstig. De eerste reakties waren positief, maar toen vroegen ze een 'marsplan'. Wat zou ik studeren? Welke specifieke ervaringen wilde ik opdoen? Welke baan (bij Ph natuurlijk) zou daar bij passen?
Had ik toen maar dat interview gelezen. Dan had ik mij beter kunnen uitdrukken; dan had ik steviger in mijn schoenen gestaan. Toen wist ik alleen dat die 'geplande marsroute' het tegendeel was van wat ik wèrkelijk zocht. Ik kon alleen uit het diepst van mijn hart zeggen/roepen: "Nee!! Niet zo!!"
Dat leidde tot ontslag-zonder-nieuwe-baan. Zonder 'plan' ook. Precies zoals Patrick predikt, maar mijn zelfvertrouwen zat toen nog verscholen in het diepst van mijn ziel. Mijn vrouw, geconfronteerd met zoveel 'losbolligheid en onverantwoordelijkheid' zag meer heil in een scheiding. Het werden zeven moeilijke jaren, maar heel rijk aan levens- en studie-ervaringen. Ik beleefde het 'going solo' --predikte het, schreef er over-- maar leerde ook dat 'going solo' doesn't necessarily mean 'going all alone'. Mijn volgende zeven-jaarsperiode startte ik als full-time hoogleraar in Delft. [Om een lang verhaal kort te maken.]
Zo loop ik by hindsight mijn vorige itches na. Ik ben reaktiever dan Patrick. Ik wacht tot de itch zich meldt: Overduidelijk meldt zelfs. Patrick probeert die vóór te zijn.
Herkenningen, overeenkomsten, verschillen --maar ook verwarrende ontdekkingen-- dat zijn de ingrediënten van ieder zelfleerproces. Nu dus van het mijne.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, dinsdag 9 september 2003
De komende dagen zullen we wel vergeven worden met herdenkingen van 11 September. Die van New York 2001, wel te verstaan, want die van 1973 in Santiago de Chile --weet je nog? Allende, Pinochet enz?-- zal wel in het gedrang komen. Dat was ook 11 September. Ik was toen bezig met managers krantenlezen te leren --om 'trends' de leren ontdekken-- en ik had uit de internationele pers kranten van de laatste dagen en weken verzameld. Het werd duidelijk dat in Chili 'iets' stond te gebeuren. Dat 'gebeuren' vond plaats tijdens de cursus.
Ik was dus voorbereid toen ik vele jaren later in Chili rondreisde. De verhoudingen begonnen toen al een beetje normaal te worden. Er mocht --min of meer openlijk-- over worden gepraat, geschreven en gestudeerd.
Bij gelegenheid van dit 'jubileum' is in Chili voor het eerst Villa Grimaldi --het martelcentrum-- voor het publiek geopend. Nationale trots --natuurlijk vertegenwoordigd door militairen-- verbood dat tot nu toe. Het bezoek is jong, 18-24 jarigen. De interesse is gewekt door de gevangenneming van Pinochet in 1998 en de wereldwijde eye openers die het veroorzaakte.
In de Franse pers komt Chili en Pinochet maar een enkele keer aan de orde. Er zijn toentertijd een paar Fransen door Pinochet gemarteld en gedood. Kortgeleden heeft een gerechtshof in Frankrijk besloten dat Pinochet daarvoor 'bij verstek' mag worden be- (en eventueel) veroordeeld.
Maar nu heeft de TV (Canal+) wat schokkende berichten gebracht naar aanleiding van deze 'herdenking'. Met de opening van Villa Grimaldi is een zeer goed bewaard Frans Geheim ontsnapt. De martelkunstjes van het Pinochet-regime waren 'geïmporteerd' door Franse instructeurs!! Zij hadden in Algerije --van Januari tot September 1957-- daarvoor de nodige uitvindingen gedaan om volksopstanden te bedwingen. Naast de 'kunstjes' binnenshuis leerden ze de Chilenen ook de techniek van de 'karavaan des doods' en het demonstratief fusilleren van 'tegenstanders' van het bewind. (Dat laatste was niet zo'n innovatie. Franco deed het iedere Zaterdag tegen de muur van de dorpskerken tot in de jaren '60 het 'toerisme' er aanstoot aan nam. Zie 29 Mei 2002, mijn gesprek met Alonso.)
Tot nu toe werd algemeen aangenomen dat het alleen de VS-instructeurs waren geweest met ervaring in Guatemala. (De Franse diplomatie is slimmer dan de Amerikaanse: "Wie niet sterk is moet slim zijn", maar nu komt de aap uit de mouw.)
Canal+, althans de persberichten erover, zag steeds de 'handtekening' van de generaal Aussaresses, de 'martelchef' van generaal Massu, het opperhoofd in Algerije. Hij was de 'expert'.
Aussaresses is geen onbekende meer in Frankrijk. Hij heeft twee jaar geleden de moed gehad om het stilzwijgen over Algerije te verbreken en een gedetailleerd boek over zijn rol als 'martelchef' te schrijven. Zonder glorie of bravour, gewoon met lef. Ik heb erover geschreven op 12 mei en 18 september 2001. Hij werd toen door Chirac bedreigd met een proces tot oneervol ontslag en het ontnemen van zijn hoogste rang in het Légion d'Honneur.
Ik zag een interview op TV met hem waarin ze hem confronteerden met deze dreiging van Chirac. "Tant pis", zei hij. Dat soort 'militaire eer' was hij te boven. Hij was boven de tachtig.
In Chili zijn de generaals nog niet zover. Algerije was in 1957; Chili in 1973. Dat is zestien jaar verschil. Nog even wachten tot ook daar de 'militaire eer' is verdampt.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, woensdag 10 september 2003
Het [eerste!] officiële rapport over 'extra doden' als gevolg van de canicule is verschenen. Daaruit blijkt dat dit jaar 'trendmatig' 40.000 mensen hadden moeten overlijden in Augustus. Het waren er 54.700. Bijna vijftienduizend 'extra' in plaats van de 'hooguit' vijftienhonderd die de minister de eerste dagen na de ramp bekend maakte. Dat overtreft de surmortalité van de slechtst bekende wintermaanden uit het verleden. De gezamelijke begrafenisondernemers, met hun getal van 13.700 werden [toen nog] weggehoond. (zie dagboek van 22, 24, 25, 28 en 30 augustus).
