San Sebastián de La Gomera, Donderdag 1 Januari 2004, Nieuwjaarsdag
We zijn het nieuwe jaar met gepaste vreugde binnengegleden. Met Huub en Gemmy, NLse kennissen die in de Parodor logeerden en het oversized spektakel aldaar hadden ontvlucht, hebben we op ons balkon geknabbeld en gebabbeld tot het tijd werd voor het vuurwerk en de gratis champagne van het gemeentebestuur.
Dat was weer als vanouds, met spetterende muziek en dans. Wat er opeens was veranderd was het aantal mensen in rok, in smoking en 'in het lang', terwijl dat verschijnsel toch jaarlijks was toegenomen. Dit jaar voor het eerst hadden de grote hotels van het eiland een 'totaalfeest' aangeboden met vóórinschrijving en 'zeer stricte kledingvoorschriften'. Kortom, de 'traditionelen' hebben vrijplaatsen gekregen waar de 'ongeciviliseerde meute' geen toegang heeft. Goede marketing! Interessant produkt! Slimme ondernemers! Jammer van het zich ontwikkelende 'totaal-volksfeest'. En nu maar afwachten hoe de mode van 'de overigen' zich ontwikkelt.
____
Mijn nieuwjaarsbrief is per post en e-mail al verzonden. Hier kun je hem aanklikken.

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 2 Januari 2004
--"De gekke-koeienziekte heeft 'officiëel' de VS bereikt", schreef ik 29 december en ik gaf een hilarisch verslag van de officiële geschiedenis.
--"Niet gek", vond een aandachtige lezer, "het zou niet misstaan in een thriller zoals 'Wag the Dog', waarin een schandaal op het Witte Huis, vlak voor de verkiezingen, wordt verbloemd door een patriottische oorlog in Abanië de simuleren/arrangeren".
Ik kende de film niet, maar was snel op de hoogte toen ik de site vond: [www.newline.com/sites/wagthedog/Story/content.html]
Hollywoodspecialisten kennen de pers- en publieksreakties op hun duimpje en wisten de aandacht van 'het geval' af te leiden. Bovendien versterkten ze daarmee de positie van de president omdat hij als held uit de strijd komt. Herverkiezing verzekerd!
Een zinnetje van die website wil ik je niet onthouden:
      "Wickedly fictional with historical overtones truer than many
     "care to admit, Wag The Dog examines the blurred lines between
     "politics, the media and show business."
Dat is het . . . . . truer than many care to admit . . . . .
Nog sterker. We weten allemaal dat het 'fictie' is wat ons in de krant wordt voorgetoverd als het om dat soort calamiteiten gaat. Mijn hilarisch bedoelde fictie is misschien waarheid.
Die aandachtige lezer gaat vervolgens verder met mijn fantasie over Bush als 'weggooi-president'. Die mensen, schrijft hij, Rumsfeld incluis, zijn vroeger of later allemaal slachtoffer van de instituties die ze spelen.
   "Als je denkt dat er iemand werkelijk de baas is antropomorfiseer je die instituties.
   "Dat is haast dezelfde redenering als Osama bin-Laden de baas van het
   "fundamentalistisch terrorisme noemen, vragen wie de baas van het Internet is of . . . . . "
Tja, met die kijk zijn we dicht bij de Griekse maatschappij waarin het toneelspel tot doel had de door de goden gegeven instituties af te beelden en te 'begrijpen'.
Interessante visie! De pers en de media die ons 'voorlichten' zouden --samen met de reclame, die ons 'informeert'-- als 'show business' Het Griekse Drama hebben vervangen om ons de door de goden gegeven maatschappij te laten begrijpen.
" . . . . . the blurred lines between politics, the media and show business . . . . . "
Niks 'blurred lines'!! Er zijn helemáál geen lijnen. Dat dènken we maar.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 3 Januari 2004
Ik ben in de lappenmand. Ik ben jarenlang niet verkouden geweest, of het beperkte zich tot een snel afgeslagen virus-aanval zoals ik 24 december jl beschreef. Dat maakte mij onvoorzichtig of overmoedig. Door mijn twee tochten naar NL --en die ene naar Napels-- had ik mijn conditie niet goed kunnen opbouwen. Dat soort escapades veroorzaken altijd fikse deuken in mijn conditie.
Het is een mengsel van kou, gebrek aan zonlicht en het gif van vliegvelden en steden. Het herstel duurt altijd een week of meer. Ik houd dat bij met heel objectieve maatstaven zoals hartslag en het tempo waarmee ik de '400 treden' kan bestormen. Ik wist dat ik nog niet 'op niveau' was.
Tja, dan is een kleine onvoorzichtigheid genoeg. De middernachtelijke feestvreugde was de druppel die de emmer deed overlopen. Gisteren moest ik van de afspraak om met Ignacio en Martine te wandelen afhaken. Ignacio en Martine gingen zonder mij de grote wandeling te maken, en ik dook in bed. Ik transpireerde dat het een lieve lust was. Eindelijk! Toen Martine 's avonds thuiskwam, was ik door de crisis heen.
Vandaag ben ik grotendeels binnenshuis gebleven voor 'nazieken'. Alleen op de zonnigste uren heb ik --dik ingepakt-- de benedenstad bezocht. Als ik vannacht goed slaap, dan kom ik hopelijk morgen toch nog toe aan De Grote Wandeling Met Martine, een hoogtepunt van haar jaarlijkse bezoek.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 4 Januari 2004
Ik heb goed geslapen en De Grote Wandeling zal er vandaag wel van komen. Het is nog vroeg. Om acht uur moet ik Martine wekken. Om negen uur willen we vertrekken en de berg oversteken. Aan de andere kant komen we op de autoweg naar het Noorden bij 'KM 8'. Daar is een bushalte. Maar vandaag zal Ignacio ons daar oppikken met zijn auto.
Ik maak die wandeling vaak, maar niet helemaal tot het einde. Meestal loop ik één of anderhalf uur. En dan terug. Daarmee heb ik mijn 'normale' wandeling van twee of drie uur. Helemaal tot het einde van het voetpad (vroeger ezelpad) is ruim twee uur. Dan is er een 'pista' waar (stevige) auto's kunnen rijden. Te voet is het dan nog een half uur tot de bushalte.
Maar 's Zondags zijn er geen bussen. Vandaar die afspraak met Ignacio.
Het is een mooie wandeling die ik graag maak. Het begint pittig. Ik woon ongeveer op het uiterste puntje van de heuvelrug waar de 'bovenstad' van San Sebastián is gebouwd. Van de 60 meter waar ik woon, gaat het langs de lintbebouwing in zo'n twintig minuten snel omhoog naar 260 meter. Daar begint het voetpad. Dat pad voert min of meer over de top van de heuvelrug waardoor er links of rechts --en op sommige punten naar beide kanten-- prachtige uitzichten zijn. Het gaat door tot bijna 700 meter.
De heuvelrug, die hier Lomo de Las Nieves (bergrug van de sneeuw) heet, gaat nog verder. Wij zullen met de pista afdalen naar de autoweg.
Behalve de uitzichten zijn ook sommige geologische formaties onderweg spectaculair. Tijdens de (vulkanische) vorming van het eiland is daar een licht-crêmekleurige aslaag terecht gekomen tussen twee bazaltlagen. Op sommige plaatsen is die laag zichtbaar en meer dan een meter dik. Wind en regen hebben aan die zachte laag de meest grillige vormen gegeven. Het laatste stuk van het traject wat wij vandaag zullen lopen wordt door Duitse toeristen 'Weiße Schichtbanke' genoemd omdat je daar langs die witte laag loopt met die grillige vormen. Ander plekken in die streek, meer naar de zee, waar we vandaag niet komen, heten 'Cuevas Blancas' (Witte Holen).
En dan zijn er nog de bloemen en planten langs de weg, en de resten van de vroegere bewoning, en de trajecten waar de 'bestrating' als ezelpad nog helemaal intact is, en de punten waar je goed moet kijken om op het goede pad te blijven. Ik ben wel eens verdwaald tot bij de 'Cuevas Blancas'.
Het is pittig, maar het is de moeite waard. Vlakbij!!
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 5 Januari 2004, Martine vertrekt :-(
We vertrokken ruim half negen voor De Grote Wandeling. Drie uur later waren we aan het eind van het voet-/ezelpad. Toen nog een half uur langs de Camino Forestal omlaag naar de autoweg waar Ignacio ons opwachtte met de auto. Het weer was mild. Soms kan er een koude wind waaien en dan is het kontrast tussen de schaduwtrajecten, de beschutte trajecten en de zonnige trajecten wel erg groot voor een herstellend persoon. Ik had mij goed ingepakt met shawl en muts, en het viel allemaal reuze mee. Alleen nog wat slapjes.
Ik probeerde onderweg wat foto's te nemen van de grillige formaties langs 'Weiße Schichtbanke'. Het is fascinerend voor het oog van de wandelaar, maar, om dat gevoel ook maar enigszins op de foto te krijgen, is een andere zaak. Ik heb het resultaat intussen al even op de computer bekeken; ik denk dat er wel een paar geslaagde bij zijn. Althans voor mij. De vraag blijft wat deze foto's je doen als je daarbij *niet* de herinnering hebt van de kontekst, de afgelegen plek, de wind en de zon. Leuke vraag!
We dronken koffie bij een café langs de autoweg en we spraken een afscheidsetentje af in de Parador voor de avond. Dat was een goed idee. Het werd heel gezellig.