Het rapport constateert dat er al veel wetenschappelijke studies hierover zijn, maar dat Franse studies op die gebied schitteren door afwezigheid. Het veel geroemde 'vrije onderzoek' blijkt toch politiek bepaald te worden.
Toch 'ontdekte' de pers (Libération 8 september) een wetenschappelijk artikel van bijna een jaar geleden waarin een Franse onderzoeker, die deze risico's wereldwijd onderzocht, wees op de extreem kritische situatie in Frankrijk wegens de minimale aan structurele voorzieningen. 'Het lijkt wel een voorspelling', zei de krant. Ook het officiële rapport wijst op het gebrek aan structurele voorzieningen. Marseille, die in 1983 zo'n 'ramp' had meegemaakt, had inmiddels --uit algemene middelen, want het geprivatiseerde systeem kan het niet terugverdienen-- voorzieningen getroffen. De cijfers van Marseille waren ook al in berichten van de eerste paniekdagen opvallend lager dan die van andere steden.
Zowel het wetenschappelijk artikel als het rapport wijzen op het acute karakter van de gevolgen. Het gevaarlijke topmoment is heel specifiek. Het is in de tweede nacht waarin het niet meer afkoelt --of kort daarna-- dat de massale sterfte toeslaat. Daarvoor zijn èn een goed alarmsysteem èn structurele voorzieningen (airconditioning en koele 'vluchtruimten') nodig. Dat is zó specifiek dat het onbegrijpelijk is dat deze maatregelen niet zijn genomen. Of beter, ze zijn tegengehouden. Ondanks de geringe --politieke-- aandacht was er een budget voor 2003 van 103 miljoen euro voor dergelijke voorzieningen, maar de regering Raffarin heeft dat vanaf januari 'opgehouden' om politieke redenen.
Ook in een andere 'ramp' als gevolg van de canicule, de reusachtige branden in de Var, blijken niet zozeer geheimzinnige, zeer intelligente en alomtegenwoordige brandstichters van de canicule misbruik te hebben gemaakt, het zijn --bekende!!-- systeemfouten.
Aan de hand van wetenschappelijke rapporten over de bosbranden in het verleden op Les Maures, de kustrots van 200.000 HA in de Var, blijken die branden hetzelfde patroon te volgen. Bepaalde dalen werken als schoorstenen en jagen het vuur voort. Wetenschappelijk perfect begrijpbaar en voorspelbaar. Natuurlijk zal er hier en daar een brandstichter zijn geweest, maar verder is het een verhullende complottheorie die door de autoriteiten (en het massa-publiek) wordt gekoesterd. Die 'theorie' verbergt dat er al dertig jaar lang door geen van de betreffende gemeenten ook maar iets van structurele maatregelen zijn genomen. Met name toegankelijkheid verbeteren met pistes forestières, waterpunten aanleggen en een specifiek waarschuwingssysteem opzetten dat met deze detailkennis rekening houdt.
Ook is er niet met 'gecontroleerde branden' onderhoud gedaan aan het randgebied waar de sinds de 19e eeuw zich terugtrekkende landbouw door [zeer brandbaar] bos is vervangen. Die 'bosbrandbeheersingstechnologie' is bekend en wordt in andere streken van Frankrijk toegepast. Waar struikelt het dan over?
Zeventig procent van het gebied blijkt in handen van particulieren te zijn. Die hebben 'geen geld', want de voorgestelde maatregelen kunnen ze niet terugverdienen. Van de kosten van de brandweer betalen ze maar een fractie; daaraan doen alle Fransen mee, want dat gaat via de belasting. Op die manier kunnen ze de opbrengst van het bos helemaal in eigen zak steken.
Kijk, dát is de kunst van de particuliere ondernemer: De lusten steek je in je eigen zak, voor de lasten draait 'het algemeen' op. Ook nu er zeven doden zijn gevallen in Les Maures: drie brandweerlieden en vier toeristen. Met de surmortalité van dit jaar gaat dat de geprivatiseerde ouderenzorg ook lukken. Hiep, hiep, hiep voor de privatisering!!
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, donderdag 11 september 2003
Mijn herfst is al begonnen. De regen- en wolkdagen van het weekend zijn weliswaar vervangen door zon- en winddagen, maar de èchte zon- en hittedagen zijn voorbij. Ik was al eerder begonnen met 'winterklaar' maken van de tuin. Gisteravond begon ik aan een kleine, maar heel symbolische klus: De tuinslangen leegmaken, oprollen en opbergen. Het is bij elkaar ruim honderd meter, dus zo'n grote klus is het niet. Het is meer het gevoel de tuin achter te laten zonder mijn dagelijkse zorg voor water. De tuin kan het wel weer alleen. Vaarwel, zorg goed voor jezelf.
Loslaten.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, vrijdag 12 september 2003
Gisteren wilde ik "Vandaag geen stukje" als dagboek schrijven. Ik had geen interesse in het buitengebeuren. Ik voelde mij moe . . . of wat?
--"Dan maar eens géén stukje vandaag", zei ik tegen mezelf. Per slot moet ik mij niet op mijn nek zitten met zelfgemaakte ondingen, zoals Anna mij laatst nog een duidelijk maakte toen wij onze moeilijkheden met To Do-lijstjes bespraken.
In zulke gevallen is er altijd ook het stemmetje dat zegt:
--"Kom op! Je lijfspreuk is toch dat het leven overal interessant is? Een paar dagen geleden citeerde je die nog. Je kijkt op de verkeerde plek! Dàt is het.
En zo kwam ik bij 'de realiteit van het moment'. Het afscheid. De tijdsdruk. De ontkenning daarvan. Per slot kreeg ik er wat vat op en beschreef een flinterig klein lichtpuntje van die duisternis. Ik voelde mij gelukkig, zij het niet uitbundig. Het bleef een miese dag en ondanks mijn aanzienlijk Have Done-lijstje aan het eind van de dag bleef ik er inwendig over zeiken. Zonder veel enthousiasme las ik nog een extra hoofdstuk van de laatste Potter, liet de chaos de chaos, en ging vroeg naar bed: "Morgen zal de zon wel weer schijnen".