En nu is het vertrekdag. Martine hoeft pas om 2000 te vliegen, dus we kunnen vandaag nog vanalles doen. Om een uur of vier is de boot. We zien elkaar pas weer als ik in Juni of Juli in NL ben . . . . Nog een lange tijd.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 6 Januari 2004, Los Reyes (Driekoningen)
Gisteren maakten we nog een wandeling door de benedenstad, deden boodschappen en dronken een afscheidskoffietje onder de dikke bomen op de markt. Onze laatste dag. Nog 'éven' alles de revue laten passeren en nog eens te genieten van de fysieke aanwezigheid. Bepakt met alle boodschappen, nog aan het begin van de lange trappen naar boven, deed ik een paar stapjes terug. Letterlijk, maar ook figuurlijk, want ik zag af van het gebruikelijke 'sportief bestormen' van de vierhonderd treetjes. Ik moest nederig toegeven dat ik nog wat moest nazieken, en we namen een taxi.
Boven aangekomen hadden we ruimschoots tijd voor onze 'laatste dingetjes' tot Ignacio kwam om ons met de auto naar de haven te brengen. Als 'herstellend persoon' wilde ik geen verder risico lopen in de winderige haven. Vanaf mijn balcon wuifde ik naar de boot toen die een half uur later in het zicht kwam.
Het huis is opeens leger dan ooit. Het zal snel wennen, want ik denk aan Simone de Beauvoir die op een grote solo-reis schreef:
"There is nothing more restful on a trip than to imagine you're in prison"
'Restful' schreef ze. 'Consolotary' antwoordt mijn gemoed. Zo werkt dat.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 7 Januari 2004
Het is al een paar lezers opgevallen dat ik weinig uit El País citeer maar wel uit Le Monde. Hoezo?
Behalve mijn besluit om minder kranten te lezen is het 'enkelvoudige vrekkigheid', zoals Martine dit soort gedrag placht te noemen: De Internet-editie van El País kost 80€ en die van Le Monde slechts 60€ per jaar. Op de laatste had ik deze zomer al een jaarabonnement, en, aangekomen in Spanje, wilde ik mij hier ook wel abonneren, want ook hier hadden ze deze 'innovatie' bedacht.
Nu vind ik Le Monde gewoon een betere krant (op de beschouwende /analytische artikelen na, want daarin excelleert El País), maar de reden van mijn groeiende aversie tegen El País is dat hun Internet-editie op een 19e eeuwse hoerenkast lijkt uit het meest preutse tijdperk. De 'dames' stonden dan letterlijk in een kast met deurtjes op verschillende hoogte die tegen betaling heel even open werden gemaakt. Het onderste deurtje gaf een blik op de (geschoeide) voet en tegen extra betaling werd de (lange) rok even opgetild om de (bekouste) enkel (die het-publiek-van-toen meer deed geilen dan een blote borst tegenwoordig) te mogen zien. Aanraken dubbele prijs!!
Enzovoorts. Afijn, de lezer --vooral de oudere-- kan zich daar wel wat bij voorstellen. El País zet deze traditie voort. Het vrije gedeelte van de Internet-editie is werkelijk minimaal. Le Monde heeft ook wel dat soort 'hoerenkast'-beperkingen, maar het nieuws van de dag zelf is vrijwel helemaal toegankelijk en compleet. Bovendien heb je als virtueel abonné nog een aantal andere voordelen zoals de dagelijke e-mail over de thema's van de volgende dag.
Bij El País, als je een kop hebt aangeklikt, word je meteen met "Voor 80€ hoort u bij de geïnformeerde elite" geconfronteerd. Slechts bij sommige artikelen kun je een 'korte versie' aanklikken. Alleen de twee of drie officiële redaktionele artikelen zijn volledig zichtbaar. Dat soort vrekkigheid gaat mij te ver. Daar stel ik de mijne tegenover.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 8 Januari 2004
Zoals ik gisteren schreef, koers dus vooral op Le Monde. Op het ogenblik houd ik bij wat er gebeurt met "La nouvelle loi laïque". Die moest gisteren naar de Staatsraad voor advies, maar de complicaties blijven toenemen.
De Republiek is "laïque", dwz ze is absoluut 'godsdienstneutraal'. Dat is een goede zaak, maar dit principe wordt nu gebruikt om de islamitische hoofddoek te verbannen. Verbanning uit het hele openbare leven is in het vooroverleg niet gelukt, dus nu gaat het over de scholen: Letterlijk: "dans les écoles, les collèges et les lycées publics, les signes et tenues qui manifestent ostensiblement l'appartenance religieuse des élèves sont interdits" (tekens die opvallend /opzichtig de religieuze kleur tonen).
'Opvallend' is natuurlijk een relatief begrip. In een witte maatschappij valt een wit gezicht niet op, en in een christelijke ook niet een rozenkrans of een gouden kruisje aan een halskettingtje. Voor velen is het gebruik van laïcité voor dit doel dan ook een vorm van fundamentalisme en drammerigheid van 'christenen'.
Nu blijken ook de 'buitengewesten' (de oude koloniën die ze D.O.M. --Departements Outre-Mer-- hebben genoemd zonder dat er cultureel veel veranderde) er achter te komen dat ze onder die wet gaan vallen, want in De Republiek is iedereen gelijk voor de wet.
Het gaat om Wallis en Futuna, Nieuw Caledonië, Réunion, Mayotte e.d.
Mayotte is bijna helemaal Islamitisch en in Réunion zijn er niet alleen 35.000 van de 700.000 Musulman, maar ze zijn 'élite' (itt tot het moederland waar iedereen denkt dat het alleen om lagere klassen gaat) en Réunion heeft de enige Musulmanse 'privé' scholengemeenschap in heel Frankrijk.
In het moederland betekent 'privé' meestal katholiek en daarom hebben de bischoppen in het vooroverleg deze aanval van laïcité buiten de deur gehouden. Dáár willen ze hun rozenkransen, hun toga's en kruisjes blijven dragen. Het is een wet die aan alle kanten rammelt, maar zo langzamerhand een prestige-object is geworden. Volgens de laatste berichten willen 'rechtse drammers' zelfs alle politieke tekens verbieden. Dat is zelfs China niet gelukt met zijn Mao-uniform toentertijd. Met talloze subtiele details wist 'iedereen' daaraan te ontsnappen.
Het doel van de drammers 'ons blanke Frankrijk van alle smetten vrij' te houden. Maar dit werkt niet. Nog erger, het wakkert wellicht de tegenstellingen aan. Het wordt een extra argument om 'privé' scholen te stichten. Dat zal --méér dan iets anders-- zowel de laïcité als De Republikeinse Gedachte aantasten.
Daarmee zullen de winstpunten van de (bloedige) Franse Revolutie en van de (bloedige) achterhoedegevechten in de 19e eeuw tot nul worden gereduceerd. Als nu ook nog het neo-kapitalisme er in slaagt de absolute beschikkingsrecht over geld en goederen tot dat over mensen weet uit te breiden, zijn we helemaal terug bij af.
Dat zit er wellicht ook aan te komen. Ik schreef al eerder over "The Divine Right of Capital", de terugkeer naar de aristocratische --door god gegeven-- rechten. (Mijn Dagboek 08122001, 11042002 en 27082003)
Interessante gedachte. Zwart perspectief.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 9 Januari 2004
Vanmorgen vond ik weer een paar leuke mystificaties. Mislukte, want dat is het leuke er aan. De WHO (World Health Organization) had China geprezen om de openheid onmiddellijk het eerste geval van SARS bekend te maken eind december. Het vorig jaar hadden ze het begin van de epidemie (te) lang geheim gehouden.
Maar de hoofdredakteur van het Cantonese blad dat met het nieuws kwam, Cheng Yizhong, zit in de petoet en wordt door de politie ondervraagd. Le Monde belt hem op zijn mobieltje, want ze kennen hem van een reportage van een jaartje geleden. "Het gaat goed met mij, het spijt mij, ik kan niets zeggen".
Het bericht over dat SARS-geval is juist, maar wat ze hem kennelijk kwalijk nemen is dat hij de camouflageplannen De Grote Regisseur voor de voeten is gelopen. Er zijn 'instanties' die garen spinnen bij vóórwetenschap. Inmiddels, gisteren om 17h53, is er een tweede geval aan de De Grote Regisseur ontsnapt. Aldus Le Monde.
Het volgende voorbeeld is meer van het type: "Al is de leugen nog zo snel . . . "
The Carnegie Endowment for International Peace, kennelijk een eilandje in het over z'n toeren gedraaide Amerika, heeft een grondige analyse gemaakt en bewijst stap voor stap dat Bush c.s. systematisch feiten omtrent Irak heeft overdreven of vervalst. De in zelfmoord gedreven Britse wetenschapper zat dus onder een puntje van de sluier.
De puntsgewijze samenvatting van het rapport (slechts 87kB, in .pdf) staat op
URL: http://www.ceip.org/files/pdf/Iraq3GuideFind_SummRec.pdf (heel leesbaar/informatief!!)
Het hele rapport op http://www.ceip.org/files/Publications/IraqReport3.asp
Het laatste voorbeeld is dichter bij "Lip-op-stuk"
Om stemmenwinst in de Spaanse hoek van de VS kondigde Bush gisteren aan dat hij de 8 miljoen 'illegalen' (allemaal Mexicanen) wil 'regulariseren'. In een bijna hilarisch artikel --"Als Bush zich verkleedt als sociaal-democraat"-- wijst Le Monde er op dat juist de dag eerder nieuwe persfoto's van hem zijn verspreid waarin hij met open kraag en jeans overhemd verschijnt. Als echte blue collar worker. Wat een timing!! En hoe doorzichtig!!
Ze rekenen voor dat de Californische economie drijft op deze goedkope arbeidskrachten, maar dat er van 'regulatie' niet veel terecht zal komen, want dat zou de werkgevers verplichten redelijke lonen aan deze illegalen te betalen. Le Monde doet dat met grote deskundigheid en inzicht in deze ingewikkelde materie.