Langzaam ontrafelde de chaos zich. Om drie uur was ik klaar wakker. Schokkende inzichten braken door. Mijn 'plannen' over wat ik nog af wil maken, staan in geen enkele verhouding tot de tijd die mij hier nog rest. (Hier in Cessenon, wel te verstaan;-).
--"Interessant probleem!", sprak ik mezelf bemoedigend toe om het stemmetje, dat mij aan mijn 'interessante lijfspreuk' zou herinneren, een stapje vóór te zijn. Ik nam flitsend besluiten om tijd te reserveren voor dit 'interessante probleem': Vandaag géén stukje en ook géén marcheerwandeling.
Ik sta op en tracht alvast onder de douche het interessante van dat probleem in het vizier te krijgen. Noppes! Ik heb alleen dat ongeverifiëerede Goethe-citaat:
     "Das Leben, wo man's auch packt, überall ist's interessant".
Ik had het nog van mijn HBS-tijd, maar ik had het nooit kunnen terugvinden. Een jaartje geleden had ik er nog de hele Urfaust op nagelezen. Een van mijn lijfboeken van toen. Noppes! En Google had mij ook niet verder geholpen. Ik twijfelde zelfs of het van Goethe was . . .
--"Interessant", hoorde ik mezelf --of dat stemmetje-- mompelen, "Ik kan best nog eens met Google proberen".
Om te beginnen vond ik mijn eigen dagboek. Ik was kennelijk de enige met deze variant. Maar het inspireerde wel. Per slot vond ik het. Het staat in de aanhef van de 'grote' Faust. Die las ik nooit graag. Ik vond dat in de Urfaust alles al stond. Die inleiding heb ik ooit uit mijn hoofd moeten leren. Vandaar. Het zal vol herkenningen. Ik genoot. Hier is de betreffende passage. Hij is van een Lustige Person in gesprek met de dichter:
     Greift nur hinein in's volle Menschenleben!
     Ein jeder lebt's, nicht vielen ist's bekannt,
     Und wo ihr's packt, da ist's interessant.
     In bunten Bildern wenig Klarheit,
     Viel Irrthum und ein Fünkchen Wahrheit,
     So wird der beste Trank gebraut,
     Der alle Welt erquickt und auferbaut.
Ik kom er nog wel eens op terug. Proef de tekst maar. Bijvoorbeeld:
     Viel Irrthum und ein Fünkchen Wahrheit
Het lijkt wel of het over krantenberichten gaat.
Intussen vond ik ook een andere lijfspreuk uit dezelfde HBS-tijd die mij helpt als 'interessante lichtpuntjes' te lang uitblijven; als ik bang ben om te verdwalen.
     "Ein guter Mensch in seinem dunklen Drange,
     ist sich des rechten Weges wohl bewußt"
Dit staat wel in de Urfaust.
Ik denk dat in nu ook eens op zoek ga naar "wat je niet kunt bestrijden, moet je beschrijven". Het werkt!
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, zaterdag 13 september 2003
Vandaag geen stukje.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, zondag 14 september 2003
In Le Point, een populair-economisch weekblad van nogal rechtse signatuur trof ik een alternatieve mening aan over de canicule, de hittegolf die afgelopen Augustus leidde tot een 'extra sterfte' van 15 duizend. (Normaal is 40 duizend doden in Augustus). Het werd een 'nationale ramp' genoemd en het werd als een schande ervaren. De inzichten waarmee de schade had voorkomen kunnen worden, waren namelijk voorhanden. In het buitenland --en in enkele Franse steden (o.a. Marseille die 'leerde' van zo'n ramp in 1983, en dat kon je nu goed merken)-- waren structurele maatregelen getroffen tegen dit 'structurele' gevaar.
Een ingezonden-brievenschrijver in Le Point poneert een heel andere opvatting: Het is helemaal geen schande. Integendeel, het zou een schande zijn geweest als de urgentie-voorzieningen van dit land deze calamiteit hadden aangekund. Het zou namelijk betekenen dat daardoor overmatig veel financiële middelen zouden zijn vastgelegd die daardoor niet voor regelmatig terugkerende taken konden worden gebruikt.
Het leven wordt inderdaad eenvoudig als je alleen naar de centen kijkt.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, maandag 15 september 2003
Peter is vanmorgen vertrokken. Om half zeven heb ik hem in Béziers op de trein gezet. We hebben afscheid genomen tot het volgend jaar. We zien elkaar nog op even 28 September in Eindhoven. Kleine troost.
Daarna voelde ik mij onnodig achterblijvend en 'verbannen in het Zuiden'. Heel even maar.
Toen namen de goede herinneringen van de afgelopen dagen het weer over.
Nu voel ik mij rijk.
Hoeveel vaders hebben een zoon die, middenin de grootste drukte van gezin en carrière, een paar dagen uittrekt om met zijn vader bij te praten. Alleen.
Zeg nou zelf. (100 woorden).
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, dinsdag 16 september 2003
TV5, het 'intellectuele' programma, is iedere weekdag o.a. een politiek discussieprogramma van hoog informatie- en denkgehalte. Het duurt een uur. Goed geïnformeerde politicologen --die bovendien hun zegje weten te doen-- worden bij het onderwerp geselecteerd, en enkele reportages te plaatse vullen dat aan. Het geheel wordt gelardeerd door SMS-berichten en SMS-vragen die door de onderbalk stromen. Sommige daarvan komen rechtstreeks in discussie, anderen werken als sfeertekening van het (franse) publiek.
En zo was het Zweedse 'Nee' tegen de Euro gisteravond in het zoeklicht. De Zweedse ambassadeur was er, een professor Zweeds uit Parijs, een schrijver van een boek over Zweden en de Zweedse ziel, een topdame uit Brussel en nog een twee politicologen van Franse researchinstituten vormden het panel.
De vragen waren vanaf het begin al kritisch en negatief over Zweden. De SMS-jes logen niet om de Franse gevoelens van onbegrip, zo niet haat. Toen duidelijk werd dat het Zweedse 'nee' zeer zeker was beïnvloed door de Franse démarche om de Europese budgetdiscipline te bruskeren om botte binnenlandse verkiezingsvoordelen te behalen, trachtten de Franse SMS-ers dat weg te honen met: "Kom op, de Duitsers overschrijden de disciplinaire grenzen ook!!".
Toen kwamen de Zweedse problemen met Europa, met name met het latijnse deel, pas goed uit de verf. De Duitse overschrijding, zo maakten de politicologen duidelijk, had een basis in de realiteit. Daarvoor hadden de Zweden wel respect en ze hadden, waren ze in de Euro-club geweest, de Duitse last mee helpen dragen. Maar van de Franse mannetjesputtersgedrag hadden ze hun bekomst. Het bevestigde hun grote zorg om als klein land deel te nemen aan een Europa dat door de Middellandse Zee leek te worden gedomineerd. Latijnse botheid en wispelturigheid. Nee, dan liever de Baltische Zee als La Méditerranée du Nord. Dat was een oude beschaving en hadden al honderden jaren geen onderlinge oorlogen. Wel samenwerking. En budgetdiscipline.
Het werd een tegenstelling tussen het egalitaire Noorden en het autoritaire Zuiden. Ik schrijf daar vaak over, maar zo'n duidelijke invulling met feiten, met tegengestelde gevoelens over wat een politieke gemeenschap is --of zou moeten zijn-- had ik nog zelden meegemaakt.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, woensdag 17 september 2003
--"De Fransen trekken de conclusies van de Duitsers door te redeneren als Engelsen. De drie grote landen vullen elkaar aan", zo schreef Pierre Manet.
Pierre Manet is niet Jean Monet die met Robert Schumann in een grijs verleden de eerste aanzet deed voor de Europese éénwording met de Europese Kolen- en Staalgemeenschap. Weet je nog oudje?
Nee, Pierre Manet is een jonge Franse filosoof-politicoloog die nogal wat te melden heeft over Europa. (En vertaald wordt UKkian en USsian!!) Met dit soort aforismen probeert hij de Fransen duidelijk te maken dat ze niet alleen op de wereld zijn; dat ze op hun Europese partners zijn aangewezen. Misschien dat ze dan begrijpen dat Zweden zich stoort aan een 'binnenlandse aangelegenheid' zoals ik gisteren beschreef.
Het vergt nogal wat 'exegese' om dit aforisme vanuit de Franse ziel te begrijpen. Het zit vol typisch-Franse 'slechte gedachten' en 'geheime bewonderingen' die zelden worden uitgesproken.
Dat geldt ook voor de Euro-toekomst die weliswaar in het Engels wordt dóórverteld maar die typisch-NLse 'slechte gedachten' en 'geheime bewonderingen' over 'onze vrienden' bevat.
Wat komt er van Europa terecht? Wordt het een Europese Hemel of een Europese Hel?
"HEAVEN is where:
    the police are british,
    the cooks french,
    the lovers italian,
    the mechanics german,
    and all is organised by the swiss"
but
"HELL where:
    the police are german,
    the cooks british,
    the lovers swiss,
    the mechanics french,
    and all is organised by the italians"
Ik denk dat we de oorsprong van deze 'borreltafelgrap' in NL of Vlaanderen moeten zoeken.
Mee eens?
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, donderdag 18 september 2003
Het weer lijkt grootschalig te worden. Niks ieder département zijn eigen zon, regen of onweer. Al de hele week --en volgens de voorspelling ook de komende dagen-- prijkt er op de weerkaart van Frankrijk één grote zon. Alleen wat onbeduidende wolkjes in de marge.
--"Het lijkt wel Augustus-weer", roept de presentatrice iedere keer enthousiast.
Deze zomer --volgens de wetenschappers-- hadden we één grote hete-luchtbel boven heel Europa, zo hoog dat er géén verstoringen konden ontstaan, géén onweer en dus géén verkoeling. Ook al zo'n grootschalig verschijnsel.
En nu ligt de tornado Isabel voor de Amerikaanse Oostkust. Even massaal en homogeen als de hete-luchtbel boven Europa.
Mag ik nu concluderen dat het weer ook grootschalig wordt? Dat de weergoden --aangestoken door de mensheid-- óók in een globaliseringsmanie gevangen zijn?
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, vrijdag 19 september 2003
Een zeer trouwe lezeres houdt mij regelmatig op de hoogte van Eindhovense micro-gebeurtenissen. Zij is --net als ik-- een street observer. Ik krijg regelmatig foto's zoals --bijvoorbeeld-- de Japanse Kers als die onze oude buurt weer opvrolijkt. Nu kreeg ik een herfst-impressie van een van de vierbaanswegen rondom de stad toen ze naar haar werk tufte. Ik vond het net een haiku, dat stilzetten van die nerveuze ochtendjachtigheid. Het zette mij ertoe om ook hier, middenin de drukte van deze laatste opruimdagen, óók eens naar de prachtige ochtenden in mijn tuin te kijken    . . .    in plaats van naar al-die-dingen-die-nog-moeten:

     Herfst
     Lage morgenzon
     die strepen trekt in de halfmist tussen de bomen.
     En stilte
     Ondanks het verkeer dat haastig-rechte lijnen trekt
     In de race met de tijd.

Bedankt Yvonne!
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, zaterdag 20 september 2003
Er moet vandaag natuurlijk weer veel. "Opruimen & Afwerken" ligt mij niet zo. De tuinslangen zijn opgeruimd --ik haal ze ook niet meer voor dag-- maar nu moet ik wèl met "Gieter & Emmer" het pas verplante spul 'redden', want de droogte duurt voort.