Wat ze er niet bij zeggen is dat die deskundigheid in eigen land is ontwikkeld waar het vorig jaar, in het kader van de 'regulatie' van het illegalen-probleem, les sans-papiers, een wet is aangenomen die niet langer de illegale werkgever in staat van beschuldiging stelt maar de werknemer. Het 'voordeel' daarvan is dat de illegaal zich niet meer kan beklagen over onderbetaling. Dat was toch al moeilijk, maar nu, één kik, en hij wordt het land uitgezet, want hij is 'bewijsbaar' in overtreding.
Kijk, dát soort 'regulatie' willen de werkgevers in de Zuidelijke Staten wel. Dan zijn ze weer een stapje dichter bij de slavernij die hun door de verdomde Noordelijke Staten na de Burgeroorlog is afgepakt. Nu nog slaven als privé-bezit erkend krijgen. Voor voetbalclubs is het al geregeld.
Drie hoeraatjes voor het neo-kapitalisme!
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 10 Januari 2004
In de dagboeken-bloemlezing, waar ik al eerder over heb geschreven komt, een aantekening voor van Barbara Leigh Smith Bodichon van 11 December 1857, aan boord van een Missisippi stoomboot. Ze is feministe en vrijdenkster uit Engeland. Ze is op een reis door de Zuidelijke Staten. Haar aantekeningen beschrijven prachtig de sfeer van Pre Civil War-Amerika. Het voornaamste strijdpunt tussen Noord en Zuid was de afschaffing van de slavernij.
In een kringetje van dames lokt ze een discussie uit over slavernij die ik hier gedeeltelijk vertaal als 'toelichting' bij de laatste alinea van gisteren.
(Over de toespraak van een andere feministe)
--"Ze zei dat vrouwen het recht hadden om te stemmen en al dat soort nonsens"
--"Oh ja, vrouwenrechten is waanzin. Vrouwenrechten en afschaffing van de slavernij wordt door dezelfde mensen en met dezelfde argumenten verdedigd, en dat komt allebei van atheisme. En de slaveneigenaren zij heel religieus"
(Bodichon)--"Denk je niet dat het juist is om enige opvoeding te geven aan negers?"
--"Ik denk niet dat je ze moet leren lezen. Het maakt hun ongelukkig en bovendien, als ze hebben leren lezen, lopen ze weg. Ik zou ze niet leren lezen"
(Bodichon)--"Maar ze hebben een ziel, en moeten ze dan niet de bijbel lezen?"
--"Oh ja, ze hebben een ziel, maar ik denk dat gesproken instruktie voor hun beter is"
--"Sommigen vinden dat het negers ongelukkig maakt als ze leren lezen, maar waar dient het voor? Ze zijn minderwaardig ten opzichte van de blanken en dat moet zo blijven"
(Bodichon)--"Maar je zegt dat de ze ieder jaar verbeteren en dat er een prachtige verbetering is vanaf de Afrikaan zoals die uit Afrika komt, tot de Afrikaan na twee of drie generaties in Amerika. Wanneer zal die verbetering stoppen?"
--"Oh ja, zij verbeteren, maar dat is geen reden om hun lessen te geven en hun zodoende ontevreden te maken, want ze zullen nooit worden bevrijd. Wij kunnen niet toestaan dat wij ons eigendom kwijtraken". (Onderstreping van mij)
Vier jaar later begon de bloedig burgeroorlog. Het Noorden kreeg gelijk. Voor hoe lang?
____
De bloemlezing is prachtig. Het zijn allemaal speldeprikken in de geschiedenis 'zoals die gebeurt, zoals die zich wèrkelijk voordoet', gezien vanuit het achterkamertje van Anne Frank, vanuit een concentratiekamp of na een nachtje stappen met een toppoliticus.
"Als leesboek past het evengoed op de WC als bij je naslagwerken", schreef The Obseerver er over. Het zijn dagboekstukjes van 172 verschillende auteurs van heel verschillende herkomst en van midden 1600 tot eind 1900.
Taylor, Irene and Alan (Eds) The Assasin's Cloak, An anthology of the world's greatest diarists. Edinburgh, Canongate Books 2000, 684pp, ISBN 0 86241 920 4 www.canongate.net, gekocht via Amazon.com US$35 (hardcover)
NB Ik kom er nèt achter dat dit boek per 11-11-2003 ook als paperback is verschenen en leverbaar is via www.canongate.net voor 6.99 EngPond. ISBN 1 84195 459 4
Over de Civil War heb ik ook 21 oktober 2002 geschreven.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 11 Januari 2004
Kort na de val van De Muur --en de versnelde opkomst van het neo-kapitalisme-- stelde ik mij de vraag wie-of-wat Het Socialisme zou vervangen. Zou 'Marx and all that' voldoende zijn als tegenwicht. "Nee", was toen al direkt mijn antwoord, "maar wat dan wèl?" Die vraag houdt mij nog steeds bezig. Het consumptiesocialisme van de politieke partijen is geen tegenwicht meer en is versmolten met Het Kapitaal zoals Marx dat benoemde. Hoge kapitaalwinsten OK, maar dan ook hoge lonen, luxe voor iedereen en sociale voorzieningen. Daarvoor beroven ze nu samen iets anders. Wat?
Het Milieu is een duidelijk doelwit van de moderne economie. Milieugroeperingen en wetenschappers proberen een tegenwicht te vormen door te wijzen op de eindigheid van de grondstoffenvoorraden en de noodzaak een coherente biomassa te handhaven.
Ik was lange tijd tevreden met deze berovingstheorie als verklaringsmodel, maar langzaam zag ik in dat het om nog heel iets anders gaat wat ons door de vingers dreigt te glippen. Zoals het consumptiesocialisme --ingedut bij welvaart en sociale zekerheid-- zijn eigen grondslagen niet wist te verdedigen tegen kiene kapitalisten (op een dag begon het ineens onredelijke ontslagen te regenen, en waren de sociale voorzieningen 'geërodeerd') zo dreigt het ook te gaan met democratie en fundamentele mensenrechten. Het zijn de waarden van de Verlichting, van de 'Franse Revolutie and all that' waar de beuk in gaat als 'de moderne economie' (economisch fundamentalisme noemde de Nobel Joseph Stiglitz het) haar zin krijgt.
Alsof toeval bestaat stond er in El País van gisteren een aanvullend bouwsteentje voor dat verklaringsmodel. Er waren uitgebreide beschouwingen rondom de eergisteren overleden Italiaanse rechtsgeleerde en filosoof, Norberto Bobbio, die De Democratie waarschuwde zich niet vast te bijten in 'meeste stemmen gelden' en puur parlementarisme. Het gaat, was de stelling die hij zijn hele leven verdedigde, eigenlijk om wat anders: Recht en Vrijheid. Die zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Dat zijn precies de waarden van De Verlichting. Met enkele politieke en intellectuele vrienden richtte hij Neo-Verlichtingsbeweging op. Om duidelijk te maken waar het wérkelijke strijdpunt moest liggen. Bij Echt Recht en Echte Vrijheid
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 12 Januari 2004
In dezelfde El País waar ik de waarschuwing van Bobbio uit citeerde, een bladzijde verder, staat een verslag van een bijeenkomst in Madrid met een foto van lachende taal-filosofen alsof ze elkaar net een goeie mop hebben verteld. Ze hadden gesproken over de Taalperversie en de Nieuw Retoriek waarmee de machthebbers verhullen dat Echt Recht en Echte Vrijheid, waar Bobbio voor stond, worden aangetast.
Het gaat om de bekende nieuwe woorden als Creatief Boekhouden, Humanitaire Oorlog, Etnische Schoonmaak, Preventieve Aanval, Vrijheidsoorlog, Colateral Damages, Tijdelijk Immigrantenverblijf, Vastgoedzeepbel . . .
(Terzijde: Bij 'vrijheidsoorlog' komt mij de poster uit de jaren zestig voor de geest:
--"Fighting for Freedom is like Fucking for Virginity":
--"Nooit werd ik door naaien weer maagd", klaagde ze . . . )
Deze neo-conservatieve taal ligt lekker in het gehoor, en is ook niet echt nieuw. Het Derde Rijk had het ook in hoge mate ontwikkeld. Uit mijn jeugd herinner ik mij termen als 'elastisch front' om 'ijlings terugtrekken uit Rusland' te beschrijven.
Als goede wetenschappers onderscheiden ze ook enkele categorieën van taalperversie.
De eerste is de gewone leugen als manipulatietechniek. Zoals Bush dezer dagen toegaf dat er helemaal geen verband bekend was tussen Bin Laden en Saddam Hoessein. Dat was dus een gewone leugen.
De tweede is het eufemisme, het 'masseren van de waarheid'. In deze perversie wordt iemand een 'krachtig intellectueel' genoemd als hij niet meer doet dan het bevestigen van de bestaande orde.
De derde is 'nieuwtaal'. Deze perversie-techniek laat de realiteit los en gebruikt de oude woorden voor begrippen die beter bij de doelen van de machthebber passen. Voorbeelden daarvan zijn 'democratie', 'inspraak', 'cultuur', 'vrijheid' die in hun werkelijke betekenis aan de maatschappij worden ontnomen en in een nieuwe --beperkte-- definitie worden gebruikt. Of omgekeerd, het gebruiken van waardevolle woorden voor waardeloze zaken:
--"We zijn democratisch want iedereen heeft stemrecht", zei de dictator.