Op de weerkaart van Frankrijk prijkt nog steeds één grote zon. Het zal de hele volgende week ook zo blijven, zei de weerdame. Wat onze regio betreft wees ze op enkele 'onbeduidende wolkjes in de marge' waar ik eergisteren over schreef. Dat is goed merken. In plaats van de 'nogal frisse' zeven à acht graden is het nu, vijf uur in de morgen zeventien graden. Het zal een mooie zonsopgang worden. Met rode en gouden wolkenstrepen, hoop ik. Ik kijk er naar uit. Zeker na de 'aanmaning' van Yvonne van gisteren.
Ik hoop dat die mijn dag wat zal opleuken. Er moet nog zo ontzettend veel --allemaal onleuke dingen-- dat ik tòch niet alles afkrijg. Ik moet dus 'prioriteiten stellen'. Logisch!
Het strijdtoneel verplaatst zich nu naar de keuze tussen de minst onleuke dingen of de werkelijk belangrijke dingen. Dat is jammer genoeg niet hetzelfde. En dan nog het nadenken daarover. Of met wroeging en schuldgevoelens blijven plakken bij de minst onleuke klus. Brrrrr . . . Gisteren was dat ook al.
Ik hoop maar dat de zon straks mooi opkomt. Dat helpt.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, zondag 21 september 2003, Mijn verjaardag! Proost!!
Gisteravond --op TV5-- werd een journalist-schrijver geïnterviewd over zijn boek, van jaren geleden, over Jacques Brel. Brel is 9 Oktober a.s. 25 jaar geleden overleden. Hij is een vintage-genoot; ook van 1929 (8 April, Schaarbeek). Dat prikkelde mij natuurlijk.
Ik hoorde voor het eerste van hem in een curieus Zondagavondprogramma ergens in 1953 of 1954. Of beter, het ontstaan van het programma vond ik curieus en uitdagend. Het was, zo vertelde de presentator, ontstaan uit een weddenschap. In een overmoedige bui had hij gezegd dat je 'zonder veel moeite' binnen een jaar een eigen radioprogramma kon hebben. Kort daarna werd hij als accountant naar Parijs overgeplaatst. Ik 'leerde' er voor de rest van mijn leven uit dat dergelijke ambities 'gewoon' kunnen worden waargemaakt.
Jan Brusse had toen al zijn programma met "Brief uit Parijs", of iets dergelijks, dat het vele-vele jaren heeft uitgehouden. Onze accountant --naam helaas vergeten-- ging zich interesseren voor het Franse Chanson. Hij had geluk. Dat begon toen net aan een nieuwe glorie-periode. En inderdaad, het lukte.
Ik heb het programma in mijn Delftse studententijd --en lang daarna met de zeer francofiele Carla, waarmee ik in 1958 trouwde-- heel vaak beluisterd. Het was op Zondagavond, om half 12 of zo. Daar hoorde ik van die 'avontuurlijke Belgische jongen met guitaar' die in Parijs zijn geluk beproefde. Dat was 1953 volgens zijn officiële website. Dan komt ook zijn eerste plaatje; een 78-toerenschijf. Die moet onze accountant toen hebben gedraaid.
De journalist-schrijver van gisteren had zich ook al heel jong voor Jacques Brel geïnteresseerd. Hij haalde dezelfde verhalen op die ik mij uit mijn studententijd kende. Wellicht was hij ook een vintage-genoot. Zijn huidige 'missie' was de introduktie van een CD met de laatste opnamen van Jacques Brel --uit 1977-- toen hij al behoorlijk ziek was en zijn stem niet meer van 'goede' kwaliteit. Om die reden verbood Brel het uitgeven en gebood de vernietiging van de opnamen. Dat gebod werd meteen overtreden Dat verbod wordt nu ook overtreden. Ik dacht meteen:
--"Commercie vóór alles!"
Dat dacht de interviewer kennelijk ook en stelde kritische vragen over het 'ethische' van die beslissing. Per slot zaten we op TV5.
--"Ja kijk", zei de journalist-schrijver, "als we Kafka's wil hadden uitgevoerd, had de wereld al zijn documenten en boeken, tot de laatste letter, moeten ontberen. Dat had u de wereld niet willen aandoen. Of wel soms?"
De interviewer drong aan en maakte het persoonlijk:
--"Wat vind U zèlf van de kwaliteit. U was altijd toch een bewonderaar die kritisch wist te blijven?"
Na wat ontwijkingen gaf hij toe:
--"Inderdaad, niet die pracht van enkele jaren daarvóór. Maar voor kenners en werkelijke liefhebbers is het een interessante aanvulling."
--"Maar waarom dan geen 'archief-uitgave'? Die opnamen waren toch al toegankelijk voor kenners en liefhebbers?"
Daar had onze journalist-schrijver niet van terug. De interviewer keek hem nadenkend aan:
--"Commercie vóór alles!", moet hij hebben gedacht.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, maandag 22 september 2003
Gisteravond was ik bij NLse vrienden-van-vroeger die hier voor vast zijn komen wonen. Nog maar ruim een half jaar, maar ze hebben zich al goed genesteld. Dat drong opeens tot mij door toen we samen --en nog een Engelse buurman-- borrelden en van het eten genoten dat Annelies ter mijner ere had klaargemaakt.
Ik mag dan een betere geografische kennis hebben van de omgeving --en een beter begrip voor bepaalde Franse politieke issues-- zij kenden wel een dozijn mensen, gingen naar de markt in St Chinian als social event om herkend te worden en kenden --bijvoorbeeld-- de burgemeester van mijn dorp. Ik heb hem nog nooit ontmoet!!
-"Wat ben ik toch een kluizenaar", drong met een schok tot mij door. Ik ga niet naar social events, ik ken er niemand en ik denk dat niemand mij herkent. De kennismakingen in de laatste jaren die op een bezoek-aan-huis uitdraaiden, eindigden allemaal met de uitspraak 'dat ik weer eens moest komen als mijn vrouw er was'. Maar als Ghislaine hier is, staan dat soort zaken onderaan op de lijst van gemeenschappelijke bezigheden. Ghislaine heeft een (heel erg!) druk sociaal verkeer in NL. Van de ene kant wil ze er even van verlost zijn en van de andere kant kan ze die moeilijk 'onverzorgd achterlaten' waardoor ze maar korte perioden naar F komt. Het zij zo.
Ik werd er stil van. Ik denk niet dat de anderen het merkten, maar ik dacht aan mijn paradijsje, negen kilometer verderop, waar ik achter een dikke doornenhaag zo'n duizend vierkante meter tuin wondermooi houd en waar ik mij binnenshuis verdiep in lees- en schrijftaken. Met de buren onderhoud ik vriendelijke relaties en zij vragen vaak 'wanneer mijn vrouw weer eens komt'. Daar blijft het bij.
Een gezellige kout, zoals in de Nieuw-Zeelandse backpackers' dit voorjaar, maar ook van Namibië, Zuid-Afrika, Perth en toentertijd ook in Chili ken ik hier eigenlijk niet. Ik had er vrede mee tot ik mij gisteravond opeens zo'n vreselijke kluizenaar vond.
Ik laat dat verhaal bewust onaf. Even onaf als het in mijn hoofd is. 'Is het dan slecht om kluizenaar te zijn?' 'Wat deert mij wèrkelijk?' 'Moet ik er wat aan veranderen?', 'Kán ik het wel?' en vooral 'Wíl ik het wel?'
Dat soort vragen tuimelen over elkaar heen. En dat terwijl ik alle aandacht nodig heb voor "Inpakken & Wegwezen".
--"Sla je op de vlucht?", roept mijn inwendige stemmetje mij na.
Ik kom er op terug als de kruitdamp is opgetrokken.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, dinsdag 23 september 2003
Mijn verhaal van gisteren was niet af. Natuurlijk niet. Het is deel van de continuing story van eenzaamheid. Non-stop verschijnen dat soort gebeurtenissen op het toneel van de realiteit. Het gaat er niet om om er over te schrijven; dat is een andere vorm van verstoppertje spelen. Het gaat om de itch op heterdaad te betrappen, recht in de ogen te kijken en te beschrijven. Op het moment dat die zich voordoet. Alleen dàn lost die zich op. Alleen dàn wordt de betovering doorbroken.
Het gaat bij de seventh year's itch (ook al zo'n verhullende naam) niet om de nieuwe wegen die na afloop worden gekozen. Die misvatting leidde er toe dat ik --bijna-- bleef steken in een 'iene-miene-mutte'-spelletje met opties.
Zo was ik even in mijn rol als itch observer. Nu weer terug als street observer.
De 'ramp' in de regio heeft mij een telefoontje en twee mails opgeleverd. Even iets ter geruststelling. Inderdaad zitten we in de fase 'Orange', van de reeks Vert, Jaune, Orange en Rouge voor wat betreft storm. Gistermorgen regende het dan ook even heel erg hard; de tuin stond even blank. Vandaag weer 'Orange', hoewel voor vanochtend zon+wolken is voorspeld. Daarom was het prachtige opkomst van de zon.
Rondom Montpellier heeft het gistermiddag heel snel 12 cm geregend. Totale ravage! Tot middernacht was het opgelopen tot boven de 20 centimeter. De autoroute was vanmorgen nog geblokkeerd. Een middelbare school in Lunel --het hele stadje trouwens-- raakte geïsoleerd en vanmorgen op TV2 zag ik beelden van geïmproviseerde slaapzalen vol met leerlingen en leraren op stretchers. Ze konden niet meer naar huis na de bui. De melding van een dode werd herroepen. De vrouw was enkele honderden meters in een kanaal weggespoeld, maar had zich daar kunnen redden tot de stortvloed voorbij was. (Lunel ligt 20 km NO van Montpellier; bijna halfweg Nîmes)
En verder business as usual: Het is de laatste inpakdag. Etensresten en voorraden die het niet tot volgend jaar Juni uithouden, wegkieperen. Dat staat --o.a.-- op het programma.
terug eerste dagboekregel

Cessenon sur Orb, woensdag 24 september 2003, Vertrekdag
Het is 05.24.57 uur. Het is nog koud: acht graden. Om 1316 pak ik de trein naar Parijs. Daar ontmoet ik Ghislaine. Daar is morgenavond de --belangrijke-- vergadering van de vereniging van huiseigenaren waar het allemaal om was begonnen. Dan nog een etentje met buren/vrienden die we te zelden zien. Mooi meegenomen en gezellig.
Vrijdag naar NL. Zaterdag sjoppen voor Zondag. Zondag verjaardagsfeest. Maandag niet meteen terug -- helaas. Om 1415 naar de tandarts in Den Haag voor een klus die de Franse tandarts alhier niet af kon maken. (Drie maanden wachttijd!!).
En daarna weet ik het nog niet. Welke trein zal ik nog kunnen halen? Iets tot Brussel? Of tot Lille? De reservering voor Barcelona, en de vlucht naar Tenerife om meteen Dinsdag door te reizen, heb ik afgezegd.
Het zal wel een paar dagen 'radiostilte' worden. Misschien vind ik tijdens de 'Verschrikkingen van het Hoge Noorden' (Andreas Burnier, weet je nog?) tijd voor een stukje. Ik zal er --voor ik ècht ga inpakken-- een mailtje naar de preferenten over sturen.
terug eerste dagboekregel

Parijs, Donderdag 25 September 2003
Ik ben goed aangkomen en onderweg trok ik al bij. Het is een oud vertrouwd gevoel: Ik met mijn koffertje alleen. Ik kan dan mijn hele wereld omarmen. Letterlijk. Dat is het; de wereld is mij anders --eigenlijk-- de ingewikkeld.
Het is al middag. Vanmorgen, toen Ghislaine nog sliep, heb ik een wandeling door de buurt gemaakt en per slot, toen de bank opende, er wat zaken afgehandeld. Sinds de bijna twintig jaar dat ik voor het eerst rondwandelde in mon quartier is er veel veranderd; aangepast aan de marketing-mode van het moment. Maar ook verrassend veel is er hetzelfde. De paardenslager, bijvoorbeeld, zag er toen ouderwets uit. Nu nòg.