Daardoor wordt het zicht op de werkelijke mensenrechten verduisterd. Zodoende kun je straffeloos --met wapengeweld-- een land een 'democratie' opknallen, of inspraak zodanig 'ambtelijk' definiëren dat alleen 'papagaaien' (of 'politiek correct gedrag') toegang tot de machtselite verschaft.
Over 'politiek correct gedrag' waren de lachende heren van de foto het niet eens. De één beschouwde het als kwezelarij van de linksen. Een tweede zag het gewoon als een ander soort machthebberstaal, het opeisen van conformisme. Een derde zag het positief. Het was, zei hij, een practische middenweg tussen brallende nazi-taal en onproduktief uitschelden.
Tja, 'politiek correct gedrag' is misschien wel de geperverteerde versie van het veel rijkere uitgangspunt 'Menselijk Respect'. Daar heeft de machthebber geen behoefte aan. Dat zou grenzen stellen aan zijn machtsuitoefening. Wat 'politiek correct' is, kan hij zelf definiëren.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 13 Januari 2004
Le Monde begon gisteren een vijfdelige serie over de Bush Haters, de min of meer ondergrondse bewegingen die het niet eens zijn met de huidige Administration. Héél informatief, héél genuanceerd was deze eerste aflevering. Er broeit veel, dat had ik al gemerkt, maar het ontbrak mij aan overzicht en samenhang van deze beweging. Le Monde wijst er op dat de Democratische Partij ontredderd is. Na veertig jaar aan de macht te zijn geweest (tijdens Nixon en Reagan hadden ze nog steeds kamermeerderheid) worden ze nu helemaal overruled. Daarbij komt dat ze na "11-09" monddood zijn gemaakt (of zich hebben laten maken) door McCarthy-achtige verdachtmakingen van 'verraad aan de nationale zaak'. Hysterische massa-akties tegen een popgroep, de Dixie Chicks, tonen aan dat de vrije meningsuiting in gevaar is. De democraten-aan-de-basis voelen zich niet meer vertegenwoordigd. De media zijn veel te dociel. Een waarnemer zegt dat de Democraten zich zo 'discreet' gedragen dat het Congres door een eenheidspartij lijkt te zijn bevolkt. De Democraten hebben geen enkele ervaring met deze positie en voelen zich machteloos.
Aan de basis rommelt het echter in de kleine lokale bijeenkomsten van 'verontrusten'; soms verstoord door knokploegen van republikeinen. Er zijn veel websites met vaak heel persoonlijk gerichte haat op Bush als persoon. Er zijn felle radioprogramma's waarin links en rechts in de slag gaan. (Bijvoorbeeld http://www.radioleft.com/article.php?sid=772 en http://www.thomhartman.com/commondreams.shtml, die Peter mij jl toestuurde)
Behalve Thom Hartmann is er Paul Krugman, een gerenommeerde professor van Princeton die iedere week haarscherp de politiek en de methoden van de regering en haar aanhangers aan mootjes hakt.
--"Hij is geen Bush hater, hij is een hater van het Bush-isme", zeggen collega's.
Dat is belangrijk. Al te persoonlijk gerichte haat speelt de Bush-administratie als instituut in de kaart. Ik refereerde daar 'hilarisch' aan (zie 29/12 en 02/01) toen ik hem 'weggooipresident' noemde. Maar zo werkt het. Je moet Het Instituut niet verwarren met de Joker die aan de top zit --of is gezet. Als je Bin Laden hebt doodgeschoten, is er nog steeds wereldterrorisme. Ook Bill Clinton wijst daar op in zijn poging de Democratische Partij weer in slagorde te brengen voor de komende verkiezingen:
--"Behandel de Republikeinen niet met dezelfde persoonlijke animositeit en beledigingen waarmee ze mij, Hilary en Al Gore hebben behandeld".
Intussen is er nog een andere interessante poging om de verontwaardiging en de woede van de democraten-aan-de-basis 'in slagorde' te brengen, althans om die energie in goede banen te leiden. De stichting MoveOn.org, het bureau dat als fundraiser voor de Democraten werkt, heeft een wedstrijd uitgeschreven voor een 30-seconden televisie clip over het biljoenen verlies van de Bush regering. Dat was een enorm succes. Meer dan duizend inzendingen werden in november en december aan een publieksbeoordeling voorgelegd via het internet. De finalisten werden door een panel van zware professionals beoordeeld en gisteravond (dáár, want hier was het al ochtend) werden de winnaars bekend gemaakt. De 26 finalisten zijn te zien op www.bushin30seconds.org. Veertien in de categorie Best Overall,, en vier in ieder van de categorieën Funniest, Best Animated & Best Youth-focus.
Behalve het kanaliseren van de verontwaardiging in creatieve energie, had de stichting ook de bedoeling om Nieuw Talent aan te boren. Dit soort politieke top-televisiespots worden meestal door een klein kringetje in Washington gemaakt. Als er een frisse wind moet gaan waaien in de Democratische Partij, moet daar ook verandering in komen.
Ik heb met mijn kleine reiscomputertje nog niet de hele spots kunnen bekijken. Ik heb alleen het persbericht gelezen (ook op de site) en de zgn stills bekeken. Je hebt er een èchte computer voor nodig. De spots zijn ter beschikking in High-Bandwidth Version, Low-Bandwidth Version & Stills. En je kunt ze ook downloaden van een satelliet als je vlug bent.
Ik ga straks naar mijn I-café. Ik wil ze zien. Reken maar van yes!
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 14 Januari 2004
Wat denk je van Bush die met de gezicht van een jongetje dat pas een grote drol in de po heeft gepresteerd, met alle parafernalia van een officiële presidentiële toespraak, en met flitsende Power Point beelden op de achtergrond zegt:

"I turned the biggest economy in history into the biggest deficit in history. And lost over 2 ½ million jobs. My good friend, Ken Lay, was in charge of that whole Enron thing. I invaded two countries, made a joke of the United Nations, broke the Geneva conventions and I still managed to take more vacation than any other President"

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 15 Januari 2004
Even kort door de bocht. Volgens Aristoteles zijn er drie vormen van waarheidsvinding. De enige echte is "deductie", het afleiden van nieuwe waarheden uit oude, die daarbij als zodanig buiten schot blijven. Met "inductie" en "abductie" is het ook 'mogelijk' waarheid te vinden, maar het geeft niet de garantie van de "deductie".
In het boekje "Le goût de Naples" waarover ik 16 december schreef, komt een stukje van Giambattista Vico voor, een Napolitaanse filosoof van vlak voor de Franse Revolutie die zich stoorde aan het terugkeren naar antieke waarden --en Aristoteles-- en vond het opkomende Cartesianisme --púúr Aristoteliaans volgens hem-- maar verhullende abstracties. Waarheid, zo schreef hij, moest je bij de dichters zoeken. Of in de natuur zelf. Of in het feit zelf, maar niet in de woorden. Dat waren maar etiketten die het leven uit de waarheid hadden gehaald.
Dat sprak mij wel aan, want had ik niet zelf in het bidprentje voor mijn moeder geschreven dat zij een van de weinigen was waarmee je kon spreken over 'dingen die nog geen naam hadden'? Met andere woorden, vóór woorden de plaats hadden ingenomen van de dingen.
Vico beriep zich in zijn betoog, zo leerde ik later toen ik hem op het Internet natrok, heel erg op het kerkelijk leergezag waardoor zijn ideeën over Nieuwe Wetenschap de kritiek van de 19e eeuwse filosofen niet overleefde. Die konden niet overweg met dat rookgordijn van God, Geloof en Kerk.
Maar, nu in de zeer moderne tijd, zijn er enkele academische centra, ver weg van de 'wetenschap' die zich door 'het kapitaal' heeft laten meesleuren, die Giambattista Vico herontdekken. Met name zijn kritiek op de verhullende werking van 'het woord' en 'de abstractie' vindt gehoor. "God, Geloof en Kerk" zijn zo ver weg . . .
Een goed essay staat op www.lcc.gatech.edu/gallery/rhetoric/figures/vico.html (bijvoorbeeld)
Er is een prachtig plaatje dat zijn beeld over hoe De Waarheid vanuit God op De Mens neerdaalt. Zie:
www3.niu.edu/acad/english/vico/vico.htm en www3.niu.edu/acad/english/vico/big_vico.jpg
Ik zou het daarbij hebben gelaten --pure filosofie is mijn stiel niet-- ware het niet dat Babelia de literaire bijlage van El Païs opeens met een Franse dichter-vertaler-filosoof op de proppen komt in een groot interview. En wat zegt hij, de grote Shakespeare vertaler Yves Bonnefoy:
--"Juist de poëzie wil ons bevrijden van de macht van het woord, van de macht van de abstractie die ons in vooroordelen vastpint en illusies veroorzaakt".
Zoiets zei Vico ook!!
Bonnefoy zegt dat de mens als enig dier het woord heeft uitgevonden. Dat is zowel een zegen als een vloek. Een vloek omdat het ons in illusies en abstracties stort waardoor wij de werkelijkheid niet meer kunnen zien. We kunnen er niet meer van af.
Maar het is ook een zegen, want alleen met het woord kunnen we ons bevrijden. In die zin doet het denken aan het vuur dat Prometeus van de goden stal.
Maar Het Woord --in onze cultuur-- zit nòg dieper: "In den beginne was Het Woord". Met andere woorden, blijf af!! Géén kritiek op Het Woord.