En zo was er meer. Ik bekeek mezelf uit die dagen nog eens. Ik herkende perfect wat mij toen aantrok. Mijn eerste passen als bewust street observer. Bewust, want ik was het altijd al. Het werd een bewust genot; een bewuste behoefte. Toen, bijna twintig jaar geleden.
Later ging ik samen met Ghislaine naar Place de l'Opéra. Voor een zakelijke afspraak, maar we hadden ruimschoots tijd om van de Parijse herfstzon te genieten. Straks is er nog de 'buitengewone' vergadering van de vereniging van huiseigenaren. We willen een lift plaatsen, maar niet iedereen is ervóór. We schatten onze kansen. We wikken en wegen. Maar vanavond, gewonnen of verloren, gaan we met z'n vieren samen eten. Om 'het' te vieren. Wij, het kleine aktiegroepje.
terug eerste dagboekregel

Parijs, Vrijdag 26 September 2003
Het kleine aktiegroepje heeft verloren. De kleine --formele-- herkansing op de volgende 'gewone' vergadering zal niets kunnen opleveren. Wij hadden onze plannen heel gedetailleerd voorbereid. De tegenstanders ook. Wij met verfijnd perfecte toepassing van de wettelijke regels van de co-propriété. Zij met stemmingmakerij en omkoping van een van de grote 'neutralen'.
Op een terrasje hebben we lang --bij een goede maaltijd uiteraard-- onze wonden gelikt. Ieder op zijn manier. De een klapte dicht, de ander wond zich op en nòg een ander rationaliseerde of analyseerde. Wat doe je bij overmacht?
Het was een klein groepje dat werkelijk belang had bij de lift. Enig nadeel of last hadden alleen de bewoners van de rez de chaussée. Zij betaalden weliswaar niets, want de kosten verden verdeeld naargelang de hoogte van de étage. Maar ze hadden wel het volle stemrecht.
En dan, zo filosofeerde ik, is behoudzucht een makkelijker argument voor de 'neutralen' dan 'vernieuwing'. Dat wist Machiavelli al. We hadden het kunnen weten.
Maar het was une des batailles les plus belles.
En nu Ghislaine wakker maken en "Inpakken & Dóórreizen!!"
Om 0955 in de Thalys. Om 1203 in Berchem.
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, zaterdag 27 september 2003
De treinreis was zonnig. Ook in Turnhout, waar Ghislaine haar auto had geparkeerd, zaten we even lekker buiten in de zon. Op een oud bekend adres --de Maxi Grand Bazar van Turnhout, nu Carrefour-- sjopten we voor morgen. Dat was alvast geregeld. In Eindhoven maakten we het ons gemakkelijk: Alleen nog een gezellig etentje en naar bed.
Mijn zus, die aan de overkant woont, en morgen niet van de partij kan zijn, kwam nog even binnen met een bos bloemen.
Vandaag zal ik zuinig zijn met mijn energie. Deze hele 'expeditie naar het Noorden' voelt als 'gevaarlijk terrein'. Ik moet mijn kruit drooghouden. Hopelijk blijft het zonnig. Als de zon zou verdwijnen zou ik mij niet alleen displaced person voelen, maar zelfs misplaced: "Wat doe ik hier eigenlijk?"
Dat zal morgen blijken. Dan zal ik 'iedereen' weer zien. De hele lange dag. Het is de moeite waard om daarvoor mijn energie te sparen en mijn kruit droog te houden. Daar kijk ik naar uit.
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, Zondag 28 September 2003
Het is nog vroeg. Ik heb al een ochtendwandeling gemaakt en bij het station twee 'èchte' Limburgse vlaaien gekocht voor bij de koffie --of voor later op de dag. Vanaf tien uur is het 'feest'. We kijken er naar uit. Althans ik, want Ghislaine slaapt gelukkig nog. Ze sliep heel laat in. Toen ik ging wandelen was ze nog wakker.
Hoezo?
Gistermiddag hadden we gezellig samen gesjopt in de binnenstad. Bij thuiskomst was Ghislaine haar agenda met 'alles' erin kwijt. De voor-de-hand-liggende zoektechnieken faalden. Ook "even afhaken en aan wat anders denken". Hij moest in huis zijn. Ze had 'm op de trap achtergelaten om haar handtas te ontlasten voor de wandeling naar de stad. Ze was laconiek begonnen met zoeken, maar dat veranderde geleidelijk. Zeker toen bleek dat de achterdeur tijdens onze afwezigheid niet op slot was geweest. Het was heel onwaarschijnlijk dat er een insluiper via de tuin kon komen, maar in de buurt van een afkickcentrum kun je alles verwachten. Maar in insluip- cum diefstaltheorie won veld en bereikte rond middernacht de overwinning. Inslapen lukte toen niet meer. We besloten de creditkaarten te laten blokkeren en de politie op te bellen.
Om van de emoties af te kicken ploften we op de bank, verschoven wat kussens en:
--"Wat zie ik daar????"
De complete agenda met paspoort, autopapieren en de zojuist geblokkeerde creditcards lag ons daar onschuldig aan te kijken. Of misschien wel verwijtend. Of misschien wel met triomf:
--"Had ik jullie niet even mooi beet?"
Het was half drie toen we probeerden te gaan slapen. Mij lukte het. Ghislaine niet zo.
Zodoende.
terug eerste dagboekregel

Eindhoven, maandag 29 september 2003
Goed tien uur zaten we al aan de koffie van Ghislaine en de appeltaart die Melanie had meegebracht. De vroege vogels kwamen aanvliegen. Er kwam meteen ook een "Zuudloardr' Bolle", een oversized krentebol uit Zuidlaren waar we nog tot laat in de middag plakken van sneden, want de kinderen waren er gek op. Het was nog vrij rustig tot twaalven, en er was tijd voor een goede kout. Voor de niet-zoeterikken had Ricky een schaal gemaakt met lekkere smeerseltjes en knabbelbrokjes tien-granenbrood. Lucretia had een grote pan waterzooi uit Antwerpen meegebracht. De Limburgse vlaaien werden ternauwernood aangeroerd. Ik had mijn vrienden onderschat.
Natuurlijk was er ook de traditionele verjaardagsport. De krat van Messias van 1967 was op; nu was die van 1970 aan de beurt. Met glaasjes uit 1941. Mijn welkomst-ritueel.
Rond de middag werd het druk. Dat werd nog geaccentueerd door mijn vier kleindochters en twee achterneefjes die onmiddellijk hollend en spelend de tuin en het huis gingen verkennen. Gelukkig was het voor de volwassenen zonnig genoeg om buiten te zitten. En ook warm genoeg, zelfs als de zon even weg was. Een sporadische druppel regen kon ons niet verjagen.
Pas veel later ging het ècht regenen. Maar toen waren de kinderen al weer naar huis.
En dan de kadootjes. Iedereen was doordrongen van mijn 'compacte leven'. Het waren dan ook veelal 'Compact Disks'. En zelfs die werden per slot gereduceerd omdat Pieter die gewichtsloos in een MP3 minispelertje zal stoppen. Dat wordt nagestuurd, want dat brillante idee kwam pas toen we met 'vrienden-uit-de-straat-verderop' na-tafelden.
Bedankt Albert, Aldert, Bruno, Caspar, Charlotte, David, Dorien, Dries, Erik, Gerrie, Ghislaine, Harry, Henri, Hilde, Jan, Jeannette, Jo, Joep, Kees, Laura, Laurence, Leny, Liesje, Lisa, Lizette, Lucretia, Margreet, Martine, Melanie, Peter, Pierre, Piet, Pieter, Renier, Ria, Ricky, Rinske, Rosa, Sylvia, Theo, Tiny, Truce, Willeke, Wim, Yvonne . Het was gezellig, maar gelukkig waren jullie er niet allemaal tegelijk.
Wat vandaag?
De tandarts in Den Haag zal ik om 1415 bezoeken. Hij heeft een uur uitgetrokken om de ramp te overzien en te repareren. Als ik niet meteen morgen of overmorgen moet terugkomen om het af te werken in een tweede zitting, zal ik vandaag met de Thalys Parijs nog kunnen halen.
Eindelijk definitief op weg naar het warme Zuiden.
terug eerste dagboekregel

Parijs, dinsdag 30 september 2003
Ik heb Parijs nog gehaald gisteravond. Ik haalde de Thalys van 1840 in Brussel. Op het nippertje weliswaar, maar het was niet de laatste van de dag. Zodoende was ik om 2005 op Gard du Nord en een uurtje later zat ik al met Marguerite, mijn buurvrouw, op een terrasje van een pilsje te genieten.
De eerste TGV naar Béziers gaat over een halfuurtje, om 0624, maar die laat ik schieten. Ik pak die van 0724 dan ben ik nog vóór twaalf uur in Béziers. De rest van de dag kan ik dan besteden om voor morgen de trein naar Barcelona te organiseren en een vliegtuig naar Tenerife. Met het computertje wat ik hier bij mij heb, lukte het niet gisteravond.
Misschien schrijf ik vanavond vanuit Cessenon nog over mijn verdere wederwaardigheden. Dit kan ik alvast opladen. Per saldo is het erg meegevallen met de 'radiostilte' waarvoor ik de 'preferenten' had gewaarschuwd voor mijn vertrek. Ik heb iedere keer 'tussendoor' de kans gezien een levensteken op het internet te zetten.
Cessenon sur Orb. Later op de dag.
Ik ben precies volgens plan in de TGV van 0724 terechtgekomen, al moest ik een kaartje bij de conducteur kopen omdat de Métro ietsje te laat was. (En ik was roekeloos door zonder 'extra reserve' op pad te gaan). Even voor twaalf was ik in Béziers.
Ik zit midden in de bekende puzzle: Hoe laat ik mijn auto achter in St. Chinian nu de busverbinding is weggeorganiseerd? En daarna zonder auto in Béziers? Die bus gaat nog wèl een paar keer per dag. Meestal had ik iemand om me weg te brengen, maar nu (nog) niet. Ik heb daar de laatste week niet voor kunnen zorgen wegens 'verblijf in het buitenland'. Mijn vlucht vanaf Barcelona naar Tenerife is ook nog niet duidelijk. 'Alles vol', is het eerste bericht. Chaos dus. Misschien dat opschrijven helpt.
Ik bekijk het vanmiddag nog eens goed en anders ga ik op de bonnefooi naar Barcelona in een hotel mijn beurt afwachten. Hier moet ik in elk geval Donderdag weg zijn, want dan komen gasten --vrienden van Ghislaine-- voor een paar dagen. En voor mij wordt het langzamerhand ècht te koud.
Cessenon sur Orb. Avond.
Het plan is rond. Het kostte veel moeite want de betrokken websites werkten niet naar behoren en ik moest na lang prutsen tòch bellen met Spanje voor mijn vlucht naar Tenerife en met de SNCF voor mijn kaartje naar Barcelona. Verloren tijd dus. Het hotel in Barcelona was nog het moeilijkst. Ik kreeg bij al mijn Barcelona-hotelletjes (zo'n dozijn met de doorverwijzingen mee) nul-op-rekest. Er bleek een groot medische congres te zijn. Toen naar een bemiddelaar. Die had nog wat 'in de aanbieding' voor 112&euro:(!!!) zonder BTW. Dat heb ik in arren moede maar gedaan. Bij 'mijn hotelletjes' zat ik tussen de 30€ en de 50€
De reis is net een lappendeken geworden, maar ik geloof dat ik 'alles' heb. Vanavond, op bezoek bij Olivier, Dominique met de koters Laetitia en Virginie, bood Dominique mij de laatste ontbrekende schakel aan. Om negen uur rijdt ze achter mij aan als ik de auto naar mon garagiste in St Chinian breng. Hij bewaart die tot ik weer terugkom en kijkt geeft die dan meteen een beurt.
En nu naar bed. Deze chaotische dag moet wat bezinken.
Oh ja. Ik heb ook de hotelreserveringen in Den Haag gedaan voor de twee terugkomdagen!! bij de tandarts in November (5 en 21/11).
terug eerste dagboekregel

Einde dagboek september 2003