Bonnefoy geeft dan een weg aan hoe je met het woord kunt omgaan en je er toch van bevrijden. Kijk, zegt hij, je kunt een boek lezen, het verhaal volgen en tot op zekere hoogte begrijpen wat de schrijver bedoelde. Je kunt ook aandachtiger lezen; dan zou je er een essay over kunnen schrijven en veronderstellingen over wat de schrijver bedoelde kritisch analyseren. Maar als je gaat vertalen, zeker een gedicht, dan moet je deze oppervlakkigheid loslaten. Dat moet je diep duiken naar de beelden en de werkelijkheden die déze schrijver aanzette dát in déze woorden uit te drukken. Daarvoor moet je ingaan op de allerkleinste tekstdetails. Dat brengt je in relatie met de schrijver en diens werkelijkheid. En dan moet je in de nieuwe taal opnieuw schrijven. Zo gebruik je woorden en laat ze weer los.
Die confrontatie is het duidelijkst als beide talen een heel andere structuur hebben, zoals het vertalen van japanse haiku's in het frans. Kan dat wel? Daarover gaat een lezing van hem. ([terebess.hu/english/haiku/bonnefoy.html] in het engels, want Bonnefoy doceerde wereldwijd).
Daar laat ik het bij. Ik lees een essay van een vrouw die op hem promoveerde en die om haar betoog (engels) te illustreren gedichten van hem (engels en frans) naast elkaar zet. Heel leesbaar en verhelderend.
[jacketmagazine.com/14/bishop-bonnefoy.html]
Waar ligt de grens tussen woorden als illusie . . . , en woorden als houvast?
Goeie vraag!! Maaaarrrrr . . .
Ik ben er nog lang niet uit. Als je mee wil lezen . . .
--"Dit is een poging", zei ik,
--"Dit is een poging", zei ik,
--"Om dit moment te beschrijven"
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 16 Januari 2004
Ik houd het kort vandaag. Ik mijmer nog wat na over Yves Bonnefoy. Waar ligt de grens tussen woorden als illusie, en woorden als houvast. Terwijl hij enerzijds duidelijk maakt dat Het Woord ons op een dwaalspoor brengt, zegt hij ook:
--"We moeten het woord blijven vertrouwen, want 'La razón es el único motor concebible del posible progreso humano'. De rede is de enig denkbare stuwkracht van de mogelijke menselijke vooruitgang".
Waar ligt de grens?
PS Is het je ook opgevallen dat Bush de aandacht van Irak probeert af te leiden door een andere rijkeluishobby op het programma te zetten? Ik bedoel die bemande vlucht naar Mars. Let maar op waar de State of the Union morgen over gaat.
Ik bedoel ook dat die oorlog een rijkeluishobby was. 'Je moet het groot zien', zeggen ze in Texas altijd.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 17 Januari 2004
Vandaag beginnen de grote feestelijkheden voor de Patroon van de stad. Zijn naamdag is 20 januari, maar vandaag is al de Romería, een folkloristische optocht waar de verschillende 'wijken' van de stad en het hele eiland aan deelnemen met hun eigen typische kleding en lekkernijen. Ik oktober j.l. was er een heel grote Romería, want toen was het vijfjaarlijkse feest van de Patrones van het eiland. Het is een heel kleurrijke vertoning. Op mijn fotosite heb ik daar foto's staan. (zie bv LINKS onderaan deze pagina). Onderweg eten en drinken ze van de meegebrachte lekkernij en delen die uit aan de toeschouwers. Het eindigt met een reusachtige maaltijd op het marktplein.
Het kerkelijke feest in de 20e, a.s. Dinsdag, met een hoogmis, een processie waarin zijn beeld door de stad wordt rondgedragen en 's avonds is er (harde) muziek, dansen en (knallend) vuurwerk. Ik heb dit patroonsfeest nog nooit meegemaakt, want andere jaren was ik dan al 'vertrokken'.
Nu ben ik laat. "How come?"
Ik wil eigenlijk naar Zuid-Afrika, naar Upington. Dat is een van de plekken op de wereld waar ik --eventueel-- het hele jaar rond kan wonen. Het hoort bij mijn 'verkenningen voor de toekomst'. Maar de seizoenskortingen willen nog niet afkomen. Bovendien speel ik met de gedachte om niet via Londen of Frankfurt te reizen; de gebruikelijke weg. Van Gran Canaria kan ik rechtstreeks naar Dakar. Vanaf daar is het niet duidelijk. Dus denk ik erover om dan maar gewoon een kaartje tot Dakar te kopen en aldaar maar verder 'avonturieren'. Alternatief is Perth. Daarvoor zijn de seizoenskortingen al bekend.
Ik heb niet zo'n haast, want het weer is hier nog steeds uitzonderlijk warm. Daarom pak ik mijn koffertje compleet in, ruim de chaos van mijn werktafel op, en stop de rest in een doos die Ignacio voor mij bewaart. Ik kan --bij wijze van spreken-- morgen vertrekken.
PS Ik maakte een fout toen ik gisteren schreef dat de State of the Union vandaag zou zijn. Die is later deze maand. Ik weet de juiste datum (nog) niet.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 18 Januari 2004
Een van de lezers stuurde mij een interessante analyse uit Slate over de winnende TV-spot op www.bushin30seconds.org. [//slate.msn.com/id/2093860]
De schrijver vindt het de enige met professionele kwaliteit en vraagt zich alleen af of de punchline wel goed overkomt als die tussen flitsense zeep- en wasverzachter reklame wordt vertoond. Maar, zo vervolgt hij, dat sterke punt is tevens zijn zwakte. Het ging MoveOn.org, de officiële fondsenwerver van de Democratische Partij, toch om het kanaliseren van de onvrede aan de basis? Als je die andere spots ziet, is 'de basis' méér gepreoccupeerd met 'Irak', de rechteloosheid van de Patriot Act en het verdwijnen van banen en sociale voorzieningen dan met het budgettekort van zoveel miljard.
MoveOn proclameerde met deze contest dat ze naar nieuwe wegen zochten buiten de gevestigde publiciteitsguru's. Maar op deze manier doen ze het tegendeel. Veel van die andere spots hebben technische fouten en sommige lijken wel gemaakt met de camera van een mobieltje en de bureaulamp als verlichting, maar ze spreken uit waar het werkelijk om gaat.
Zoals --bijvoorbeeld--die Zuid-Oost Aziatische jongen die met overtuiging 'rapt' dat my country door een religieuze fanaat is gehackt en dat je telefoon wordt afgeluisterd en dat je zomaar in de petoet kunt worden gestopt zonder gerechtelijke tussenkomst. En dan de punchline: "Mijn land? Dat is de VS".
Dat sluit aan bij wat ik in de vijfdelige serie in Le Monde las. De 'officiële' Democratische Partij heeft geen vat op 'de basis' terwijl ze vlak voor de (interne) voorverkiezingen staan. Daar speelt zich een heel ander fenomeen af. Daar is "Howard Dean for President" als onafhankelijke beweging op gang gekomen en ze hebben nu al meer geld verzameld dan Bill Clinton toentertijd. En Clinton was de 'officiële' kandidaat. Wat doe je dan als partijtop?
De nòg interessantere vraag is: "Hoe kan dat, zo helemaal buiten de machtskanalen om?"
Daarover verwijst Le Monde èn naar moderne technologie, èn een sociaal initiatief dat met heel andere doelen is genomen. Je moet alleen even naar www.meetup.com gaan en de eerste vijf regels lezen.
Scott Heiferman wilde 'alleen maar' iets organiseren dat een chow-chow eigenaar --bijvoorbeeld-- een kopje koffie kon drinken met een andere chow-chow eigenaar uit de wijk of in een andere stad. Hij startte in Juni 2002 en snel waren er 2800 'clubs' varierend van Harry Potter tot Vrijmetselarij tot schizofrenie. De 'HowardDeaners' ontdekken het in Januari 2003 bij en is snel de allergrootste. Die ontmoeting met MeetUp was de succesfactor.
--"Vier jaar geleden had Howard Dean niet een dergelijke campagne kunnen voeren", zegt Steven Johnson, internetspecialist en schrijver van het boek 'Emergence', dat in 2001 werd gepubliceerd waarin hij de gedecentraliseerde strategiëen bestudeerde van de 'bijna-leiderloze groepen' van de aktievoerders van de anti-mondialisatie, "Sindsdien is er specifieke software ontwikkeld die dit soort zelf-organisatie mogelijk maakt. Met één klik kan iedereen een netwerk van groepen starten en overzien".
Misschien is dat effectiever voor het kanaliseren van de 'èchte wrevel aan de basis' dan het TV-spot initiatief.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 19 Januari 2004
Die schrijver Steven Johnson die ik gisteren noemde interesseerde mij vanwege het onderwerp. De macht van 'netwerken' en leiderloze groepen heeft al lang mijn interesse. Met name de studies van Virginia Hine. Per slot vertaalde ik met Alexander in 1986 al het alleraardigste boekje over persoonlijk netwerken van Patricia Wagner. Het staat op deze site onder /biblio/netwspel.htm
Ik heb er vaak over geschreven in dit dagboek. Natuurlijk ook na 11-9, maar ook toen ik het bericht las dat wiskundigen en informatici aantoonden dat voor een vlucht spreeuwen-in-de-bocht of tien wilde-ganzen-op-een-rechte-lijn géén centraal gezag nodig is. Deze onderkenning, de verdere theoretische verdieping, de practische toepassing en vooral de vertaling in software is het thema van het boek Emergence dat ik gisteren noemde. De volledige titel luidt: "Emergence: The Connected Lives of Ants, Brains, Cities, and Software.
Als je van dat boek, van Steven Johnson en van zijn gedachtegoed meer wil weten dan moet je eens de volgende URL's bekijken.
-- http://www.oreillynet.com/pub/a/network/2002/02/22/johnson.html
-- http://www.stevenberlinjohnson.com/
-- http://dir.salon.com/tech/feature/2001/11/28/emergence/index.html
Je krijgt dan een beeld van wat er speelt en van wat ons te wachten staat in als die MeetUp-methode populair wordt. Als de Democraten deze strijdmethode oppakken --dat is nog lang niet zeker, want zij zijn ook 'centraaldenkers', maar Dean Howard is al zover-- dan zal tegenover de Republikeinen, die nu in een zéér centraaldenkende fase verkeren, een 'wolk' van alomtegenwoordige krachten staan. Dan wordt het heel spannend. Lees Steven Johnson maar vast, dan begrijp je de komende Primaries. De kranten zullen het aanvankelijk nog 'traditioneel' trachten te beschrijven. De strijd van een machtige centralistische hierarchie, met de flexibiliteit van een betonblok, met wat we wellicht ooit zullen noemen Nieuwe Democratie, nu nog genoemd 'bijna-leiderloze groepen', zal ook de toeschouwers in verwarring brengen.
Steven Johnson is hoogleraar computertechniek, journalist, auteur en mede-oprichter van een van de oudste E-Zines, Feed. (www.feedmag.com). Als je die vijf-delige serie uit Le Monde wil lezen, moet je even een mailtje schrijven. Ik heb ze nog in archief.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 20 Januari 2004,
Feest van San Sebastián, Patroon van de Stad
Anton van Eyk is overleden. 'Toch nog onverwacht', heet dat, want hij was 92, en helder van geest. Een volle neef van mijn vader. Hij was de jongste zoon van een jongere broer van mijn grootvader. De laatste van die generatie is nu dood. Ik kende hem, maar ik had hem nooit ontmoet. In November was ik bij Venlo vlak over de grens, waar hij zijn paradijsje had, en waar mijn zus een tentoonstelling hield. Maar hij was weg die dag. Ik had nog de stille hoop hem in de zomer te ontmoeten, bij mijn volgende bezoek aan NL. Maar het is niet zo.
Ik kende hem omdat ik begin '60, als jonge vader, mij gemotiveerd voelde om voor mijn kinderen de geschiedenis van mijn vaders familie op te schrijven. Die was alleen mondeling bekend; die van mijn moeder was al beschreven. We wisten alleen dat in 1862 een vader, Johannes, geboren 1808, met vier volwassen zoons neerstreek in Tegelen en omgeving. Om er ontginningswerk te doen. Dat hadden ze in Nuenen, bij Eindhoven ook gedaan.
Op 18 Oktober 1962 organiseerde ik een grote familiereunie, want toen was het precies honderd jaar geleden dat ze --officiëel-- neerstreken. Ik introduceerde er mijn boekje dat alle afstammelingen van die Johannes van 1808 tot op de laatste dag --de laatste was van 3 oktober-- vermeldde. Plus nog een stuk voorgeschiedenis.
Anton was niet op de reunie. Hij woonde ver weg. Hij was --als bohémien kunstenaar-- een buitenbeentje van de gesettlelde fabrikanten families die allemaal in de buurt waren gebleven; op een kluitje woonden. Mijn grootvader --van 1868, dus een kleinzoon van Johannes-- was in zekere zin ook een uitzondering, maar hij bleef toch in de buurt. Hij trok niet mee met zijn broers toen die 'vlak over de grens' ieder hun eigen pannenfabriekje stichtten, vlak vóór en vlak nà "14-18". Mijn grootvader bleef trots 'arbeider' en voorman /activist in de toen nog prille arbeidersbewegingen van het industriedorp Tegelen. De hele familie en nakomelingen bleven wonen in die grensstreek aan beide kanten van de grens. Allemaal met Nederlandse paspoorten, ook nog sommige van de jongste generaties.
Zo ook Anton. Hoewel geboren in Kaldenkirchen (9 december 1911) was hij Nederlander, studeerde aan Akademie in Den Haag en was in Amsterdam bevriend met Willem Mengelberg die toen het Concertgebouworkest leidde. Hij trouwde in 1939 met de eveneens bohémienne kunstenares Dorle Fischer uit Dresden. In Saksen vestigden ze hun atelier. Niet alleen fysiek ver weg, ook sociaal. Geen wonder dat de informatie die ik van de gesettlede familie kreeg bij het samenstellen van het boekje was gekleurd met waarde-oordelen. Zo'n fabrikantenfamilie, hoewel stuk voor stuk alleraardigste mensen, heeft kennelijk normen waar niet iedereen mee overweg kan. Zo was er nòg een die als dienstplichtige in 1940 in het NLse leger vocht, en na de capitulatie via de vluchtweg Duinkerken in Engeland terecht kwam. Na de oorlog vond hij het niet nodig om ooit naar huis terug te keren. Ik zou hem hebben opgezocht, maar hij overleed nèt in de jaren dat ik met dat boekje bezig was.
Al in het begin van de koude oorlog, moeten Anton en Dorle vluchten uit Dresden omdat ze beticht worden van spionage. Ze belanden in Berlijn, Nijmegen en Amsterdam. Steeds blijven ze bezig met keramiek-experimenten. Vooral Dorle maakt veel sieraden. Hij maakt beelden die zijn maatschappij-kritische gevoelens uitdrukken.
Tot slot komen ze terecht in het eerdergenoemde bosperceel waar ze hun park-paradijs van maken. Het is deel van het oorlogsvliegveld op Nederlands-Duits gebied bij Venlo bedoeld voor de nachtjagers die het Ruhrgebiet tegen de Engelse bommenwerpers moesten beveiligen. Er staan verlaten hangars. Vlak na de oorlog was het een sinister gebied, maar bomen groeien langzaam maar zeker. Ze wonen in een caravan op het terrein om de natuur zo min mogelijk te beïnvloeden. Met minimale ingrepen maken ze er een park van waarin de beelden van Anton worden geplaatst. Hoewel teruggekeerd op geboortegrond, onderhielden ze weinig kontakt met de verdere familie.
Toen ik er in November was, vielen mij, behalve die caravan, nog enkele kunstobjecten op als symbool van het minimalisme waar Anton en Dorle naar streefden --en wáármaakten-- in hun leven. Er stonden twee of drie 'ontwerpen' van een éénpersoonstrekkar. Het waren complete 'huizen'. Die 'karren' intrigeerden mij. "Diogenes Tonne", noemde hij ze.
--"Iedereen heeft recht op een eigen woning, al is die nog zo klein", was zijn filosofie. Ik maakte er foto's van, maar die mislukten schromelijk. Nèt een paar dagen geleden schreef ik hem of hij misschien goede foto's daarvan had. Ik zou ze willen bewaren om vaak naar te kijken. Het symboliseert ook mijn leven als permanent reiziger. Maar mijn brief kruiste het overlijdensbericht. En ik zal hem ook niet meer zien als ik in Juli in NL ben.
Ècht verleden tijd, die generatie van mijn vader.
____
PS Een [duitstalige] biografie van Anton en Dorle staat op www.van-eyk.net/gerard/biblio/anton_dorle.htm Zie ook mijn dagboek van 7 november 2003
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woensdag 21 Januari 2004
--"Hoezo? Ben je nog niet weg?", moet ik vaak horen de laatste dagen. Inderdaad, andere jaren was ik al weg. Gisteren maakte ik voor het eerst het feest van de Patroon van de Stad mee, bijvoorbeeld.
De belangrijkste reden is dat de seizoenskortingen naar Zuid-Afrika niet nog niet zijn afgekomen. Naar Perth, punt twee van mijn verlanglijstje, is OK. Maar omdat het weer uitzonderlijk warm en zonnig is voor de tijd van het jaar, sta ik niet onder druk.
Maar mijn koffertje staat klaar-en-ingepakt. Ik kan morgen vertrekken.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 22 Januari 2004
In Libération van 16 Januari, bij het begin van de anti-mondialisatie bijeenkomst in Bombay, plaatst Patrick Sabatier een kritische noot onder de titel "L'autre Monde". Het is verleidelijk, zegt hij, om 'globalisatie' de schuld te geven van het lijden van India. Maar er is voor de bezoekers een prachtkans om ook een andere kant daarvan te zien. India beleeft een economische groei van 8% per jaar en kan zich de software-workshop van de wereld noemen. Daarbij staat het stevig in zijn schoenen, want het is niet, zoals andere toeleveranciers van de rijke wereld, gebaseerd op lage lonen maar op lokale structuren van talent die je niet kunt inwisselen als de lonen wat teveel stijgen in de zin van de westerse opdrachtgevers.
Het is inderdaad een "India Incorporated" die op het gebied van de wereldhandel zijn zaakjes goed voor elkaar heeft. Waar ze echter niet in slagen is om ook maar iets van die welvaart naar de armere streken van eigen land door te sleutelen. In die zin zouden de anti-mondialisten India zowel onder de slachtoffers als onder de schuldigen moeten rangschikken. Sabatier is bang dat die laatste conclusie niet tot de besluiten van deze topconferentie zullen behoren. Het blijft gemakkelijker daarvoor naar 'anderen' te verwijzen.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 23 Januari 2004
Er komt beweging in de prijzen. KLM kondigde eergisteren 'zeer forse' kortingen aan en Iberia kwam met een 500 euro retour Madrid-Johannesburg. Dat is helaas alleen voor 14 dagen, maar de beweging zit er alvast in!!
Gisteren kwam er ook beweging in het "Plan Roemenië" dat Ignacio en ik al enige tijd koesteren. Om de Nieuwe Europese Landen te leren kennen, waarvan ik al eerder zei dat ik er zeker langdurige bezoeken aan zou brengen hadde ik niet mijn status van klimaatvluchteling, zou Ignacio een zomercursus aan een van de universiteiten aldaar gaan volgen. Zoals eerder in Nice en Bologna. Alles in het kader van zijn Europese belangstelling waarvoor hij plaatselijk reeds een reputatie te verliezen heeft als 'Europa-kenner'.
Maar in die Nieuwe Europese Landen liggen de kaarten niet zo, althans niet zo overzichtelijk op korte termijn. Dat weten we intussen. Daar komt bij dat hij voor zijn werk voor de vakbond, ook wel via vakbondskanalen meer van die landen zou willen leren kennen.
Zodoende hadden we gisteren een 'creatief en diepgaand' gesprek en we besloten dat Ignacio allereerst zijn licht eens gaat opsteken in Brussel. Daar enigszins de weg kennen is op zichzelf al een interessante Euro-opgave, maar ook een 'streep aan de balk' voor zijn Euro-reputatie.
Op 14 Maart zijn de verkiezingen voor de Senaat in Madrid. La Gomera kan een afgevaardigde sturen. Ieder van de vier partijen zet één kandidaat op de lijst. Ignacio staat er op voor 'zijn' PNV (Partida Nacionalista Canarias), waar hij het vorig jaar een campagne voerde voor een zetel en de lokale bestuursraden. Hij verloor, maar zijn reputatie is gestegen, want het was op het nippertje. Dat bezorgde hem een plek op deze senatorenlijst. Deze campagne is minder intensief, en de kans op een aardverschuiving --want de huidige doet het goed-- is gering.
Dat bepaalt wel zijn agenda. Ignacio is daarom van 16 tot 30 Maart in Brussel. Zet dat maar in jouw agenda! Want er is hulp nodig om contacten te vinden. Zeker, er is de 'officiële' met de Spaanse Vertegenwoordiging waarmee hij twee jaar geleden kort kennismaakte, maar er moet méér zijn: 'Brussel' is een doolhof en alle tips zijn welkom op deze intensieve orientatiereis. De formele contacten zullen wel via de Spaanse Vertegenwoordiging op de agenda komen, maar de informele --bijvoorbeeld journalisten, (ex-)EU-ambtenaren privé ontmoeten, en perifere organisaties van allerlei soort leren kennen-- moeten van het gewone netwerken komen. Daar ligt een schat van know-how over die doolhof.
Wat dat betreft is Ignacio iemand die je 'wel om een boodschap kan sturen'. Jaren geleden heeft hij zich 'met niets' jarenlang in Berlijn opgehouden en studeerde er. Hij heeft er goede kontakten en heel goed Duits van overgehouden. Trouwens zijn Frans, Engels en Italiaans kan er ook mee door. Hij kan er een onderhoudend en intelligent gesprek mee voeren. Daarmee is hij een a-typische eilander. Voorzover die met toeristen in aanmerking komen, brabbelen ze hooguit wat basiszinnetjes in het Engels of Duits. Zij die méér in hun mars hebben, blijven eenvoudigweg niet op het eiland. Daar hebben ze geen toekomst. Dat is het drama van het eiland; het drama van iedere streek die door 'toerisme' wordt overvallen.
Maar er zijn enkele 'jonge intellectuelen' die deze talentenvlucht trotseren. Via Ignacio heb ik er enkele van leren kennen, want ze vormen een informeel 'clubje'. Wat Ignacio betreft was het een mengeling van heimwee, en de wil zich in te zetten voor de schrijnende sociale onrechtvaardigheden die het gevolg zijn van de economische omwenteling. Daarmee kwam hij zo'n tien jaar geleden definitief terug uit Berlijn.
Ik ben nu met zijn geschiedenis bezig. Met stukjes en beetjes had ik die wel opgevangen. Maar moest er een CV komen, een soort uitgebreid visitekaartje als ondersteuning van het Brusselse Netwerken. Ik vroeg naar zijn CV. Jazeker, dat had hij, want voor diverse officiële sollicitaties had hij dat bijgehouden. Maar, helemaal in de Spaanse kanselarij-sfeer, was het een minutieus verslag van alle diploma's, studies en ervaringen die meer op een politie-rapport leken. Zodoende bood ik hem aan die drie dichtbedrukte pagina's te reduceren.
Straks heb ik een afspraak met hem. Ik voel mij net een kleermaker die naar een klant gaat waarvoor hij een maatpak heeft gemaakt aan de hand van kladblaadje vol cijfertjes. En nu is de vraag of de klant zich nog herkent. In plaats van een proces-verbaal, probeer ik een portret te schrijven met de parafernalia van een CV. Ik heb de strikt historische lijst van feiten en feitjes gesorteerd naar belangrijkheid en zinvol gegroepeerd.
Zo heb ik de hele rim-ram vanaf de middelbare school tot zijn dertigste --hij wordt dit jaar 49-- 'oriëntatiefase' genoemd. Allemaal studies en baantjes om zijn weg te zoeken op het eiland. Maar dan opeens, als Spanje blijkt op termijn deel van Europa te kunnen worden, ontwaakt zijn Euro-gevoel. Daarvóór was het 'iets ver-wegs', iets van 'de toeristen'. Hij gaat meteen naar Berlijn en wil eigenlijk zijn eiland voorgoed achterlaten. Maar daarvoor heeft hij er in zijn vlegel- en oriëntatiejaren teveel emotionele banden gekregen.
Kort na zijn terugkeer heb ik hem leren kennen. Zijn leven is niet gebaseerd op formele diploma's. Hij heeft die studies wel gemaakt, maar was te nieuwsgierig naar 'alles' en had er te weinig zitvlees voor. Met zijn juridische kennis rechtstreeks mensen-in-nood helpen ligt hem beter. Ook al brengt het niet op. Hij leeft sober. Maar hij blijft studeren. Politiek-sociale wetenschappen. We hebben er vaak heel pittige discussies over, want hij studeert met zijn hele lijf.
Nu schrijf ik een portret van 'mijn vriend Ignacio'. Lezers vragen wel eens:
--"Wie is die Ignacio?".
--"Kijk, dat heb ik nèt verteld. Als je wil, stuur ik je ook nog dat nieuwe Portret-CV"
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 24 Januari 2004
De Spaanse pers maakt zich boos over een (wereld)bestseller die in het Spaans El Código Da Vinci heet, en in het Engels The Da Vinci Code. De schrijver is Dan Brown. Het moet inderdaad in superbestseller zijn met 6 miljoen exemplaren en vertaling in 40 talen. Via Barnes&Noble werden er in negen maanden 1 miljoen verkocht; nog niet eerder vertoond. Babelia wijdt er een lang artikel aan waarin ik wel wijzer wordt over alle andere boeken die in deze categorie zijn geschreven, maar niet over El Código Da Vinci. Het boek hoort namelijk bij de groep waar ook 'De Slinger van Foucault' en 'De Naam van de Roos' bij hoort: Romans over oude geheime samenzweringen waarin 'wereldwaarheden' worden gecreëerd of weggemoffeld. Heel boeiend, vooral omdat ze kernen van waarheid bevatten. Al weten we niet altijd wáár die kernen zitten en wát die precies zijn, de schrijver en de protagonisten van de roman weten het wel.
In dit boek moet het gaan over iets waar de Graal, Leonardi da Vinci en Opus Dei is betrokken, maar geen van de boekbesprekingen gaat in op die plot. Babelia beperkt zich tot een interessante inleiding over het genre, vervolgt met een lijst van literaire kwaliteiten waar dit boek niet aan voldoet, eindigt met te zeggen dat het een schande is dat dit boek een bestseller is, en feliciteert de uitgevers die het eerder hebben geweigerd omdat zij de waardigheid van de uitgeverswereld en de boekhandel hebben hooggehouden. Een heel ongewone sarcastische uitval voor Babelia. Wat is er aan de hand? Waarom kan niemand iets goeds van dit boek vertellen? Waarom moet zo'n 'slecht boek' überhaupt worden besproken?
Ciberpaís, de donderdagse computerbijlage van El País, die normaal weinig over de gedrukte pers heeft te melden, maakt een ronde langs verschillende websites die over dat boek iets hebben te melden. Aan de hand daarvan gaat het gedetailleerd in op 'historische onjuistheden' en 'feitenverdraaiingen' van het boek die met name van de website van de Christian Science Monitor komen. Moet je een roman op de juistheid van de feiten toetsen? Dat doen we met de boeken van Umberto Eco toch ook niet? Althans niet met zijn romans.
De aap komt uit de mouw als ze een artikel --Bestseller Tramposo (bedriegelijke bestseller)-- citeren van de Opus Dei website: "Het is allemaal teveel verzonnen, teveel onwerkelijkheid, teveel kwaadsprekerij. De onschuldige lezer zou kunnen denken dat de Katholieke Kerk, en met name het Vaticaan en Opus Dei, onbetrouwbare instituten zijn".
Nou vind ik dat instituten altijd met de allergrootste argwaan moeten worden bekeken, maar ik denk dat Opus Dei dat niet met mij eens is. Al deze 'boekbesprekingen' en ingezonden brieven passen in een marketingstrategie: "Diffameren van mensen waar je het niet mee eens ben". ('Normaal' in de politiek.)
Nu begrijp ik ook die zinnetjes in enkele 'besprekingen' die zeggen dat dit boek "geleidelijk-aan Spanje binnendringt door mond-tot-mond reklame en fluistercampagnes". Er is in Spanje geen openlijke publiciteit voor dat boek. Drie keer raden wie dát heeft 'geregeld'. Een heel bekend 'betrouwbaar instituut' denk ik.
Wat ik wèrkelijk interessant aan deze gebeurtenis vindt, is de relatie tussen fictie en werkelijkheid. Als Opus Dei, cum suis, wèrkelijkheid zijn, waarom storen ze zich zo aan de fictie van ene Dan Brown? Of gaat hem om een strijd tussen twee ficties?
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zondag 25 Januari 2004
'Malaise'. Malaise is het juiste woord. Ik ben niet ziek en niet dépri. Ik heb ook niet het gevoel mensen of dingen te missen. (Oh ja, muziek, die ene klassieke zender verveelt soms. Daar wordt aan gewerkt.)
Maar er komt niets uit mijn vingers. Heel hartverwarmend was het vanmorgenvroeg een mailtje te krijgen van Ghislaine die zich met dezelfde woorden beklaagt over háár toestand: "Er komt niets uit mijn vingers!"
Er liggen verschillende interessante brieven om te beantwoorden. (En andere nuttige zaken.)
Ze inspireerden niet. Na het stukje van gisteren had ik het wel gezien. Voor dat soort situaties heb ik altijd wat 'debiele klusjes' achter de hand. Vaak volkomen nutteloos, zoals het repareren van een lamp in de badkamer, of een extra schoonmaakbeurt van de wastafel. Maar verder heb ik wat gelummeld. Aarzelend tussen lief zijn voor mezelf --en mij lekkere hapjes en knuffels toestoppen-- en mezelf een streng toespreken: "Gezeik! Begin gewoon ergens aan. Die energie komt wel".
Maar 'liggen lummelen' domineerde.
Als compensatie had ik vannacht de wildste dromen. Bij iedere indutting een andere! Heerlijk!
Ik vergat er bijna van dat heel veel wakker lag en 'eigenlijk' verdomd slecht sliep.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 26 Januari 2004
Ik heb vannacht heel goed geslapen. En --gewoon-- ook wat gedroomd. Het evenwicht is hersteld. De stoorfactor is verdwenen. Het was wel raar die 'kwakkeldag' en de 'flitsende-dromennacht' daarna. Het leek wel of ik een of andere drug had ingenomen en daarvan de werking en nawerking ondervond. Heel frappant. Toch ben ik mij van geen 'drugs' bewust.
Het is hoog tijd dat ik wegkom. Het 'betere weer' van de laatste weken is ook niet meer wat het is geweest. Misschien was het dat wel: sluipende afkoeling.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 27 Januari 2004
Het wachten duurt (te) lang. Voor het volgend jaar moet ik heel andere oplossingen zoeken. Intussen bescherm ik mij niet alleen tegen 'sluipende afkoeling', maar zorg ook voor een flinke portie zweten. Dat is misschien nòg belangrijker. Mijn 2-uurs marcheerwandeling is daar tevens goed voor. Ik lonk verlekkerd naar de temperaturen in Upington op www.weeronline.nl. Het is er 35 en 37 ºC!! Eindelijk 'mijn' temperatuur.
Ik klooi verder wat aan in deze afwachtfase. Het koffertje staan ingepakt. Bij iedere aankoop denk ik: 'Maak ik dit nog op?'
Het webdagboek van Theo & Mineke (reizend in Nieuw Zeeland www.euronet.nl/~voorsth) vertelde van een aardige reis-site van een 'NLs-stel-op-wereldreis' dat zij hadden ontmoet. www.jutenjulopreis.nl.
Ik heb even gekeken. Het is een goedverdienend jong stel dat de ratrace voor gezien houdt, en een paar jaar geleden (voorgoed?) op wereldreis is gegaan. Die ben vaker tegengekomen. In soorten zelfs. Op hun site vond ik de bijna grafische beschrijving van dat keuzemoment. Prachtig!! Van een ruim dóórzonkamerhuis kunnen ze promoveren naar een grachtenpand van 800.000 euro. Een 'gunstig prijsje'. Het contract is bijna getekend, maar zij (waarom altijd de vrouw eerst?) valt in een acute depressie:
--"Wat moeten wij de rest van ons leven in een grachtenpand van acht ton?"
Ze moet gedacht hebben: "Even if you win the ratrace, you are still a rat".
Na vele glazen wijn in een Pizzeria zegt de man opeens:
--"We gaan op wereldreis".
De depressie verdwenen. Ze nemen nog een glas en de makelaar wordt afgebeld.
Ik moet denken aan een sociologische studie die ik vele jaren geleden las over de herkomst van de NLse woonwagenbewoners. De claim dat zij afstammen van een oud zwervend volk bleek onhoudbaar. Dat zou hun gehechtheid aan deze manier van leven verklaren.
--"Onjuist", toonde die studie aan. (Die afstamming, niet de gehechtheid.) Het merendeel stamde slechts één of twee generaties geleden af 'normale' sedentaire gezinnen. Om verschillende reden waren ze gaan 'zwerven'. Zou zich dat nu op wereldniveau afspelen?
--"Ach kom", hoor ik Peter op de achtergrond al brommen, "het zijn hunters die in deze door farmers platgespoten maatschappij niet kunnen leven".
Misschien zijn het dus tòch de genen?
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Woendag 28 Januari 2004

"De Europese Unie, die heeft getoond gevoelig te zijn voor de problemen van de mensenrechten, moest eens ophouden met de hersenspoeling die erop gericht is Israël voor te stellen als de baarlijke duivel om te voorkomen dat Europa terugvalt in de donkere perioden van haar verleden"

San Sebastián de La Gomera, Donderdag 29 Januari 2004
Eindelijk!! Het werd hoog tijd. Sluipende afkoeling en andere ongein dreigde steeds meer. De prijzen gedaald. Een èchte doorbraak is het (nog) niet. Maar ik wacht niet langer.
Ik vertrek zo-goed-als-zeker a.s. dinsdag 4 februari en kom 20 april terug.
Toen ik het gisteravond hoorde, kwam ik meteen een paar Gentenaren tegen om een feestglaasje mee te drinken. Lionel en Francien liggen hier met hun boot --al vijf maanden, en ze blijven voorlopig-- en Rik, een architect die zijn tijd achter de tekenplank afwisselt met reizen. Het was in de bar waar nogal wat 'zeelui' komen. Daar hoorde ik dat de nieuwe oceaan-roei-race was begonnen. De vorige week al. Die was mij ontglipt met mijn 'extra zorgjes' van de laatste tijd. Omdat ik van een paar lezers vernam dat ze de vorige oceaan-roei-race ook met genoegen hadden gevolgd geef ik hier de URL:
http://oceanregatta.com/intro.htm
Deze site is een stuk publieksvriendelijker dan die van de vorige race. Die was erg rommelig. Hun hele organisatie blijkt achteraf nogal 'rommelig' te zijn geweest. Niet alleen bij de finish, waardoor de twee NZse teams met een aparte jury moesten uitmaken wie de èchte winnaaar was. Ook op de start en de voorbereiding was veel kritiek.
Er roeien zes solisten, zeven doubles en één viermansploeg. Een aardige bijzonderheid is het dubbel-dames team. Bij de vorige race moest het (enige) echtpaar snel opgeven omdat de man zo zeeziek werd dat zijn epilepsie medicatie niet 'binnen' bleef. En de epilepsie organisatie was hun hoofdsponsor; wat wil je? De vrouw vond als nieuwe teamgenoot haar moeder, zodat er nu een moeder-dochter team meedoet. Bij de vorige race was er een vader-zoon team.
Deze site is informatiever --ook voor outsiders-- dan de vorige. Even kijken 'dus'!!.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Vrijdag 30 Januari 2004
Ik had mijn koffertje al half-en-half ingepakt, maar nu moeten de 'laatste loodjes' snel worden geregeld. Dat zijn precies de moeilijke dingen. Wat neem ik mee? Wat gooi ik weg? Wat laat ik achter in het 'thuiskoffertje', dat ik bij Ignacio kan achterlaten? Dat moet ook regelmatig worden uitgedund, anders gaat het de functie van 'rommelzolder' krijgen.
En verder wat beslissingen over de reis zelf. Het blijkt dat de aansluitende reis naar Upington er nu voor de volle prijs in zit. Bovendien kan ik pas de andere dag verder. Een overnachting in Johannesburg dus, terwijl ik 's morgens om 1135 aankom! Voor de bus moet ik ook tot de volgende dag wachten. Ik huur dus een auto. Dan kan ik onderweg nog wat 'toeristische dingen' doen. Voor een maand kost mij dat 450€, terwijl het traject Johannesburg-Upington mij ruim 600€ zou hebben gekost.
Kortom, er zijn nog een boel detailbeslissingtjes die mijn aandacht vragen. Per slot wil ik óók het januari-dagboek de deur uit krijgen en mijn 'pittige wandelingen' niet verwaarlozen.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Zaterdag 31 Januari 2004
Le Monde zet nogal wat vraagtekens bij de beslissing van de Engelse rechter om de schuld bij de BBC te leggen voor de Kelly affaire. Ook in Engeland --zo meldt Le Monde-- is er zowel van links als rechts kritiek. "Ongewoon partijdig ten gunste van de zittende regering", en "Nu weten we nòg niet waarom wij die oorlog zijn begonnen", zijn de belangrijkste commentaren.
De BBC was een bastion in de golf van leugenachtigheid rondom deze oorlog.
Condolezza Rice heeft ook een onderzoek aangekondigd naar de discrepantie tussen wat ze dachten te vinden en wat ze werkelijk hebben gevonden aan massavernietigingswapens. Ze heeft een jury aangesteld, maar gezien de bron -- zij zelf-- is er weinig kans op wèrkelijke verheldering. Het is dus een 'lapje voor het bloeden'. Het moet de toenemende kritiek op de lange baan schuiven.
Bovendien heeft ze meteen al laten weten dat van een leugenachtig regime toch nooit de juiste toedracht kan worden gevonden. Ze bedoelde Irak.
Maar dat geldt natuurlijk ook voor het regime waar ze zelf deel van uitmaakt.
terug eerste dagboekregel

Einde dagboek Januari 2004